Kavramda yeni olarak gözükse de seyahat/turizm kavramı kadar eskidir çünkü yüzyıllar boyunca pek çok toplum, kültür ve sanat ile ilerleme sağlamıştır. Bir toplumun kültürünü tanımanın ve gerçek kimliğini öğrenmenin en yaratıcı ifadesi sanattır. Kültürün somut göstergesi olarak üretilen geleneksel ve yenilikçi sanat biçimleri, o toplumu anlatan en önemli bir dil ve iyi bir iletişim aracıdır. Sanat, farklı toplumlar arasında etkileşim sağlayan bu özellikleri nedeniyle insanları daha fazla cezp eden ve meşgul eden bir özgünlük de içermektedir. Seyahat etmenin en önemli nedenleri arasında yer alan sanat, turistlerin beklentilerini şekillendirmekte ve turizmin gelişmesine katkı sağlamaktadır. Sanatsal yapının değerlendirilip turizm ve tanıtımda imaj geliştirmek için kullanılması ne kadar önemli ise, turizmin gelişmesi de sanat için o kadar değerlidir. Son yıllarda artan sanatsal etkinlikler turizmin gelişmesini sağlarken turizm faaliyetlerinin artmasıyla sanata olan ilgi de artmaktadır.

Sanat turizminin, kültür turizminin bir parçası olduğu ve genellikle kentsel alanlara odaklandığı turizm literatüründe sık sık ifade edilmektedir. Bu gerçekten yola çıkarak geçmişin somut mirasından, çağdaş kültürün soyut ürünlerine doğru ilerleyen kültür turizmi, tarihi eserleri ziyaret nedeniyle miras turizmini, güncel sanat etkinliklerinden yararlanması nedeniyle sanat turizmini içine almakta ve yaratıcı turizme doğru genişlemektedir. Kültür turizminin içerisinde yeni bir turistik ürün olarak sanat turizmi, turizm talebini uyarıcı ve artırıcı güce sahiptir. Birçok şehir, sanatçıları, sanat eserleri, sanat etkinlikleri ve programları ile yeni bir imaj oluşturarak yoğun bir turist çekmektedir. Sanatı, sanatçıyı, sanat eserlerini, sanatın paylaşımını içinde barındıran sanat etkinlikleri; sanatın yaygınlaşmasını, sanat beğenisinin gelişmesini ve sanatçı-izleyici arasında bir diyalogun kurulmasını sağlarken sanat yaşamının canlandırılmasını sağlamaktadır. Göz alıcı müze ve galeriler, devasa sergiler, fuar, festival ve bienaller sayesinde çağdaş sanat eserleri ve çağdaş sanat etkinleri, şehrin imajının yenilenmesinde etkin rol oynamakta ve sanat turizmi gittikçe yaygınlaşmaktadır.

Klasik zamanlardan bugüne kadar sanat, insanları hem komşuları hem de çok uzak şehirleri ve bölgeleri ziyaret etmeye yönlendirmektedir. Sanat ve kültür için seyahat etmenin modern dönemden önce belirgin ve hatta yüksek düzeyde organize edildiğine dair çok fazla kanıt vardır. MÖ 1244’e tarihlenen Mısır mezarlarında turist grafiti'sinin olduğu ve bu alanların ziyarete açıldığı bilinmektedir. Aynı şekilde Platon’un Yasaları içerisinde V. yüzyılda Yunanistan’da seyahat düzenlemeleri, tesisleri ve organizasyonlarının olduğu detaylıca anlatılırken bu tür seyahatler desteklenmektedir. Roma İmparatorluğu’nda Augustus hükümdarlığı tarafından sanat ve kültür; zevkli, eğitici ve öğretici olarak seyahatin ana temel nesneleriydi. Seyahati geliştiren bu nedenlerin Büyük Tur’u (Grand Tour) ortaya çıkardığı ve Grand Tour’daki sanatın yeri, modenite ile güçlü bir bağ kurarken, turizmde ciddi bir gelişime neden olduğu görülmektedir. Günümüzde ise çağdaş sanat için sanat turistleri, uzak Japon adalarına, Çin’in vahşi doğa bölgelerine, Avustralya dışındaki adalara, Teksas ve Nevada’nın yüksek çöl bölgelerine seyahat etmeye isteklidir.

Hughes’in (2000) sanat turizmi modeli, turistlerin sanatla ilgilenme düzeylerini sınıflandırmaktadır: Sanat turistlerini sanat çekirdeği ve sanat çevre birliği olarak iki şekilde tanımlamaktadır. Sanat seyahatin merkezinde ise, kişiler sanat çekirdeği turistleri'dir. Bunlar; sanatsal üretimlerin görülmesi, daha yüksek standartta bir sanat performansı sergileme, sanat-sanatçıyı deneyimleme arzusu ve sanatla daha iyi bir ortamda olma isteği sonucu ortaya çıkmaktadır. Sanat-çevre kategorisinde, seyahat için başka bir nedenleri varsa ve bir sanatsal etkinliğe katılmak için destinasyondan ayrılmadan önce seçim yapan kişiler, sanat-çevre turistleri'dir. Sanat dışında bir nedenden dolayı seyahat eden, ancak sanat mekanlarını ziyaret eden veya sanatsal faaliyetlere katılma kararını verebilenlere yöneliktir.

Dünya kentleri, kimliklerini o kentte var olan sanat dinamiklerine borçludur. Bunun boyutu o kentte yaşayan sanatçıların ve sanat etkinliklerinin niceliksel ve niteliksel özelliğine bağlıdır. Bu özellikler, izleyicinin dikkatini çekmekte, kentin turizm potansiyelini geliştirmekte ve zenginleştirmektedir. Sanat ve kültür endüstrilerinin Paris, Londra, Milano ve New York gibi belli yerlerde gelişmesinin altında yatan temel dinamik, sanatın ve kültürün kentsel gelişime katkısının yerel yöneticiler ve politikacılar tarafından kavranması ve tecrübe edilmesidir. Bu noktada sanat, toplumsal kimliği desteklediği gibi gelir ve ekonomik faaliyet için bir kaynaktır. Sanat ve onunla ilişkili olan sanat turizmi, bölgesel ve ulusal ekonomiye katkı sağlamaktadır.

Türkiye’de sanatın canlı olduğu tek kent İstanbul’dur. Bugün İstanbul hem tarihi hem de modern yapıları ile büyük sanat etkinliklerin odak noktası olarak turistler için uluslararası bir kültür ve sanat merkezidir. Bu süreçte İstanbul Festivali, Uluslararası İstanbul Bienali, İstanbul Sanat Fuarı, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti projesi gibi sanatsal etkinlikler, Türkiye’nin çağdaş bir kültür ortamı yaratmak amacını taşımaktadır. Ancak, Türkiye’de sanatın bir kurum haline dönüştüğünü ve son yıllarda sanatsal etkinliklerde bir hareketlenme olduğunu ve de yerel yönetimlerin kültür ve sanat organizasyonlarını arttırdığını görmemize rağmen, sanat alanındaki tüm değerlerini turizme ve dolayısıyla ekonomik bir değere ulaştıramaması sonucu sanat turizmi henüz arzu edilen ilerlemeyi gösterememektedir.