Sanal Gerçeklik
-
2019
1980’li yıllarla birlikte bilgi işlem teknolojilerin gelişmesi ve internetin yaygınlaşması sonucu, dünya çapında bilgi üretiminin artmasını sağladı. Bunun sonucunda bilgisayar teknolojilerine dayanan pek çok kavram uygulama ortaya çıktı. Bu süreç içinde ortaya çıkan kavramlardan biri olan sanal gerçeklik kavramının tarihçesi fotoğrafçılığın başlangıcına kadar dayandırılmakla birlikte terim ilk olarak 1980’li yılların ortalarında VPL Research’ın kurucusu Jaron Lanier tarafından kullanıldı. Bununla birlikte kavramın doğmasına yol açan öncül çalışmalar 1950’li yıllardan itibaren geliştirilmekteydi. Örneğin Mortan Heilig tatafından geliştirilen ve Sensorama adı verilen bir cihaz vasıtasıyla kullanıcıların motosiklet üzerinde bir şehri gezmeleri simule edildi ve bu deneyim esnasında ses, titreşim ve hatta koku gibi duyulara yönelik uyaranlar kullanıldı.
Sanal gerçeklik uygulamaları sıklıkla Head-mounted Display adı verilen ve başa takılan sanal gerçeklik gözlüğünün yanı sıra günümüzde eldiven, joystick ve 360 derecelik yürüme platformları gibi çeşitli yardımcı ekipmanlar vasıtasıyla kullanılabilmektedir.
Zaman içerisinde eğitim, askeri amaçlar, eğlence, medikal eğitim ve uygulamalar, tasarım ve geliştirme süreçleri gibi pek çok farklı alanda kullanılan bu teknoloji sayesinde günümüzde bireyler zaman ve mekân sınırlaması olmaksızın pek çok yeni deneyim yaşayabilmektedirler. Bilhassa eğlence ve oyun sektöründe giderek artan bir sıklıkla kullanılan sanal gerçeklik kavramından günümüzde kültür sanat, gezi vb. alanlarda da söz edilmeye başlandı. Örneğin müzeler koleksiyonlarında bulunan eserleri, var olandan farklı bir deneyim sağlaması için sanal gerçeklik yoluyla ziyaretçilerine sunmaktadırlar. Bir diğer örnek ise, turizm seyahat firmalarının potansiyel müşterilerine konaklama ya da gezilere ilişkin yaşayacakları deneyimler hakkında tanıtıcı bilgiler vermek amacıyla bu tür yazılım ve uygulamalar kullanmalarıdır. Böylelikle kullanıcılar konaklayacakları mekanlara varmadan önce bilgi sahibi olabilmekte ve buna göre rezervasyonlarını yaptırabilmektedirler.
Referanslar
Steuer, J. (2006). Defining Virtual Reality: Dimensions Determining Telepresence, Journal of Communication, 4 (42): 73-93; The Franklin Institute. (t.y.). History of Virtual Reality, https://www.fi.edu/virtual-reality/history-of-virtual-reality, (Erişim tarihi: 13.11.2019).