Sarıkum Tabiat Koruma Alanı, Orta Karadeniz Bölgesi’nde, Sinop Yarımadası’nın batı kısmında bulunmaktadır. Sinop Merkez ilçesine bağlı, adını da aldığı Sarıkum Köyü sınırları içinde yer almaktadır. Göl yüzeyi 101 hektar, sulak alan 100 hektar olmak üzere toplam 489 hektarlık bir büyüklüğe sahiptir. Sinop-Ayancık Devlet Karayolu’nun 21. kilometresinde, karayolu ile deniz arasında konumlanmaktadır. 30.07.1987 tarihinde, sahip olduğu deniz kumulu, göl, sulak alan ve orman ekosistemleri ile bu ekosistemlerin içerdiği zengin biyolojik çeşitlilik sebebiyle Tabiat Koruma Alanı ilan edilmiş olup, Türkiye'deki 31 tabiat koruma alanından biridir.

Tarihsel sürece bakıldığında, 21 Kasım 1991 tarihinde Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun 1199 sayılı kararı doğrultusunda, Sarıkum Köyü sınırları içerisinde yer alan göl ve etrafı "Birinci Derece Doğal Sit Alanı" ilan edilmiş, böylece zarar görmesinin önüne geçilmiştir. Öte yandan, gölün batısında olup Sinop’un Erfelek ilçesine bağlı olan İncirpınarı Köyü Arabadurağı Mahallesi ise "Üçüncü Derece Doğal Sit Alanı" statüsüne alınmıştır.

Jeolojik geçmişine bakıldığında ise bölgeye adını veren Sarıkum Gölü alanı, eski bir körfezdir. Zamanla rüzgârların etkisiyle su akış güzergâhı kumlarla kapanmış ve lagün gölü olarak oluşmuştur. Göl, hâlen bir su yolu aracılığıyla denize bağlantılı olmakla birlikte, bu bağlantı hava şartlarına bağlı olarak zaman zaman kapanmaktadır. Bölgedeki kum hareketlerini kontrol altına almak amacıyla ağaçlandırma çalışmaları önem arz etmektedir. Sarıkum köyü de rüzgârın etkisiyle hareket eden kum kütlelerinden etkilendiği için, 1975 yılında özellikle çam ve akasya türleri kullanılarak kumul alanların ağaçlandırılmasına yönelik çalışmalar başlatılmıştır.

Koruma alanı, sahip olduğu fauna ve flora zenginliği sayesinde kuşların önemli göç yolları üzerinde yer almasının da etkisiyle, büyük kuş gruplarına beslenme ve konaklama imkânı sunmaktadır. Bu sebeple, "uluslararası sulak alan" kriterlerine sahip bir sulak alan ekosistemi olarak değerlendirilmektedir. Sinop Yarımadası, Orta Karadeniz kıyı kesimlerinde yaygın olarak görülen yeşil bitki örtüsünün aksine, kumlu yapısından kaynaklanan sarı tonlardaki görünümüyle bölgenin geri kalanından ayrışmaktadır.

Sarıkum Tabiat Koruma Alanı, diğer bölgelere kıyasla oldukça yüksek yağış alan bir bölgede bulunmasına rağmen, geniş ve belirgin bir kumul yapıya sahip olmasıyla morfolojik açıdan özgün bir bölgedir. Bu özellik, göl ve çevresini bilimsel araştırmalar ve incelemeler açısından ilgi çekici bir çalışma alanı hâline getirmektedir. Yapılan araştırmalar, alanın nadir birçok bitki türü açısından önemli olduğunu ortaya koymuştur. Yürütülen araştırmalar sonucunda, bölgedeki bitki çeşitliliği açısından 97 familya, 328 cins, 522 tür ve altı takson belirlenmiştir. Tespit edilen türler arasında 14’ü endemik (bölgeye özgü) olup, endemik türlerin de dâhil olduğu toplam 26 tür, Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) kriterlerine uyarınca koruma önceliği bulunan ve tehdit altındaki türler arasında yer almaktadır. Öte yandan, Sarıkum Tabiat Koruma Alanı sahip olduğu tüm bu doğal zenginlikleriyle, kuş gözlemciliği ve doğa turizmine ilgi duyan ziyaretçilere de ev sahipliği yapmaktadır. Alanda tespit edilen kuş türü sayısı 233’tür.