Faustinapolis Antik Kenti
Doğal ve Kültürel Miras Antik Kent
Niğde ilinin Ulukışla ilçesinde Başmakçı ile Toraman köylerinin arasında yer alan antik kentin, şehir merkezine uzaklığı 55 kilometre ilçe merkezine olan uzaklığı ise 33 kilometredir. Kuzeyinde Niğde, batısında Ereğli, doğusunda Aladağlar, Güneyinde Pozantı ilçeleri ve Gülek Boğazı yer almakta olup Kapadokya ile Kilikya arasında Toros Dağları’na yakın konumlanmaktadır.
Faustinapolis Antik kenti adını Roma İmparatoru Marcus Aurellius’un karısı Annia Galeria Faustina’dan almaktadır. Roma İmparatoru Antoninus Pius ile İmparatoriçe Yaşlı Faustina'nın en küçük kızı olan Faustina babasının isteği ile Marcus Aurellius ile evlenmiştir. MS 145 yılında Faustina ile evlenen Marcus Aurellius yönetimde söz sahibi olmaya başlamış, MS 146 yılında da Faustina’ya Augusta yapılarak onurlandırılmıştır. Commodus ve Antoninus dâhil Aurellius’un on çocuğunun annesidir. Suriye Valisi Cassius, Marcus Aurellius’a MS 175 tarihinde isyan etmiş, bu isyan neticesinde Senato Cassius’u hain ilan ederek girişimi durdurmayı düşünmüş ancak Cassius pek çok bölgede önlenememiş, karşısında Cappadocia Valisi Martius Verus dirayetli durmuştur. Verus, Marcus Aurellius bölgeye gelene kadar direnişi sürdürmüş ve doğu bölgesinde idareyi bir nebze sağlamıştır. Marcus Aurellius, Suriye’ye karısı Faustina ile gelmiş, ardından Mısır’a geçmişlerdir. Mısır’dan dönüşü esnasında tarihi kaynaklarda zehirlendiği düşünülen Faustina, Kapadokya bölgesinin Halala şehrinde MS 175 yılında ölmüştür. Aurellius Faustina'yı kutsamış ve ikinci kez Puellae Faustinianae adında yeni bir Alimenta kurmuştur. Marcus Aurellius, İmparatorluk yetkilerini kullanarak Miletus'daki hamamlara ölümünün ardından karısının adını vermiş olup Faustina Hamamları olarak değiştirmiş, öldüğü şehrin adını da Halala’dan Faustinapolis’e dönüştürmüştür. Marcus Aurellius, karısının ölümünden bir sene sonra, oğlu Commodus’u ortak İmparator ilan etmiştir.
Faustinapolis Antik kenti günümüzde Başmakçı Höyüğü olarak da anılmaktadır. Bir kısmı kayalık olan tepe açılan yollarla bölünmüştür. Bölgede yapılan incelemelerde Helenistik, Roma ve Bizans dönemine ait çok sayıda seramik bulunmuştur. Çevresinin açık ve koruma altında olmamasından dolayı günümüze dikey konumda sağlam bir mimari eser gelmemiş olup, basit Khamosorion tipli mezarlar görülmektedir. Faustina’nın önemli kişiliği ve tarihi veriler ışığında yüzey araştırması ve kazılarla çok sayıda kültür varlığı ortaya çıkarılabilir.
16.05.2002/1833-16.11.2006/920 tarihli kararlar ile Birinci Derece Arkeolojik Sit alanı olarak tescillenmiştir.
Referanslar
Akşit, O. (1985). Roma İmparatorluk Tarihi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Yayınlar; Komisyon, (2009). Niğde Kültür Envanteri. Njğde: Tekden Basım Yayın; Tuncer, H, (2014). Roma İmparatorluğu Döneminde Kapadokya Bölgesi M.S I ve II. Yüzyıllar. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.