Bilecik Mutfağı
GASTRONOMİ Anadolu Mutfağı
-
2025
Yöresel mutfaklar, bir bölgede yaşayan bireylerim örf, adet ve ananelerine göre uygun bir şekilde hazırlanıp pişirilmesiyle ortaya çıkan gastronomik unsurlardır. Yöresel mutfaklar destinasyonların sahip olduğu başka çekicilik ögeleri gibi günden güne gelişme gösteren öneme sahiptir. Bu bağlamda yapılan çalışmalar da kayda değer şekilde artış göstermiştir. Bilecik mutfağı da bu bağlamda araştırılan konular arasındadır. Bilecik mutfağı, genel manada tahıl türleri ağırlıklı olduğu ve hamur işi yemeklerin ön plana çıktığı Marmara bölgesinde bulunan bir mutfak türüdür. Bilecik konum olarak İç Anadolu, Ege, Marmara ve Karadeniz bölgelerinin kesişiminde Marmara’nın güney doğusunda yer alır. 30° doğu boylamı ve 40° kuzey enlemi kesiştiği noktadadır. Komşu illeri Bursa, Sakarya, Bolu, Kütahya ve Eskişehir’dir. Türkiye Yüzölçümü sıralaması bakımından 65. sırada olan Bilecik 4307 kilometrekare alandan oluşmaktadır.
Bilecik ili genelinde özellikle kırsal alanda yaşamını idam ettiren yerel halk geleneksel beslenme usullerini kullanarak yaşamlarını sürdürmektedir. Yörede yaşayan halk tarhana, makarna, erişte, kuskus gibi gıdaları imece usulüyle kendileri hazırlamaktadır. Beslenmede, tahıl ve tahıl türevleri ilk sırada yer alır. İl’e özgü yemekler incelendiğinde hamur işi denilen yemeklerin ağırlığı bir hayli fazladır. Hatta yöre halkının bir kısmı kendi ekmeğini kendisi pişirir. Bu ekmeklerin bazıları; Hodalak, bükme ve pide gibi fırında pişirilen ekmek türlerine örnektir. Bunlara ek olarak daha otantik ortamda yapılan yani, yeni harı geçmiş ocağın kıvılcımlı küllü ateşine gömülerek yapılan “kömme” diye adlandırılan bir tür ekmek de bu bölgede üretilmektedir. Ayrıyeten Bilecik’e has gıdalar arasında Kızıldamlar kestane kabağı, Çukurören biberi, Pazaryeri dövme dondurması, Pazaryeri bozası, Küre Bilecik irikarası üzümü, Pazaryeri şerbetçi otu, Pazaryeri geleneksel sucuğu, Pazaryeri helvası, Osmaneli ayvası, narı, karpuzundan meydana gelen ve üretimi gerçekleştirilen lokumu bulunmaktadır.
Tüm Dünyada olduğu gibi Bilecik’te de fast food kültürü yayılım gösterse de yöresel yemeklerin sürdürülebilirliği devam etmektedir. Dağ eriği ekşili kesme çorbası, bıldırcın kebabı, büzme, keşkek, nohutlu tavuklu mantı, ovmaç çorbası, kesme hamur, mercimekli mantı, saçta yufka böreği, yağlı yufka, keklik kebabı güveç, su böreği, kuru fasulye, piruhi, kuskus pilavı, samsı, saç kebabı, pancar pekmezi, köpük helvası, kıtırcı helvası, höşmerim, Karacaoğlu helvası, mantı, kavurma cevizli üzüm sucuğu; Bilecik’e özgü yemeklerin bazılarıdır.
Referanslar
Çuhadar, Y. (2024). Bilecik Pelitözü Göletinin Glamping Turizmi Potansiyeli Açısından Değerlendirilmesi, Premium E-Journal of Social Sciences, 8(47): 1252–1259; Kültür ve Turizm Bakanlığı (2025). Bilecik İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yöresel Mutfak https://bilecik.ktb.gov.tr/TR-69091/yoresel-mutfak.html, (Erişim tarihi 11.02.2025).