Arkeolojik sit, tarih öncesi ve tarihi devirlerde var olmuş medeniyetlerin yaşamış oldukları dönemin siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel özelliklerini yansıtan her türlü kültür kalıntılarının, yer altında, yer üstünde ve su altında görüldüğü yerleşme alanlarıdır. 

Bu arkeolojik alanların kullanımları, korumaları ve dereceleri T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı Kültür  Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu'nun ilke kararlarıyla belirlenir. Ayrıca arkeolojik sit kararları ve alanlar üzerinde yer alan taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarının tescil işlemleri de yüksek kurulun görevleri arasındadır. Önem ve özelliklerine göre değişkenlik gösteren Arkeoloji sit alanları birinci, ikinci ve üçüncü derece olmak üzere üçe ayrılır.

Birinci Derece Arkeolojik Sit: Tarih öncesi ve tarihi devirlerde yaşamış olan uygarlıkların siyasi sosyal, kültürel ve ekonomik yaşamına konu olan 2863 sayılı yasa kapsamındaki taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarının yoğun olduğu yerleşmelerdir. Ülkemizde yer alan antik kentler, tümülüs ve höyük yerleşimleri bu konuda iyi birer örnektir. Bu yerleşimlere birkaç örnek verecek olursak da, İzmir ili Selçuk ilçesinde Efes Antik Kenti, Ankara'nın Polatlı ilçesinde Gordion Tümülüsü ve Şanlıurfa'nın Haliliye ilçesinde yer alan Göbekli Tepe Höyüğü gösterilebilir. Bilimsel çalışmaların koruma amaçlı yapılması şartı dışında aynen korunacak alanlardır. Herhangi bir yapılaşmaya veya imara izin verilmez. Bilimsel kazılar dışında hiçbir kazı yapılamaz. Ancak Koruma Bölge Kurulu kararıyla temel kazısı gerektirmeyen zorunlu alt yapı çalışmaları (otopark, tuvalet, bilet gişesi, bekçi kulübesi, gezi yolu ve meydan düzenlemesi vb) yapılabilir.  

İkinci Derece Arkeolojik Sit: Tarih öncesi ve tarihi devirlerde yaşamış olan uygarlıkların siyasi sosyal, kültürel ve ekonomik yaşam özelliklerini gösteren taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarının yer aldığı tarihi yerleşimler ile modern yerleşimlerin bir arada olduğu alanlardır. Bu konuda örnek olarak Bursa İlinde yer alan Nicaea (İznik) Antik kenti karşımıza çıkmaktadır. Bu alanlarda da, birinci derece arkeolojik sit yerleşmeleri için belirlenen koruma ve kullanma şartları aynen geçerlidir. 

Üçünccü Derece Arkeolojik Sit: Taşınır ve taşınmaz kültür varlığının ender rastlandığı veya bilimsel çalışmalar aracılığıyla kültür kalıntılarının bulunma olasılığının yer aldığı alanlardır. Bu alanlarda, Koruma Bölge Kurulunun izni ile geçiş dönemi yapılanma koşulları esas alınarak koruma amaçlı imar planları yapılabilir. Ayrıca taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarının niteliğine olumsuz tesir etmeyecek parsel düzenlenmesi, enerji santralleri ve su ürünleri üretim tesisleri de oluşturulabilir.