Hediyelik Eşya
Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama
-
2019
Bölge veya ülke ekonomisi için önemli derecede yabancı para girdisi sağlayan hediyelik eşyalar, turistler için özel ve sembolik seyahat anıları taşımaktadır. Hatıra eşyası olarak da bilinen hediyelik eşya, insanların unutulmaz zamanlara ve yerlere hayali geri dönüşünü tetiklemekte ve genellikle ziyaretçiler tarafından en iyi şekilde görülebilecekleri yerlere yerleştirilmektedir. Bu konuda yapılan bir araştırmada hediyelik eşyalar üçe ayrılmaktadır; prestij hediyelikleri, ekonomik hediyelikler ve üçüncü olarak düşük fiyatlı hediyeliklerdir. Prestij hediyelikler, en kaliteli gereç ve fazlaca el işçiliği olan hediyeliklerdir. Ekonomik hediyelikler, el yapımı veya seri üretim olan prestij hediyeliklere göre daha uygun maliyetle üretilen, orta gelirli kişilere yönelik hediyelik eşyalardır. Düşük fiyatlı hediyelikler; fazlaca seri üretim ile üretilen, küçük boyutlu hatıra niteliğindeki hediyeliklerdir. Hediyelik eşya alışverişindeki en önemli bileşenler yerel bölgelerde satışa sunulan ürünün otantikliği, ürünlerin çeşitliliği, mağazaların çekiciliği ve ortamdır. Bu bileşenlere ne kadar önem verilirse, hediyelik eşyaların sağladığı değer artmaktadır.
Hediyelik eşyalar turistlere ve onlar için önem taşıyan kişilere, gezilerinde bir başka insan olma deneyimini yaşadıkları konusunda kanıtlar sunan somut simgelerdir. Bu somut simgeler aynı zamanda gidilen yerlerdeki kültürel ögelerin işaretlerini taşımaktadır. TUİK 2010 raporuna göre, Türkiye’yi ziyaret eden turistlerin satın aldığı ürünler içerisinde hediyelik eşyalar üçüncü sıradadır. Bu verilere göre, ilk iki sırayı oluşturan yeme-içme ve konaklama zorunlu ihtiyaçlardır, fakat hediyelik eşyanın satın alınması keyfi bir durum olarak değerlendirilmektedir. Hediyelik eşya alışverişi turistlerin seyahat deneyimlerini şekillendiren, keyif ve heyecan veren bir deneyim olarak görülmektedir. Bazı durumlarda turistlerin hediyelik eşya satın alımı, tatildeki harcamalarının büyük bir bölümünü ifade edebilmekte ve bu da doğrudan seyahat deneyimini etkilemektedir. Turistlerin ziyaret ettikleri yerlerde, geleneksel ve güncel tasarımla oluşturulan hediyelik eşyaları alması, ziyaret edilen yerin kültürünün tanıtımını sağlayacaktır. Hediyelik eşyaların, tanıtıcı nitelik taşıması, kaliteli malzeme ile üretilmesi, kolay taşınması, turistin kendisine ve çevresine tanıtıcı bilgiler vermekte ve ülke tanıtımına destek olmaktadır.
Referanslar
Akay, B. ve Yılmaz, O. (2019). Turistlerin Seyahat Motivasyonlarının Hediyelik Eşyalara Yönelik Tutumları ve Satın Alma Niyetleri Üzerindeki Etkisi, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2): 2163-2186; Arkant, S. (2013). Hediyelik Eşya Kapsamında Manisa Markasının Yaratılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü; Çeliker, D. ve Dulupçu, M. (2017). Sürdürülebilirlik ve Yenileşim Açısından Turistik Hediyelik Eşyalar Konusunda Yenileştirilmiş Tasarımlar, Atatürk İletişim Dergisi, 12: 187-204; Doğan, H. Z. (2004). Turizmin Sosyo-Kültürel Temelleri. Ankara: Detay Yayıncılık; Olay, A. N. (2012). İngiliz Turistlerin Taklit Ürün Satın Alma Davranışının İncelenmesi: Fethiye Örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Peters, K. (2011). Negotiating the Place and Placement of Banal Tourist Souvenirs in the Home, Tourism Geographies, 13(2): 234–256; Sthapit, E. (2017). The More the Merrier: Souvenir Shopping, the Absence of Choice Overload and Preferred Attributes, Tourism Management Perspectives, 26: 126-134; Turner, L. W. ve Reisinger, Y. (2001). Shopping Satisfaction for Domestic Tourists, Journal of Retailing and Consumer Services, 8(1):15-27.