İzmir’in en batısında yer almaktadır. Doğuda Urla, kuzeyde Karaburun, batı ve güneyde Ege Denizi ile çevrili bir yarımadadır. Karşısında Yunanistan’a ait Sakız Adası (Chios) vardır. Ekonomik yapı öncelikle turizme dayanmaktadır. Son yıllarda yerli ziyaretçilerin yaz aylarında en çok tercih ettiği destinasyonlar arasındadır. İlkbahar ve sonbahar ayları arasında yabancı ziyaretçilere de ev sahipliği yapıyor. İkincil konutların oldukça yoğun olduğu bir yerleşim yeridir. 2018 yılı itibarıyla nüfusu yaklaşık 40 bin olan destinasyon son dönemlerde yüksek sezonda nüfusunun 25 katına kadar ziyaretçi ağırlıyor.

Çeşme’de turizmin gelişimi 1950’li yıllardan itibaren Çeşme ve Ilıca civarındaki kaplıcalar nedeniyle inşa edilmeye başlayan ikincil konutlara dayanıyor. 1960-1980 yılları arasında çeşitli kooperatifler, kamu iktisadi teşebbüsleri, bankalar ve diğer devlet kuruluşları Boyalık Koyu çevresindeki alanları turizm amaçlı kullanmaya başladı. 1980’li yıllardan itibaren Türkiye’ye gelen turist sayısındaki artışa paralel olarak turizmi destekleyen politikalar izlendi ve bu sayede turizm yatırımları da hız kazandı. 1990’lı yılların başında kullanıma açılan İzmir-Çeşme otoyolu bölgede turizmin gelişimini ve turist talebini arttırdı. Başlarda ağırlıklı olarak İzmir’den gelen ziyaretçilere ev sahipliği yapan destinasyon zamanla yerli-yabancı farklı pazarlardan ziyaretçileri çekmeyi başardı.

Turizm arzı ve talebi verilerine göre, 2018 yılında Çeşme’ye gelen yerli ve yabancı ziyaretçi sayısı yaklaşık 800 bin, geceleme sayısı ise iki milyondu. İç pazarın hakim olduğu destinasyonda dış pazarı daha çok Avrupalı turistler oluşturuyor. 2019 yılının Ocak ayı itibarıyla onu çevreye duyarlı ve dördü termal olmak üzere toplam 53 işletme belgeli konaklama tesisi, 3.899 oda ve 8.174 yatak kapasitesine sahiptir. Yatırım belgesine sahip ikisi termal toplam 38 konaklama tesisi de 2.511 oda ve 5.659 yatak kapasitelidir. Toplam yatak kapasitesi 14 bin civarındadır. Bölgede biri C grubu, diğerleri A grubu olmak üzere toplam 15 seyahat acentası da faaliyet gösteriyor.

İzmir’in merkezine yaklaşık 90 kilometre mesafede yer alan Çeşme’de havaalanı yoktur, ulaşım karayolu ile sağlanıyor. En yakın havaalanı İzmir Adnan Menderes havaalanıdır. Çeşme Limanı’ndan denizyolu aracılığıyla Yunanistan ve İtalya’ya araç, yolcu ve yük taşımacılığı yapılıyor. Türkiye’de yaşanan olumsuz gelişmeler neticesinde son dönemlerde durma noktasına gelen kruvaziyer turizminin önümüzdeki yıllarda yeniden canlanması bekleniyor. Çeşme Limanı’ndan yaz ayları boyunca kapıdan vize uygulaması yapan Sakız Adası’na günübirlik feribot seferleri de düzenleniyor. Özel yatlar için Çeşme, Alaçatı, Ilıca/Boyalık Mevkii ve Dalyan’da yat limanları bulunuyor. Bu dört yat limanı denizde ve karada yaklaşık bin yat kapasitesine sahip olduğu için bölgede yat turizmi gelişmiştir. Çeşme ve Alaçatı marinaları deniz taşıtlarının ve yolcuların ihtiyaçları için gerekli alanların dışında alışveriş, konaklama, yeme-içme ve çeşitli eğlence mekânlarına sahiptir. Boyalık mevkiinde bir otelin bünyesinde faaliyet gösteren diğer bir marina ise mavi bayrak belgelidir.

Çeşme’de kent merkezinin yanı sıra Alaçatı, Dalyan, Ilıca, Çiftlikköy, Germiyan, Reisdere, Ovacık, Şifne ve Ildırı gibi yerleşim yerleri farklı çekicilikleri ile ziyaretçileri ağırlıyor. Ziyaretçiler genel olarak dinlenme, eğlenme ve yeme-içme motivasyonları ile Çeşme’yi tercih ediyor. Denizi, plajları ve koyları ile ünlü yarımadada mavi bayraklı 12 plaj bulunuyor. Çeşme, aynı zamanda termal kaynaklara sahip bir coğrafyada yer alıyor. Ilıca, Şifne, Reisdere ve diğer bölgelerde yer alan termal otel ve kaplıcalarda termal turizm kapsamında hizmet ve tedavi olanakları sunuluyor.

Çeşme Yarımadası, uygun deniz ve iklim koşulları sayesinde rüzgâr sörfü ve dalış gibi su sporları için en çok tercih edilen destinasyonlardan biridir. Elverişli imkanları sayesinde bölgede kırsal turizm ve kamp-karavan turizmi faaliyetleri de yürütülüyor. Son yıllarda Alaçatı başta olmak üzere Çiftlikköy, Dalyan ve Ovacık gibi farklı bölgelerde sayısı giderek artan eğlence işletmeleri plaj (beach club) ve gece klübü olarak kullanılıyor ve özellikle yerli ziyaretçilerden oldukça fazla talep görüyor. Hem yerli ve hem de yabancı ziyaretçiler sıklıkla Çeşme merkez ve Ilıca sahillerinden düzenlenen günübirlik tekne turlarına da katılıyor.

Çeşme, her yıl ilkbahar ve yaz aylarında müzik festivali, ot festivali, deniz şenlikleri ve şarkı yarışması gibi birçok ulusal ve uluslararası etkinliğe ev sahipliği yapıyor. Kış aylarında turizm faaliyetlerinin yavaşladığı destinasyonda kongre turizmi kapsamında çeşitli bilimsel etkinlikler ve kurumsal toplantılar düzenleniyor. Özellikle son yıllarda, sezon sonunda açık kalan butik otel ve restoranlar da kaçış motivasyonu ile seyahat eden şehir dışından ziyaretçileri ağırlıyor. Diğer yandan Sakız Adası’ndan gelen Yunan vatandaşları da hem Çeşme’ye hem de İzmir kent merkezine alışveriş ağırlıklı günübirlik ziyaretler gerçekleştiriyor.

Çeşme, deniz-kum-güneş motivasyonu dışında tarih ve kültür amacıyla seyahat eden ziyaretçiler için de birtakım çekiciliklere sahiptir. Bölgedeki en önemli çekim merkezi, Ildırı Köyü’nde yer alan Erythrai antik kentidir. Erythrai, Efes gibi antik çağın 12 İyon Kenti’nin önde gelenleri arasındadır. En erken kalıntıları MÖ üçüncü bine kadar uzanan bu antik yerleşim yerinin kazı çalışmaları günümüzde Ankara Üniversitesi Mustafa V. Koç Deniz Arkeolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından yürütülmeye devam ediyor. Antik tiyatro, Athena Tapınağı, Heroon (anıt mezar), Roma villaları ve yerleşim surları bugüne kadar açığa çıkarılan kalıntılardır.

Çeşme kent merkezinde yer alan ve XVI. yüzyıla tarihlenen Çeşme Kalesi, destinasyonun bir diğer çekiciliğidir. Kalede özellikle yaz aylarında konser, davet ya da düğün gibi çeşitli etkinlikler de düzenleniyor. Kalenin içinde çevre bölgelerde yürütülen kazı çalışmalarından elde edilen arkeolojik eserlerin ve Osmanlı-Rus Savaşı'na ait belge, kitap, fotoğraf, madalya gibi objeler ile çeşitli savaş aletlerinin sergilendiği bir Arkeoloji Müzesi de bulunuyor. Kent merkezinde dikkat çeken bir diğer yapı, Çeşme Kalesi ile aynı döneme ait Kanuni Sultan Süleyman Kervansarayı’dır. Yakın zamanda restore edilen bu yapı günümüzde otel olarak kullanılıyor. Bölgede ayrıca destinasyona adını da veren birçok tarihi çeşme bulunuyor.

Adı son yıllarda Çeşme’nin önüne geçmeyi başaran Alaçatı, mimari dokusu, butik otelleri, restoranları, farklı konseptli eğlence mekanları, sörf merkezi, koyları, plajları ve marinası ile bölgede ayrı bir çekim merkezi oluşturdu. Alaçatı, yaz aylarında özellikle hafta sonları günübirlik ziyaretçi akınına uğruyor. Elverişli rüzgarı ve denizi ile ideal sörf alanlarına sahip olan destinasyon, dünya çapında hem profesyonel sporcular hem de sörf öğrenmek isteyenler tarafından en çok tercih edilen yerlerden biridir. Dünya, Avrupa ve Türkiye Rüzgâr Sörfü Şampiyonası gibi birçok uluslararası etkinliğe de ev sahipliği yapıyor. Bölgede rüzgâr sörfü (windsurf) yanında uçurtma sörfü (kitesurf/kiteboard) ve kürek sörfü (supsurf/stand-up paddle) gibi dersler veren ve eğitim kampları düzenleyen sörf okulları da faaliyet gösteriyor.

Çeşme, Ege Bölgesi'nde İzmir iline bağlı bir ilçe olup, İzmir’in 94 kilometre batısında, kendi adını taşıyan yarımadanın en ucunda yer almaktadır. Doğudan Urla, kuzeyden Karaburun, batı ve güneyden Ege Denizi ile çevrilidir ve deniz seviyesinden beş metre yükseklikte yer almaktadır. Gemiciler tarafından “küçük liman” olarak adlandırılmaktadır. Ancak asıl adını, çevresinde bolca bulunan kaynak sularından ve buz gibi suların aktığı çeşmelerinin sayısının fazla oluşundan almaktadır. Dolayısıyla, Çeşme ismini bir zamanlar bu bölgede 100 kadar olduğu söylenen çeşmelerinden almıştır.

Çeşme eski çağlarda Lydia, Pers, Bergama Krallığı, Roma ve Bizans egemenliklerini yaşayan bir bölge olmuştur. Bu bölgenin o dönemlerde Sakız Adası'ndan Anadolu kıyılarına en yakın ve güvenilir bir nokta olması, bölgenin tarihsel süreç içerisinde ön plana çıkmasındaki en önemli faktörlerden biri olmuştur. Bölgenin güvenlikli bu yapısı, yüzyıllar boyunca bu bölgede ticaretin ve alışverişin canlı kalmasına sebep olmuştur. Bu sebepledir ki Çeşme’de, XIII. ve XIV. yüzyıllarda Batı Anadolu’nun ticari hayatına ismini yazdırmış olan Cenevizlilerin etkisi görülmüştür. Cenevizliler, 1330 yılında Sakız Adası'na yerleşmişler ve buraya yerleşmelerinden doğan ticari konumlarına en uygun olan Çeşme Limanı büyük bir önem kazanmıştır. Cenevizliler ile ticareti doğal koşullarda sürdüren bölge, ilk kez Türk denizcisi Çaka Bey ile Türk egemenliği ile tanışmıştır. Bölgenin Osmanlı hakimiyetine girişi, XIV. yüzyılın sonlarında olmuştur. XVII. yüzyılın sonlarında Batı Anadolu ürünlerinin satıldığı küçük bir ticaret merkezi konumundaki İzmir’in bir anda yükselişe geçmesi ile beraber Çeşme giderek gerileyerek önemini yitirmiş ve ticari üstünlük İzmir Limanı'na geçmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nda 8 Kasım 1864 tarihinde Sultan Abdülaziz tarafından yapılan köklü değişiklikler neticesinde Çeşme, Aydın ilinin İzmir sancağına bağlı bir kaymakamlık olmuştur. Günümüzde Çeşme, İzmir iline bağlı bir ilçe olarak turizm faaliyetlerine ev sahipliği yapmaktadır.

Çeşme, Türkiye’nin önemli turizm destinasyonlarından biri olma hasebiyle, önemli turistik çekiciliklere sahiptir. Bu bağlamda, bu bölgede eski dönemlerden kalan önemli çeşmeler bulunmaktadır. Mehmet Kethuda Çeşmesi, Ahmetoğlu Hacı Memiş Ağa Çeşmesi, Hamaloğlu (Hafize Rabia Hatun) Çeşmesi, Şerif Ağazade Seyyidi Hasan Ağa Ailesi Hacı Salihe Çeşmesi ve Kaymakam Sadık Bey Çeşmesi Çeşme bölgesinde yer alan önemli tarihi çeşmelerine örnek olarak gösterilebilir. Diğer yandan, bu bölgenin turistik çekicilik unsuru olarak sahip olduğu tarihi yerler de bulunmaktadır. Bu yerlerin başında Çeşme Kalesi gelmektedir. Çeşme Kalesi, 1508 yılında 2. Beyazıt tarafından dikdörtgen şeklinde inşa ettirilmiştir. Altıkulesi ve üç yanında hendek bulunan kale, Osmanlı mimarisinin bütün inceliklerini taşımaktadır. Kalenin yanı sıra Çeşme’de, 1528 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılan bir de Kervansaray bulunmaktadır. U biçimli plana sahip olan Kervansaray, özellikle yabancı tüccarların konaklaması için iki katlı bir bina olarak yaptırılmıştır. Günümüzde bu Kervansaray, 45 odalı bir otel olarak turistlere konaklama hizmeti vermeye devam etmektedir. Bu yapıların yanında, Çeşme Kalesi içinde yer alan Çeşme Arkeoloji Müzesi'nde, daha çok Erythrai (Ildırı), Alaçatı ve Kalemburnu bölgelerinden çıkartılan 477 adet (320 adet arkeolojik eser, 126 adet etnografik eser, 31 adet sikke) tarihi eser sergilenmektedir. 

Çeşme, sahip olduğu tarihi eserlerin yanı sıra adaları, koyları, limanları, plajları ve kaplıcaları ile de ön plana çıkmaktadır. Bu bölgenin sahip olduğu adaları, koyları, limanları ve plajları Fener Adası, Yatak Adası, Eşek Adası, Ildırı Körfezi, Ilıca Plajı, Boyalık Koyu, Şifne-Büyük Liman, Paşa Limanı, Dalyan ve Sakızlı Koy, Çiftlikköy ve Pırlanta Plajı ve Çatamaz Plajı şeklinde sıralamak mümkündür. Bölgenin önemli kaplıcalarını ise Çeşme Ilıcaları ile Şifne (Reisdere) Kaplıca ve Çamuru oluşturmaktadır. Bu doğal güzelliklere ev sahipliği yapan Çeşme, çeşitli sportif faaliyetlerin gerçekleştirilmesine olanak tanımaktadır. Bu anlamda, Çeşme ilçesine bağlı Alaçatı beldesi gerekli rüzgar koşulları ve ideal sörf alanı ile Avrupa’daki en önemli sörf merkezlerinden biri konumundadır. Pırlanta Plajı ise hiç kesilmeden kuvvetli ve sabit esen rüzgarı ve dalgaları sayesinde kite sörfçüler tarafından sıkça tercih edilmektedir. Bu bağlamda, bu plajda yer alan sörf tesisi Kitesurfbeach, Uluslararası Kitesurf Organizasyonunun (IKO) Türkiye’deki sertifika veren okulu olup, bu okulda yalnızca sertifikalı öğretmenler eğitmen vermektedir. 

Günümüzde, bu tarihi ve doğal turistik çekicilik unsurlarından faydalanmak ve bu bölgede gerçekleştirilen turizm faaliyetlerine katılmak üzere her yıl yerli ve yabancı ziyaretçiler Çeşme bölgesini ziyaret etmektedirler. Ziyaretçiler için bölgeye ulaşım çeşitli şekillerde sağlanabilmektedir. Sakız Adasından feribot seferleri, kişisel yat ve teknelerle deniz yoluyla ulaşım sağlanabilmektedir. Diğer yandan, İzmir’deki Adnan Menderes Havaalanına uçakla gelen ziyaretçiler, havaalanından karayolu ile Çeşme’ye ulaşabilmektedir. Bu ulaşım araçlarının yanı sıra ziyaretçiler, kendi araçları veya toplu taşıma araçları ile bölgeye gelebilmektedirler. Ayrıca seyahat acenteleri tarafından da turlar düzenlenmekte, ziyaretçiler bu turlara katılarak da bölgeyi ziyaret edebilmektedirler. İzmir ili genelinde 607 adet A grubu seyahat acentesi mevcut olup, bu acentelerin 19 tanesi Çeşme’de faaliyet göstermektedir. 

Çeşme’nin konaklama kapasitesine bakılacak olursa, bölgede 21 adet Turizm Yatırım Belgeli, 230 adet Turizm İşletme Belgeli, 570 adet de Basit Konaklama Belgeli işletme olmak üzere toplamda 821 adet konaklama tesisinin hizmet verdiği görülmektedir. Bu tesislerin 13 tanesi 5 yıldızlı, 17 tanesi dört yıldızlı, 20 tanesi üç yıldızlı, beş tanesi iki yıldızlı, üç tanesi de bir yıldızlı otel işletmesi olarak faaliyet göstermektedir. Diğer tesislerin 27 tanesi özel işletme belgeli otel, beş tanesi özel tesis, beş tanesi apart otel, beş tanesi butik otel, iki tanesi hotel, bir tanesi motel, bir tanesi kamp alanı, bir tanesi kırsal turizm tesisi iken, geriye kalan 716 tesis pansiyon olarak işletilmektedir. Çeşme’de faaliyet gösteren bu tesislerin toplamda 14.279 oda ve 30.640 yatak kapasitesi bulunmaktadır.