Kahramanmaraş Mutfağı

GASTRONOMİ Türk Mutfağı Anadolu Mutfağı

Kahramanmaraş mutfağı, bölgenin tarihî ve kültürel zenginliğiyle şekillenmiş, özgün lezzetleriyle tanınan bir mutfak kültürüne sahiptir. Roma, Asur, Hitit, Dulkadiroğlu, Selçuklu ve Osmanlı gibi birçok medeniyetin izlerini taşıyan Kahramanmaraş, yemek kültüründe de bu tarihî birikimi yansıtmaktadır.

Kahramanmaraş mutfağı, özellikle dondurma ve tarhana gibi temel gıdalarla ön plana çıkmaktadır. Şehrin özgün ürünlerinden biri olan Maraş dondurması, yalnızca Türkiye’de değil, dünya çapında da bilinen önemli bir gastronomik üründür. Tarhana ise bölgenin geleneksel mutfak kültürünü yansıtan, besleyici ve uzun süre saklanabilen bir üründür.

Bölge mutfağında zahire kültürü yaygındır. Tarhana, dövme, biber, salça, sebze kuruları, turşu, bulgur ve peynir gibi gıdalar bu geleneğin bir parçasıdır. İklim koşulları sayesinde yenilebilir otlar, badem, ceviz, fıstık, melengiç, sumak, yabani meyve ağaçları, zeytinlikler ve bağlar açısından oldukça zengin bir çeşitliliğe sahiptir.

Orta Asya’dan gelen et ve mayalanmış süt ürünleri, Mezopotamya’dan miras kalan yarma (döğme), bulgur ve sarı çeltik pirinci gibi tahıl çeşitleri ile Akdeniz iklimine özgü sebze, meyve ve zeytinyağı kullanımı mutfağın temel yapı taşlarını oluşturur. Bölge mutfağında bulgurlu köfteler, hamur işleri, etli ve sebzeli yemekler öne çıkmaktadır. Baharat kullanımı oldukça yaygındır; kekik, nane, reyhan, kırmızı toz biber, pul biber, sumak ekşisi ve karadut ekşisi gibi tat vericiler yemeklerde sıkça kullanılmaktadır. Yemekler genellikle bol etli, yağlı, salçalı ve baharatlıdır. Nohut ise sebzeli, etli ve soslu yemeklerde yaygın olarak kullanılır.

Şehre özgü gastronomik ürünler arasında Kırmızı Maraş biberi, Andırın tırşiği, ceviz, parmak peyniri, tarhana cipsi ve Maraş dondurması öne çıkmaktadır. Kahramanmaraş’ın geleneksel yemekleri arasında ise Maraş tarhanası, ekşili pancar çorbası, Maraş dolması, mumbar, kısır köftesi, içli köfte, ekşili aya köfte, suluyağlı sömelek köfte, eli böğründe, havuçlu Acem pilavı, döğmeli mercimek çorbası, kuzu kelle paça, yoğurtlu köfte, ravanda şerbeti, çörek ve döğme aşı bulunmaktadır.

Kahramanmaraş, mutfak kültürünü tanıtmak ve gastronomi turizmini teşvik etmek amacıyla çeşitli festivaller ve etkinlikler düzenlemektedir. Kahramanmaraş Ulusal Kültür ve Dondurma Festivali, Göksun Geleneksel Elma Festivali ve Çağlayancerit Ceviz Festivali bu etkinliklerden bazılarıdır. Şehir aynı zamanda Dondurma Müzesi ve Tematik Mutfak Müzesi gibi gastronomi müzeleriyle de mutfak kültürünü tanıtmakta ve gelecek nesillere aktarmaktadır.

Kahramanmaraş, denize kıyısı olmamasına rağmen önemli bir balık ihracatçısıdır. Şehirdeki baraj ve göletlerde yetişen balıklar elli dört ülkeye ihraç edilmektedir. Bu durum, Kahramanmaraş’ı gastronomi ve tarım açısından stratejik bir konuma getirmektedir.

Gastronomi turizmini desteklemek için Kahramanmaraş’ta yöresel mutfak festivalleri, tematik turlar ve fuarlar düzenlenmektedir. Şehrin turizm ve gastronomi potansiyelini artırmak adına Kahramanmaraş Turizm Reklam ve Tanıtım Ajansı faaliyetler yürütmektedir. Yöresel mutfağın sürdürülebilir şekilde tanıtılması için restoranların yöresel yemeklere daha fazla yer vermesi teşvik edilmekte, sosyal medya ve film projeleriyle mutfak kültürünün tanıtımı sağlanmaktadır.

Sonuç olarak, Kahramanmaraş mutfağı, tarihî kökenleri, zengin ürün çeşitliliği ve kendine özgü tatlarıyla Türkiye’nin önemli mutfak kültürlerinden biridir. Yöresel ürünlerin korunması, geliştirilmesi ve ulusal-uluslararası alanda tanıtılması, Kahramanmaraş’ı gastronomi turizminde daha da ön plana çıkaracaktır.

Referanslar

Aldioğlu, A. (2022). Sumak Ekşi Akiti Ve Kahramanmaraş Mutfağinda Kullanimi, Aydin Gastronomy, 6(1): 39-49; Dayısoylu, K. S., Yörükoğlu, T. ve Ançel, T. (2017). Kahramanmaraş'in Coğrafi İşaretli Ürünleri ve İlin Potansiyel Durumu, KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 20(1): 80-88; Ekerim, F. ve Tanrisever, C. (2020). Türkiye Gastronomi Festivalleri ve Haritalandirilmasi (Gastronomy Festivals And Their Maps Of Turkey), Journal Of Tourism & Gastronomy Studies, 8(3): 2277-2297; Erol, İ. ve Akdağ, G. (2023). Kirsal Turizm Alanlarinin Gastronomik Ürün Haritasi: Doğu Akdeniz Örneği, Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(1): 26-48; Gül, M. (2022). Kahramanmaraş Tematik Mutfak Müzesi ve Dondurma Müzesinin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi. Ağri İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1): 312-334; Gül, M. ve Şeyhanlıoğlu, H. Ö. (2021). Yerel Halkın Festival Turizmine Yönelik Algılarının Değerlendirilmesi: Uluslararası Kahramanmaraş Dondurma ve Kültür Sanat Festivali Örneği, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1): 506-523; Güven, M. Ümmet ve Suna, B. (2023). Mega Etkinliklerin Kent Turizmine Etkisi: Expo 2023 Kahramanmaraş Örneği (Mega Etkinliklerin Kent Turizmine Etkisi: Expo 2023 Kahramanmaraş Örneği), Turizm ve Gastronomi Çalişmaları Dergisi, 10 (1): 692–715; Karademir, N. (2021). Kahramanmaraş’ta Yerel Halkin Festivallere Yönelik Algilari, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 26(1): 151-164; Kızılırmak, İ., Ofluoğlu, M. ve Şişik, L. (2016). Türkiye’de Uygulanan Gastronomi Turlari Rotalarinin Web Tabanli Analizi ve Değerlendirmesi, Journal Of Tourism & Gastronomy Studies, 4 (1): 258-269.

Konuyla ilgili diğer maddeler için bkz.: