Hatay Antakya Kharon Kabartması
Örenyeri Anıt Dağ
(Hatay Antakya M.Ö 175-164)
Cehennem kayıkçısı Kharon (Charon), Antik Yunan mitolojisinde ölülerin ruhlarını belirli ırmaklardan geçirip, yeraltı dünyasına götüren görevli konumundaki psikopomptur. Kharon ölülerden bazılarını kayığına alıyor, bazılarını da yalvarmalarına kulak asmadan kıyıda bırakıyordu. Kharon’un kıyıda bıraktıkları öldüklerinde kendilerine dini tören yapılmayan kişilerdir ve Tanrı Hades’in yönetimine girmeden önce azap çekecek kişilerdir. Bu figür Antik Yunan’ın ölüm ritüeline örnek teşkil etmektedir. Kharon ayrıca yaşayan ölümlüler Herakles veAeneas’ı da yeraltı dünyasına götürüp geri getirmektedir. Cicero ve Giovanni Boccaccio Kharon’u zamanın tanrısı olarak tanımlar ve Nyx ile Erebus’un çocukları olduğunu beyan ederek Kronos ile de isim benzerliğini vurgulamaktadır. Astronomi’de cüce gezegen Plüton’un uydusu Kharon’dur.
Hatay’da yer alan Kharon Kabartması; Antakya, Senpiyer Caddesi, Küçükdalyan’da Habibi Neccar Dağı’nın eteklerinde kuzey yönlü Antakya’yı tümden gören bir alandadır. Antiochus IV Epiphanes (MÖ 175 – 164) zamanında Antakya’da ki veba salgını sırasında kayaya oyulmuş bir büsttür ve Kharon’un su kültü düşünüldüğünde Acheron (Asi) nehri ile özdeşleşmektedir.
Büst yaklaşık 4.10 x 1.70 ebatlarında olup, Kharon’un başı bir örtü ile yontulmuştur.
Referanslar
Boccaccio, Giovanni; Solomon, Jon (2011). Pagan Tanrılarının Soyağacı. C 1: Kitaplar IV . Cambridge, Mass. Londra: Harvard University Press. ss. 166– 167; mozaik.hatiab.org.tr/2017/05/02/cehennem-kayikcisi-charonion-kharon, (Erişim tarihi: 14. 05. 2025).