Gölbaşı Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi (SOKÜM)
MÜZE Etnografya Müzesi
(Gölbaşı, Ankara 2024 - )
-
2025
Şubat 2024 tarihinde, Gölbaşı Belediyesi ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türk Halk Bilimi Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından yürütülen proje kapsamında müze kapılarını ziyaretçilerine açmıştır. 2021 yılında taraflar arasında imzalanan protokol sonrasında Ankara’nın önemli bir ilçesi olan Gölbaşı’nın somut olmayan kültürel miras öğelerini gelecek nesillere aktarmak amacıyla müze projesine yönelik faaliyetlere başlanmıştır. Müze projesi kapsamında Gölbaşı ilçesinde yer alan 54 mahalle ziyaret edilerek, 203 kişi ile görüşmeler ve alan araştırmaları gerçekleştirilmiştir. Bu geziler ve görüşmeler neticesinde kültürel mirasa yönelik olarak derlenen öğeler yine bu proje doğrultusunda bir katalog olarak yayımlanmıştır. Müze, akademik çalışmalar ışığında, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türk Halk Bilimi Bölümü’nün araştırma ve derleme faaliyetleri sonucu elde edilen bilgi ve ürünlerle zenginleştirilmiştir.
Somut olmayan kültürel miras öğelerinin bilinmesi ve gelecek kuşaklara aktarılması tıpkı somut kültürel miras unsurlarının aktarımı kadar önemlidir. Çünkü bu kültür öğeleri hem milli kimliğin korunması hem de gelecek nesillerde bütüncül bir bakış açısı oluşturarak kültür aktarımının en doğru biçimde sağlanabilmesi anlamında son derece değerlidir. Somut olmayan kültürel miras sözlü gelenek aracılığı ile kuşaktan kuşağa aktarılan toplumsal bilgi birikimini, yetkinlikleri ve deneyimleri kapsayan epistemolojik ve pratik içerikleri barındıran bir alandır. Dolayısıyla hem müzeler hem de müzelere yönelik gerçekleştirilen bu tür projeler milli kimlik ve aidiyet duygularının oluşmasında son derece etkilidir. Böylece milli kültürel öğeler ve değerler ile yetişen kuşaklar daha nitelikli ve farkındalığı yüksek olan birer toplum ferdi olarak kültürüne sahip çıkmaya devam edecektir. Gölbaşı Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi (SOKÜM), ziyaretçilere geçmişle bir bağ kurma, kültürel değerleri yeniden hatırlama ve yaşatma fırsatı sunan interaktif bir deneyim mekânıdır.
Müze, insan yaşamındaki geçiş süreçleri üzerine kurgulanmıştır. Müzede sergilenen içerikler, kişinin doğumundan vefatına kadar olan dönemdeki kültürel pratiklerden oluşmaktadır. Müze, eser ya da kültürel öğelerin sergilenmesinin yanı sıra müze ziyaretçilerinin interaktif katılımının sağlanarak, unutulmaz deneyimler yaşamalarına imkân tanıyan alanlar ve kültürel unsurları barındırmaktadır. Müzede çocuğun ilk dişi çıktığında yapılan diş hediği, (diş buğdayı), sünnet, kına, asker uğurlama, düğün, geleneksel mutfak kültürü, el sanatları, çocuklara yönelik geleneksel oyunlar ziyaretçilere sunulmaktadır.
Gölbaşı’na özgü andezit taşıyla inşa edilen müze, Eymir Mahallesi'nde Şehit Ahmet Özsoy Devlet Hastanesi'nin tam karşısında yer almakta olup, giriş ücretsizdir. Müze, Pazartesi günü dışında haftanın diğer günleri 09:00 – 17:00 saatleri arasında ziyaretçilerine hizmet vermektedir.
Gölbaşı Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi, tüm bu faaliyetler doğrultusunda bölgenin somut olmayan kültürel mirasının korunması, kültür turizmine yönelik potansiyelin artırılması ve gelecek kuşaklara doğru bir şekilde kültürel değerlerin aktarılması amacıyla Ankara’nın Gölbaşı ilçesi için önemli bir müze olma özelliği taşımaktadır.
Referanslar
Ankara Gölbaşı Belediyesi, Gölbaşı Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi https://www.ankaragolbasi.bel.tr/golbasi-somut-olmayan-kulturel-miras-muzesi, (Erişim tarihi: 17.11.2025); Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Gölbaşı Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi Açıldı, https://hacibayram.edu.tr/web/golbasi-somut-olmayan-kulturel-miras-muzesi-acildi, (Erişim tarihi: 17.11.2025); TRT Haber, Ankara'da “Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi açıldı” https://www.trthaber.com/haber/kultur-sanat/bakan-ersoy-afrodisias-antik-kenti-tanitim-toplantisina-katildi-837270.html, (Erişim tarihi: 17.11.2025).
