Eko-Gıda
Gastronomi
-
2020
Doğaya zarar vermeyen ve yerel tekniklerle yetiştirilen gıdaların, insanoğlunun ihtiyaç duyacağı ve diğer kuşaklara da yetecek şekilde tüketilmesini öngören bir beslenme şekli olarak tanımlanabilir. Eko-gıda ayrıca doğal kaynakları da sürdürülebilir bir şekilde insan ihtiyaçlarına uygun bir şekilde kullanmayı hedef alması, gıda adaletini ve sürdürülebilir tüketimin tüm ilkelerini barındırması açısından önemlidir. Bu doğrultuda eko-gıda tüketici ile üretici arasında köprü kuran, doğayla özdeş yöntemler kullanarak gıda üretimini desteklemektedir.
Eko-gıda, aynı zamanda üretim ve tüketim arasında (üretim, depolama, işleme, paketleme ve taşıma) kalan tüm safhalarda kimyasal ve gıdayı destekleyici katkı maddelerinin kullanılmadığı, buna karşın zararlılarla mücadelede doğal yöntemlerin tercih edildiği süreçleri kapsamaktadır. Ayrıca gıdanın üretildiği tüm safhalarda, birbirinden bağımsız firmalar tarafından denetlenerek sertifikalandırılan besin maddeleri, eko-gıda ismiyle kabul görmektedir. Eko-gıda, üretimden nihai tüketiciye ulaşıncaya kadar tüm safhalarda, yani üretim, paketlenme, nakliye, etiketleme, pazarlama ve depolama süreçlerinde kontrol edilerek sertifikalandırılmaktadır.
Bu kapsama alınan ürünler üç farklı açıdan değerlendirilebilir: Eğer tüketiciyle buluşan ürünün içeriğindeki maddeler tamamıyla ekolojik ve sertifikalandırılmış ise, bu ürün yüzde 100 Eko-gıda olarak tanımlanabilir. Nihai ürün içeriğinde yer alan maddeler en az yüzde 95 oranında ekolojik ise, ürün yine Eko-gıda olarak tanımlanabilir. Eğer nihai ürün içeriğindeki maddeler yüzde 70 oranında ekolojikse, mevcut gıda maddesi Ekolojik Maddelerle Yapılmış Ürün olarak sınıflandırılabilir. Ayrıca geri kalan yüzde içindeki maddelerin üretiminde genetik değişime maruz kalmış bileşenler ve kirli su atıkları kullanılmamalı sadece konvansiyonel tarım ürünleri kullanılmalıdır.
Eko-gıda olarak adlandırılan ürünlerin özelliklerini taşıyan fakat tam anlamıyla eko-gıda olmayan ürünler Doğal Ürün ve Doğadan Toplanan Ürünler olarak adlandırılmaktadır. Bu ürünlerin eko-gıda olarak adlandırılan ürünlerden farklı yanı; üreticinin tüketiciye kimyasal katkı maddesi kullanmadığına dair garanti verdiği fakat sertifikalandırılmamış, belirli bir standardı olmayan ürünler olmasıdır. İstenildiği takdirde bu ürünler için de sertifikasyon firmaları tarafından doğal ürünler sertifikası verilebilmektedir.
Referanslar
Veenhoven, R. (2004). Sustainable Consumption and Happiness, Driving Forces and Barriers to Sustainable Consumption. Birleşik Krallık: University of Leeds; Aysu, A. (2015). Gıda Krizi, Tarım, Ekoloji ve Egemenlik. İstanbul: Metis Yayıncılık; Demirci, D. (2016). Proje Temelli Ekolojik Beslenme Eğitiminin Ortaokul Öğrencilerinin Besin Seçimlerine Etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü; Eyiler, R. Y. (2014) Ekolojik Tarım ve Sürdürülebilir Kalkınma Türkiye Örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.