Anapınar Köyü
Yerleşim Merkezi / Destinasyon Kültürel Miras Destinasyonu
-
2020
Anapınar Köyü, İç Anadolu Bölgesi’nde, Nevşehir ili Hacıbektaş ilçesi idari sınırları içerisinde yer almaktadır. Köy yerleşmesi, Hacıbektaş ilçe yerleşmesine yaklaşık üç km., Nevşehir merkez ilçeye 44 km. uzaklıkta yer almaktadır. TÜİK ADNKS kayıtlarına göre, 2007 yılında köyde 75 kişi (37 kadın, 38 erkek) ikamet ederken, günümüze doğru gelindiğinde köy nüfusunda önemli bir değişiklik olmadığı ve 2019 yılında köyde 67 kişinin (33 kadın, 34 erkek) ikamet ettiği görülmektedir. Yapılan görüşmelerde köyde 30 hanenin yaşadığı, yaz aylarında ise bu sayının 40’a yükseldiği belirtilmektedir. Köyün okuyan ve meslek sahibi olup çalışma yaşamına başlayan gençleri, ülkenin farklı bölgelerinde ikamet ederek yaşamlarını sürdürdüğü, bir kısmının ise ağırlıklı olarak Almanya’da yaşadığı belirlenmiştir. Köyün temel ekonomik faaliyeti tarım (arpa, buğday, nohut vb.) ve büyükbaş ve küçükbaş hayvancılıktır.
Anapınar Köyü’nü öne çıkaran ve onu çevresindeki birçok Sünni köy yerleşmesinden ayıran temel faktör, Alevi-Bektaşi geleneğine sahip olması ve bu kültürün köyde halen yaşatılıyor olmasıdır. Diğer bir deyişle, alevi kültürünün benimsendiği ve yaşandığı bu köyde, geleneklere bağlılık ve devamlılık, gelenekleri koruma ve sürdürme tutumu görülmektedir. Bunlardan en öne çıkanı, köyde eskiden beri kutlanan Hıdırellez Bayram Şenlikleri’dir. Hıdırellez Bayramı, bahar günü olarak her yıl 6 Mayıs’ta kutlanmaktadır. Bu bayram; Anapınar Köyü’nde bolluk ve bereketi temsil etmekte, baharın gelişini kutlama olarak bilinmekte ve bu bayrama Hz. Ali’nin doğuş günü olarak inanılmaktadır. Nitekim bu kültürel miras değeri, Türklerin binlerce yıldan beri kutlayarak geldikleri geleneksel mevsimlik barlamlardan birisi olup, “Bahar Bayramı Hıdırellez” olarak 2017 yılında UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne girdi.
Hıdırellez Bayram Şenlikleri’nin ilk günü çeşitli hazırlıklar yapılmakta, yemek pişirme ocakları hazırlanmakta ve yemekler pişirilmekte, ekmek yapılmaktadır. Kutlama günlerinde kıra çıkılarak çeşitli eğlenceler düzenlenmekte, yöresel halaylar (otantik oyunlar) ile baharın gelişi kutlanmaktadır. Köyde 20-25 yıl önce ilkokul öğretmenlerinin Hıdırellez Bayramı’nı öğrenciler ve köylüler ile birlikte kutladığı, ancak günümüzde taşımalı eğitim nedeniyle bu organizasyonun olmadığı, köylünün kendisinin kutlamaları ve eğlenceleri düzenlediği tespit edilmiştir. Bazı dönemlerde ilçe Kaymakam ve diğer mülki amirlerinin de bu kültürel etkinliğe katıldığı yapılan görüşmelerde belirtilmektedir. Köyün dışarıya göç vermesi, köylünün gittikçe kültürel değerlerinden soyutlaşması nedeniyle kültürel değerlerinin unutulmaya başlandığı da yapılan görüşmelerde belirtilen sorunlar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Referanslar
Alevi takvimi, Hıdırellez (alevi akademisi), http://www.alevitakvimi.com/inancsal-gunleri/hidirelez/, (Erişim tarihi: 05.10.2020); Fidan, U. İle 20. 10. 2020 tarihinde yapılan görüşme. (Görüşen: S. Ceylan); UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerinde Türkiye https://www.unesco.org.tr/Pages/126/123/UNESCO-%C4%B0nsanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1n-Somut-Olmayan-K%C3%BClt%C3%BCrel-Miras%C4%B1-Temsil%C3%AE-Listesi, (Erişim adresi: 05.10.2020); UNESCO, Spring Celebration Hıdrellez, https://ich.unesco.org/en/RL/spring-celebration-hdrellez-01284, (Erişim adresi: 05.10.2020).