Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın 14/01/2020 tarih ve E.39797 sayılı onayı ile yürürlüğe giren "Kültür ve Tabiat Varlıklarıyla İlgili Yapılacak Yüzey Araştırması, Sondaj ve Kazı Çalışmalarının Yürütülmesi Hakkında Yönerge" kapsamında: Bakanlık ile Dicle Üniversitesi işbirliğinde, Afyon İlinde "Synnada ve Çevresi Yüzey Araştırması" adlı çalışmaların 2022-2025 Yılları arasında dört sezon olarak yürütülmesi uygun görülmüştür.

Synnada coğrafi konum olarak Afyonkarahisar iline bağlı Şuhut ilçesi sınırlarında yer almaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izni ile Dicle Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi İsmail Baytak başkanlığında interdisipliner bir ekiple çalışmalar yapılması planlanmaktadır. Erken dönemlerden itibaren yerleşim gören kent, günümüze kadar kesintisiz bir şekilde her dönemden kültür kalıntılarını barındırmaktadır. Kentin merkezinde ve teritoryumunda bugüne kadar yapılan araştırmalar daha çok yerleşmenin tarihsel süreciyle ve arkeolojik verilerin tespitiyle sınırlı kalmış, birçok konu çözüme kavuşturulamamıştır. Kentte ve çevresinde yapılması planlanan multidisipliner çalışma programıyla, Synnada’nın tarihsel sürecine dair yeni veriler ortaya konacaktır. Projenin tam anlamıyla başarıya ulaşabilmesi için arkeoloji dışında yardımcı disiplinlerin en yüksek düzeyde katılımı sağlanacaktır Alanında uzman epigraf, arkeolog, numizmat, coğrafyacı, jeofizikçilerden oluşan bilim heyet üyeleri ile belirlenen hedeflere ulaşılacaktır. Hedefimiz kent içerisindeki mimari unsurların mevcut durumlarının belirlenmesi, kültür varlığı açısından önemini kaybetmemesi, bu yapıların sağlıklı bir şekilde yaşatılarak bizden sonrakilere ulaştırılmasıdır. Araştırmamızın başarı ölçütü, hedeflere ulaşılmasıyla ölçülecektir. Öncelikli olarak Synnada’nın kent planı, topografik haritası ve kent karelajının çıkarılması yönünde haritalama ve GIS çalışmaları, jeolojik çalışmaların yanı sıra jeofizik-jeoradar çalışmaları yapılacak, bilgisayar destekli arkeolojik çalışmalar, Türkçe-İngilizce kurumsal bir web tanıtım sitesi kurulacaktır. Arazi çalışmalarından kısa bir süre sonra kentle ilgili farklı konu başlıklarından oluşan çok yazarlı bir kitap çıkartılması planlamaktadır. Bununla birlikte ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılara katılıp kentle ilgili elde edilen bulgular sunulacaktır. Bu yayınlar temel alınarak araştırmanın Synnada ve çevresiyle ilgili toplumsal katkısı ortaya konacaktır. 

Synnada’nın tarihine yönelik ilk çalışmalar XIX. yüzyılın ilk yarısından itibaren başlar. F. V. Arundell, Weber, Hamilton, Texier, Waddington ve Kiepert, M. Choisy, Ramsay, S. Lloyd ve J. Mellaart, D. French, T. Sivas Tüfekçi, Thomas Drew-Bear gibi seyyahlar, epigraflar ve araştırmacıların çalışmalarıyla şehir ile ilgili bazı temel bilgiler ortaya konmuştur. Bölgenin erken dönem yerleşmeleriyle ilişkili araştırmalar, Prof. Dr. Özdemir Koçak tarafından, 2002 yılından itibaren sürdürülmüştür. Şuhut’ta yürüttüğü arkeolojik çalışmaları yayına dönüştürmesiyle de Afyonkarahisar Müze Müdürü Mevlüt Üyümez Synnada ile ilgili önemli veriler ortaya koymuştur.

Şuhut ilçe merkezinde hakim bir tepelik alanda bulunan ve günümüzde de "Hisar" olarak bilinen şuan üzerinde Şuhut Belediye Parkı'nın olduğu höyükte yapılan araştırmalarda buradaki yerleşim tarihinin Tunç Çağı’nın başlarına kadar indiğini işaret etmektedir. Burada höyük üzerine kurulmuş olan antik kente ait mimari parçalar (Roma İmparatorluğu ve Bizans dönemlerine ait mimari ve heykeltıraşlık parçaları) hem höyük kıyısındaki bir alanda hem de Afyonkarahisar Müzesi’nde korunmaktadır. Synnada kenti adına ilk kez kurulduğu dönemki tarihi kaynaklarda Diodoros’da geçmektedir. Hellenistik dönemde MÖ 302 yılında Çay ilçesi civarında yapılan İpsos Savaşı kayıtlarında geçmektedir. Burada Synnada’nın krallık hazinesinin muhafaza edildiği önemli kalelerden biri olduğu belirtilmiştir. Sonrasında sırasıyla Seleukoslar, Galatlar ve Romalıların hakimiyetine girmiştir. Asia eyaletine bağlı olan Synnada Roma’nın conventus merkezlerinden biri olmuştur. MÖ 51 yılında Cicero kentte konakladığından ve sonraki yüzyılda Amasyalı Strabon’da kentin mermeri ile ünlenmiş olduğundan bahsetmektedir. Mermer ihracatı Synnada kenti üzerinden yapıldığından dolayı synnadik adı kullanılmıştır. Bu mermerler, MS I. yüzyıldan başlayarak eyaletin bölgedeki diğer kentlerine ve asıl pazar olarak deniz yolu ile hatta Roma’ya ihraç edilmiştir. Hellenistik Dönem’den itibaren sikke basmaya başlayan kent, bulunduğu bölgede özerk bir yapıya sahip olmuştur. Synnada elverişli ve stratejik konumuyla Phyrigia Bölgesi’nin en önemli kentlerinden birisidir. Synnada, Doğu Roma hakimiyeti altında, Hristiyanlığın erken dönemlerinde ve Bizans egemenliği sürecinde de önemini korumuştur. MS. IV. yüzyıldan itibaren yeni oluşturulan idari bölge yapılanmasında Phrygia Salutaris’in baş şehri olmuştur. Bunun yanında Piskoposluk Merkezi olarak da önemini korumuştur. İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde korunan Erken Hristiyanlık dönemi ile ilgili kentin bir mermer rölik mahfazasının varlığı belgelenmiştir. Burada İmparator Probus (İ.S. 276-282) döneminde “Synnada’da öldürülmüş olduğu bilinen Aziz Trophimos’a” ait olduğu belirtilir. Şuhut’ ta, Bizans dönemine ait mimari parça üzerindeki yazıttan Aziz Trophimos adına yapılmış bir kilisenin varlığından da bahsedilmektedir. Sonraki süreçlerde Selçuklu Sultanı II. Kılıçaslan 1277 yılında, Şuhut’un da yer aldığı Afyonkarahisar bölgesine egemen olmuş, bölge Türk Hakimiyeti ile tanışmış ve bunu sürdürmüştür.