Mengen

Yerleşim Merkezi / Destinasyon Kırsal Destinasyon

Aşçılar başkenti olarak bilinmektedir. Bolu’nun ilçesi olan Mengen, Karadeniz bölgesinin batı bölümüne yer almaktadır. Kuş uçuşu bir şekilde 65 kilometre mesafesi bulunmaktadır. Mengen, Kocaçay diğer adıyla Mengen Çayı’nın geçtiği vadiyi anımsatan küçük bir ova içerisinde yer almaktadır. Rakımı 630 metre, sahip olduğu yüzölçümü ise 883 kilometrekaredir. Mengen’in kuzey bölümünde Devrek, batısında Bolu, güney bölümünde Yeniçağa, güneydoğusunda Gerede, doğu tarafında Eskipazar ve kuzeydoğusunda ise Yenice ilçesi ile çevrilidir. Mengen’in en yüksek bölümü Çal Tepesi’dir. Bu tepenin yüksekliği ise 1.893 metredir.

Padişah Yavuz Sultan Selim zamanında, Bolu’ya ait olan sancakların içerisinde Mengen de yer almaktadır. Ayrıca Katip Çelebi (1609-1657) Bolu ili ve ilçeleri ile bilgiler vermektedir. Özellikle Cihannüma adını taşıyan eserinde Mengen ve Gökçesu bölgelerinden de bahsetmiştir. Evliya Çelebi ise (1611-1682) ünlü eseri olan Seyahatname’sinde Bolu ve çevre yaşamı ile ilgili çeşitli bilgiler vermektedir. Ayrıca aynı eserde Bartın, Ereğli, Gerede ve Akçakoca’ya kadar olan bölgenin Bolu Sancağı kapsamında olduğunu belirtmiştir.

Mengen sahip olduğu coğrafi özellikler neticesinde yaylalar oldukça sık bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Bu yaylalar uzun bir süre yeşil kalabilmektedir. Hem yayla ziyaretleri açısından hem de hayvancılık açısından önemli bir yeri bulunmaktadır. Yaylaların haricinde Mengen çeşitli doğal ve kültürel güzelliklere de ev sahipliği yapmaktadır. Güneyhisar civarında Avşar Köyü’nde ev kayası bulunmaktadır. Karakaya’da Balkayası-Oyukkaya ile Teberikler Köyü’nde ise Yanıkdeğirmen mağaraları yer almaktadır. Ayrıca Mengen 56 kilometrelik yol ile Yedigöllere de bağlanmaktadır. Sahip olduğu yükseklik nedeniyle birçok yaylaya da ev sahipliği yapmaktadır. Soğucak, Akçakoca, Bürnük, Sırıklı, Göl Yaylası, Aktepe, Ağalar, Elemen ve Afşar yaylalarını en bilinen olarak sıralamak mümkündür. Göl ve göletler de coğrafi güzellikler açısından Mengen’e renk katan güzelliklerdir. Ağalar, Dipsiz, Yayladağ, Bölükören, Kemal Savaş, Şirinyazı ve Hızarderesi Göletleri de mesire yerleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Kültürel açıdan incelendiğinde ise Kayabükü, Akören-Kisecik mevkiinde ve Çayköy’de çeşitli kilise kalıntıları bulunmaktadır. Festivalleri olarak her sene yaz döneminde Aşçılar Festivali düzenlenmekte ve ilçeye canlılık gelmektedir. Bu festival sayesinde ulusal ve uluslararası sektör temsilcileri ve ziyaretçiler bir arada bulunmaktadır. Bu bilgiler doğrultusunda yöre turizmi açısından birçok kaynağı bulunmaktadır. Aşçılık mesleği ve yöre kültürünün tanıtılmasında festivalin önemli bir yeri olduğu görülmektedir. Son yıllarda da yapılmaya devam edilen Yöresel Tatlar ve Giyim Kültürü Şenliği ilçenin kültürünü anlatan ilçe turizmi açısından olumlu bir etkinlik olarak yer almaktadır.

Mengen ilçesi, özellikle Türkiye’nin ve dünyanın çeşitli yerlerine aşçı gönderen ve sahip olduğu kültürünü kendine ait bir şekilde yaşatmaya devam eden bir yerleşimdir. Mengen ilçesi, için yemek kültürü önemli bir yere sahiptir. Yemek yapımı için seçilen malzemelerden başlayarak, yemeğin sofraya konulmasına kadar geçen her bir aşama titiz bir şekilde birçok detaydan oluşmaktadır. Yörede yemek yapmaya bu kadar önem verilmesinin en önemli nedenlerinden biri yüzyıllar boyunca süren babadan oğula devam eden geleneğin yaşatılmasıdır. Bu açıdan eski bir kültüre sahip olan ilçenin özellikle Mengen dışında yaşayan sakinleri her yıl yaz aylarında köyleri, memleketlerine geri gelerek ilçeye ciddi bir canlılık yaşatıyor. Yörede büyük konaklama işletmeleri yoktur. Daha çok küçük oteller ve pansiyonlar ile yol üstü lezzet durakları yer almaktadır. Özellikle Mengen’in konumu gereği Bartın, Zonguldak gibi illerin yol güzergahı olması son yıllarda yol üstünde kurulan işletme sayısını arttırdı.

Referanslar

Arman, A. (2011). Türk Mutfak Kültürü Tanıtım Sorunu: Mengen Mutfağı Örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Düzce: Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Bolu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). Tarihi ve Turistik Yerler, https://bolu.ktb.gov.tr/TR-69933/mengen.html, (Erişim tarihi: 17.7.2019); Kurnaz, A. ve İşlek, E. (2018). Aşçılık Kültürünün Festival Turizmi Kapsamında Kullanılması: Mengen Uluslararası Aşçılık ve Turizm Festivali, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3): 3-13; Mengen Kaymakamlığı (2019). Coğrafya, http://www.mengen.gov.tr/etkinlikler, (Erişim tarihi: 17.7.2019).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Erdoğan, M. (2007). Mengen Yemekleri. İstanbul: İnkilap Kitapevi.