Geleneksel El Sanatları Eğitimi
Eğitim-Öğretim
-
2021
El sanatları; çeşitli hammaddelerin işlenerek el emeği kullanılması ile ortaya çıkarılan ürüne denilmektedir. El sanatlarında kullanılan hammaddeler bölgelere ve kullanım alanlarına göre değişiklik göstermektedir. Hammaddesine göre el sanatları sıralanacak olursa, hammaddesi ahşap olan, lif olan, taş, toprak, metal, cam, deri ve hayvansal atık, kabuk, saz, ince dal ve sap olan diye bir sınıflama yapılabilir. Hammaddelerinin işlenmesi ile de çeşitli el sanatı ürünleri ortaya çıktı. Bu el sanatı ürünleri ilk çağlardan itibaren insanların kullandıkları ve günümüze kadar ulaşabilmiş olması bakımından büyük öneme sahip oldu.
Yüzyıllar boyunca çeşitli kültürler arası iletişime de vesile olması, gelenek ve görenekleri yansıtması bakımından zamanla el sanatları geleneksel adını aldı. Geleneksel el sanatlarının bir toplumun kültürel birikiminin sonucu ortaya çıkan ürünler olması, onu değerli yapan ve ön plana çıkaran özelliği oldu. Bu bakımdan da XX. yüzyıla gelindiğinde geleneksel el sanatları adında ortaöğretim ve üniversitelerde bölüm kurulmuş ve öğrenci alınarak okutulmaya başlanmıştır. Geleneksel el sanatları bölümleri okutulan programlarda bu alanı kapsayan tüm sanatlar eğitim öğretim programı içerisinde yer almıştır. Geleneksel el sanatları programlarında okutulan derslere bakıldığında, hat sanatı, tezhip, minyatür, dokuma, kumaş sanatı, ebru, ahşap işçiliği, taş işçiliği, sepet örücülüğü, keçe, seramik ve çinicilik gibi el sanatları bakımından temel sayılabilecek derslerin verildiği görülmektedir. Bu dersleri okutulan programların kapsamına göre çeşitlendirmek mümkündür. Bu programlardan mezun olan öğrencilere, el sanatları konusunda temel bilgi ve teknikleri öğretmek ve bu öğretilere uygun tasarımlar ve ürünler yapabilmesi gibi kazanımlar verilmeye çalışılmaktadır. Günümüzde üniversitelerde el sanatları bölümleri önlisansta Geleneksel El Sanatları adıyla lisans programlarında ise Geleneksel Türk Sanatları adıyla okutulmaya devam edilmektedir. Türkiye’de birçok üniversitede bu programlarda öğrenci alımı yapılmaktadır. Üniversitelerde bu programların okutulması köklü kültürümüzün bir parçası olan el sanatlarının sanatsal ve bilimsel açılardan daha kapsamlı incelenmesi ve gelecek kuşaklara doğru bir şekilde aktarılması bakımından büyük önem taşımaktadır.
Yararlanılan Kaynaklar
Öztürk, İ., (1998). Geleneksel El Sanatlarına Giriş. Ankara.