Kültürlerarası İletişim
Kavram Sosyoloji Yönetim ve Organizasyon İletişim Bilimleri
-
2021
Hem süreç hem de bilimsel disiplin olarak tanımlanabilir. Farklı kültürlere mensup bireyler arasında gerçekleşen iletişim sürecine kültürlerarası iletişim denir. Kültürlerarası iletişim aynı zamanda “Farklı kültürlere mensup insanlar arasında etkileşim ve anlam aktarımları, yabancının algılanması, açıklanması ve kültürel farklılıkların gözetilmesi gibi konuları inceleyen disiplinlerarası bir bilim dalıdır”. Kültürlerarası iletişim sosyal ve beşerî bilimlerin çeşitli disiplinlerinde de her disiplinin özgün terminolojisi ile tanımlanır. Dilbilim, edebiyat tarihi, karşılaştırmalı edebiyat, estetik, didaktik ve pedagoji kültürlerarası iletişimin bilim tarihini kendi geçmişleri içinden çıkarmaya eğilimlidir. Kültürlerarası iletişim, bu maddenin yazarının 1998 yılında Türkiye’de başlattığı etnografi temelli, yani kültürü geniş anlamıyla tanımlayan bakış açısı ile ele alınmaktadır. Bunun temel nedeni iletişim ile kültür arasındaki karşılıklı bağımlılıktır.
İletişim, kodlanan ya da kodlara yüklenen anlamların bireylerarası aktarımı ve anlamlandırılması sürecidir. Bu süreçte etkileşimde bulunan bireylerin kullandıkları kodlar iletişimin temelini oluşturur. Anlamın kodlandığı ya da anlamı taşıyan kodlar kültüreldir. Farklı kültürlerde benzer kodlar farklı anlamlar taşır ya da her kültürde aynı anlamı aktarmak için farklı kodlar kullanılır.
İletişim sürecinin kodaçımı aşamasında birey algıladığı kodları açar ve kendi kültüründeki anlamlarıyla anlamlandırır. Bu durum iletişimin kodaçımı aşamasında iletiyi gönderenin aktarmak istediği anlamdan farklı anlamların yaratılmasına neden olur. Böylece yanlış anlama denilen durum ortaya çıkar ve söz konusu iletişim süreci etkin olmayan iletişim olarak adlandırılır. İletişim sürecinin etkin olması, kodlara yüklenen anlamla kodaçımı ile ortaya çıkarılan anlamın aynı olması durumudur. Farklı kültüre mensup birinden gelen iletinin kodlarını açtığında gönderenin aktarmak istediği anlamı çıkaran birey kültürlerarası yeterlik sahibi olarak adlandırılır. Kültürlerarası iletişimin etkinliği, etkileşimde bulunan bireylerin kültürlerarası yeterliği'ne bağlıdır. Kültürlerarası iletişim yeterliğine sahip bireyler kültürel farklılıklara duyarlı, etkileşimde bulundukları bireyin kültürüne saygılı ve farklılıkların yaratabileceği yanlış anlamalara engel olarak iletişim sürecini etkin hâle getirebilme şansına sahip olur.
Referanslar
Chen, G. ve Starosta, W.J. (2005). Foundations of Intercultural Communication. Maryland: University Press of America; Hess-Lüttich, E. W.B. (2003). Intercultural Communication, Studies in Communication Sciences, 3 (2): 41-58; Jandt, F. E. (2001). Intercultural Communication: An Introduction. Londra: Sage; Roth, K. (1996). Europäische Ethnologie und Interkulturelle Kommunikation, Mit der Differenz Leben. Europäische Ethnologie und Interkulturelle Kommunikation, Editör: K. Roth, Münster / New York / München / Berlin: 9-27.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Kartarı, A (2020). Kültür, Farklılık ve İletişim (Üçüncü baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.