Abdurrahman Gazi Ekoturizm Alanı (Erzurum)

Doğal ve Kültürel Miras Türbe İnanç Turizmi Ekoturizm Alanı

Erzurum, 2023

Erzurum ilinin Palandöken ilçesi sınırları içinde yer alan Abdurrahman Gazi Ekoturizm Alanı Palandöken Dağı'nın eteğinde ve şehir merkezinin 2,5 kilometre güneydoğusunda olan Şiğveler Tepesi'nin yamacında yer almaktadır. Alan bulunduğu konum ve sahip olduğu değerler bakımından yerli ve yabancı turistler için hem ekoturizm alanı hem de inanç turizmi açısından önemli bir rekreasyon alanı olarak karşımıza çıkmaktadır. Erzurum ve bölge halkı için önemli bir değer olan Abdurrahman Gazi Türbesi burada yer almaktadır. 

Yerel halk arasında yer alan inanca göre Abdurrahman Gazi Hz. sahabe olduğu İslam’ın Anadolu’ya yayılması için yapılan seferlerde komutan olduğu ve Peygamberimiz Hz. Muhammed'in sancaktarlık vazifesini yaptığına inanılmaktadır. Yapılan araştırmalarda net olarak bir sonucu ulaşılamamış olmasına rağmen Hz. Ebubekir'in oğlu olduğu Ömer Nasuhi Bilmen tarafından iddia edilmiştir. Zatın mezarı Erzurum’lu Pir Ali Baba tarafından bulunmuş sonrasında Erzurum Valisi olan Yusuf Ziya Paşa'nın eşi Ayşe Hanım tarafından 1796 yılında tekke ve zaviye yaptırılmış, daha sonrasında ise aynı yerin yanına bir cami yapılmıştır. Bu bilgilerin yer aldığı türbe girişinde Hattat Salim tarafından 1796 yılında yazılış bir kitabe bulunmaktadır.

Türbenin içinde boyu 4,85 metre olan Abdurrahman Gazi Hazretleri'nin makamı bulunmaktadır. Yıllar boyu yerel halk için önemli bir inanç turizm merkezi olan Türbenin etrafı zaman içinde ağaçlandırılmış ve ziyaretçiler için rekreasyon alanı haline getirilmiştir. Alana yapılan ağaçlandırmalar, kamelyalar, çocuk park alanları, çeşmeler, wc ler ve belediye sosyal tesisleri ile beraber alan turistler için daha çekici hale getirilmiştir. Alanın Erzurum ovası ve ovayı çeviren dağlara hâkim bir tepede olması alanın cazibesini arttırmakta ve görsel bir şölen sunmaktadır. Tüm bu özellikleri bakımından Tarım ve Orman bakanlığı tarafından 2022 yılında ekoturizm alanı seçilerek gelişimi bu yönde desteklenmeye başlanmıştır.

Abdurrahman Gazi Ekoturizm Alanı Palandöken dağı 2300 metre rakımda ve 30266 metrekarelik yeşil alana sahip ve alpin bitkileri yönünden zenginlik göstermektedir. Ayrıca bölgede Çam Ağaçları (Pinus sylvestris L), Sarıçam (Pinus sylvestris), Akçaağaç (Acer negundo), Kavak (Populus alba), frenk üzümü (Ribes aureum) Huş (Betula verricosa), oluşturmaktadır. Yürüyüş yolları ve dinlenme alanlarının olduğu ekoturizm alanında ki yaban hayatı devam etmekte olup bölgede lekeli ince kertenkele, yılan, keklik, kara ördek, serçe, çulluk, kara karga, bıldırcın, üveyik, atmaca, şahin, kızıl şahin, doğan, küçük kartal, sığırcık, sülün, tilki, kurt, tavşan, yaban domuzu, köstebek sansar, sincap ve kirpi bulunmaktadır. Yaban ve doğal hayatın iç içe olduğu alanda yedi bin 300 metre uzunluğunda yürüyüş yolu ile bisikletliler için üç bin 800 metrelik bisiklet parkuru bulunmaktadır. Alanın en üst kısmına yapılmış ve tüm şehire hâkim olan panoramik bir adet seyir terasına sahip ekoturizm alanında fotoğrafçılar ve zirveden manzarayı seyretmek isteyen ekoturistler için hizmet vermektedir. Ekoturistlerin yürüyüş yollarının üzerinde 30 dinlenme bankı ve yağmurdan korunmak için yağmur barınakları da bulunmaktadır. Şehir merkezine yakın oluşu, belediye tarafından sosyal tesislerin yapılmış olması ve eşsiz doğası ile  ekoturistler için dikkat çeken bir ekoturizm bölgesi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Yılmaz, S. ve Yılmaz, H. (2013). İnanç Turizmi Açısından Abdurrahman Gazi Türbesinin Değerlendirilmesi, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 29(2); http://erzurumansiklopedi.com/abdurrahman-gazi-turbesi, (Erişim tarihi: 25.12.2023); https://erzurum.ktb.gov.tr/TR-56073/turbeler-ve-kumbetler.html, (Erişim tarihi: 25.12.2023); https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/erzurum/gezilecekyer/abdurrahman-gazi-hz-turbesi, (Erişim tarihi: 25.12.2023); https://www.ogm.gov.tr/tr/yararli-bilgiler/mutlaka-gormelisiniz/erzurum-abdurrahman-gazi-ekoturizm-alani, (Erişim tarihi: 25.12.2023).