Bitlis Kalesi (MÖ 312) yılında büyük İskender'in komutası altında olan Badlis adında bir komutan tarafından inşa edildi. Kale, şehrin tarihi bakımından önemli bir sembolü olarak kabul ediliyor. Bitlis şehrinin, kalenin etrafına kurulduğu günümüzde görülüyor. Kalenin çevresinde iki adet çay vardır. Kalenin, batısında İskender Çayı, doğusunda ise Dideban Çayı yer alıyor. Kaleyi çevreleyen bu çaylardan dolayı kale doğal bir hendek konumundadır. Kale şehrin ilk yerleşim yeri olarak kullanıldı. Bitlis Kalesi şehrin tarihi geçmişi açısından önem arz ediyor. Hz. Ömer döneminde El-Cezire fatihi İyaz bin Ganem önderliğinde ele geçirilene kadar (638-641) geçen sürede birçok medeniyete ev sahipliği yaptı. Yapımından bu zamana kadar birçok onarım gören kale 56 metre yüksekliğinde ve yedi metre genişliğindedir. Evliya Çelebi seyahatnamesinde, kale içinde 300 evin, bir han ve bir de cami bulunduğu, kalenin içinde bir de iç kale olduğundan bahsediliyor.

Kalenin temel duvarları büyük blok taşlarla yapıldığından, taş ebatları ve o döneme ait kullanılan dekorlardan dolayı kale inşasının Urartular tarafından yapılmış olabileceğinden de bahsediliyor. Bitlis Kalesi’nin bulunduğu yer yerleşimin başladığı nokta olarak öngörülüyor. Bundan dolayı o dönemlerde büyük bir kent olduğu bilgisi de kaynaklarda mevcuttur. Büyük bir yerleşim yeri olarak bahsedilmesine ek olarak, bulunduğu zamandaki tarihi olaylar nedeniyle saldırılara uğradığına, Bitlis şehrinde ki inşaat ve kanalizasyon gibi kazlarında işlenmiş taş ve küplerin çıkmasından ulaşılıyor.

İnşa edildiği dönemden bu yana deformasyona uğradığından Bitlis Kalesi hakkında yazılı ve görsel bilgilere az rastlanıyor. Resmi kaynakların en önemlisi, Matrakçı Nasuh' un Bitlis Kalesi minyatürüne ulaşılıyor. Deformasyona uğramasından dolayı kale restorasyon geçirdi ancak günümüzde görüntüsünden bir şey kaybetmedi.