Maddeye katkıda bulunan yazarlar:
-
2020
İç Anadolu bozkırlarında Yozgat’ın güneyinde uzanan tepeler üzerinde yer alan milli park, Soğukoluk Tepesi’nin kuzey yamacındadır ve kent merkezine iki kilometre uzaklıktadır. Milli park, İç Anadolu’da insan etkisi ile meydana gelen (antropojen) step içerisinde yer alan sayılı relikt (kalıntı) ormanlardan biridir. Ortalama yüksekliği 1.350 metre olan sahadaki arazinin morfolojik özelliklerini tepeler, sırtar ve vadilerde parçalanmış dalgalı düzlükler meydana getirmektedir. Tabiatın iklim, toprak-su dengesinin değişmesi ile ortaya çıkan kısıtlamalara, tabii kaynakların bugün tükeneceğini unutmuş görünen insanların yanlış ve aşırı arazi kullanımlarının da eklenmesi, milli park ve çevresinde geniş alanları kaplayan ormanlardan yoksun bozkır peyzajlarını meydana getirmiştir. 264 hektar büyüklüğe sahip olan milli park, İç Anadolu’nun büyük bir bölümünü kaplayan orman örtüsünden günümüze kadar ulaşan nadir örneklerinden birini temsil eder ve kalıntı ormanlar olarak adlandırılır. Zengin bir bitki örtüsü ve pek çok hayvan türünün içinde barındığı bir ekosisteme sahip olan milli park alanının büyük bölümü, Soğukoluk tepesi üzerinde yer alır. Alan, doğal olarak yetişen karaçam (Pinus nigra) ve plantasyon ile elde edilen sarıçam (Pinus sylvestris) ormanları ile kaplıdır. İç Anadolunun ve bozkır ekosistemlerinin yaygın türü olan meşe (Quercus sp.) ve ardıç (Juniperus sp. ) türleri de milli parkda gözlemlenen önemli türlerdir. Milli parkta 1982 yılında yapılan bir araştırmada, Kafkas Çamı (Pinus nigra Arn. Subsp. Pallasiana) olarak adlandırılan 400-500 yaşlarında karaçam türünü barındırdığı tespit edilmiştir. Bu çam türü Türkiye’de sadece Yozgat Çamlığı Milli Parkı’nda bulunmakta ve halen tohum verebilmektedir. Etrafı neredeyse ağaçsız bozkırlarla çevrili bu kalıntı (relikt) orman parçası tilki (Vulpes vulpes), sansar (Martes sp.), sincap (Sciurus sp.) gibi memeliler; küçük atmaca (Accipiter nisus), Şahin (Buteo rufinus), doğan (Falcon sp.) kaya kartalı (Aquila chrysaeetus) gibi kuşlar için önemli bir yaşam alanıdır.
Yozgat Çamlığı Milli Parkı’nda, Orta Anadolu’nun mevcut bilinen hayvan türlerinin yanında Beyaz Kartal olarak bilinen, Amerika’ya has Altın Kartallar 1992 yılına kadar görülmekte iken, bu türe en son 1996 yılında rastlanmıştır. Milli park için halk arasında söylenegelen bir de efsane vardır. Farklı şekillerde dillendirilen bu efsanede; çamlığa ilk fidanın Aslı’nın ardından diyar diyar dolaşan Kerem tarafından dikildiğidir. Yolu Yozgat yöresine düşen Kerem, Aslı’sını sormuş, bulamayınca Çamlığın bulunduğu kıraç yamaca bir fidan dikmiş; “Bu çamdan nice çamlar filizlenir, koruk olur, bizi söyler bizi fısıldar.” deyip yollara düşmüştür. O gün bu gündür çamlığın, hafif bir yelde sevda türküleri söylediğine, içli sevgi ezgileri fısıldadığına inanılır. Sevdalıların buluştuğu çamlık için böyle bir efsane söylenir halk arasında. Başka bir anlatıma göre ise; halk arasındaki inanışa göre; Kerem Aslı’yı ararken Soğuk Tepe adı verilen Yozgat Çamlığı Milli Parkı içerisindeki tepede dinlenmek için durmuş ve çamları göstererek “Bu çamlardan çamlar yetişsin, aşıklar kavuşsun, sarışın mavi gözlü çocuklar olsun” dediği ve bu ağaçlardan türeyen çamlardan Yozgat Çamlığı’nın oluştuğu, Avşarlar ve Çapanoğlu eliyle korunarak günümüze ulaştığı rivayet edilmektedir.
Milli park, Orta Anadolu bozkırları içinde kalabilmiş önemli bir kalıntı ormanı, yıllarca yöre halkı için kar elde ettikleri kar deposu ve bölge halkının rekreasyonel ihtiyaçlarına da hizmet eden önemli bir rekreasyon alanıdır. Yıllarca yöre halkı tarafından kullanılan kar kuyularını alanda görmek mümkündür.
Milli park içinde yıldızlı bir otel (Galata Çamlık Otel) ve restoran, Kır Lokantası, kır kahvesi, piknik üniteleri ve çocuk oyun grupları yer almaktadır. Yine alan içinde 3.000 metre ve 8.000 metrelik tur güzergahları doğa yürüyüşleri için planlanmıştır. Dağ bisiklet parkuru da bulunan alanda milli park görevlileri ile veya görevliler olmaksızın doğa yürüyüşleri, flora ve fauna gözlem turları yapılabilmektedir. Alanda bulunan Doğa Eğitim Merkezinde tüm ziyaretçiler için doğa eğitimleri verilmektedir.
Şehir merkezine çok yakın olmasından dolayı, bölge halkı için çok önemli bir rekreasyon alanı olup, doğal değerlerin yanı sıra, konaklama, kamping, yeme-içme ve soğuk su çeşmeleri ile de bölge halkına fayda sunmaktadır.
Referanslar
Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Yozgat Çamlığı Milli Parkı, http://yozgatcamligi.tabiat.gov.tr/, (Erişim tarihi: 03.04.2020); Türkiye Kültür Portalı, Çamlık Milli Parkı, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/yozgat/gezilecekyer/camlik-milli-parki, (Erişim tarihi: 03.04.2020); Yozgat İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Çamlık, https://yozgat.ktb.gov.tr/TR-92797/camlik.html, (Erişim tarihi: 03.04.2020).
-
2023
Yozgat Çamlığı Milli Parkı, Türkiye'nin ilk milli parkı olma özelliğine sahiptir ve 1958'de Bakanlar Kurulu Kararı ile ilan edilmiştir. Ulusal Park, Yozgat il merkezinin güneyinde bulunan bir orman alanıdır ve karaçam türü ile öne çıkar. Özellikle parkta yer alan Kafkas Çamı, Türkiye genelinde sadece Yozgat Çamlığı'nda bulunmaktadır. Park, çeşitli endemik bitki türlerini içermekte olup, aynı zamanda Amerika kıtasına özgü Altın Kartal türü gibi özel hayvan türlerine ev sahipliği yapmaktadır.
Milli parkın ana kaynak değeri, İç Anadolu steplerinde bulunan doğal yaşlı ormanların son kalıntıları olan Karaçam Ormanları'dır. Bu ormanlar, zengin bitki örtüsü, çeşitli topografik yapı, yüksek yaban hayatı potansiyeli, etkileyici manzara güzellikleri, rekreasyon kaynakları, kış turizmi olanakları ve bol oksijen kaynağı ile dikkat çeker. Yozgat çevresindeki bakir ormanların günümüzde sadece milli park içindeki karaçam ormanı olarak varlığını sürdürdüğü belirtilmiştir. Park aynı zamanda 1400 metreden başlayarak 1600 metreye kadar çıkan doğal karaçam ormanlarına ev sahipliği yapmaktadır.
Park içerisinde doğal olarak bulunan karaçam ormanının yanı sıra, meşe, ardıç ve ağaçlandırma yoluyla getirilmiş sarıçam türleri gibi odunsu bitkiler de bulunmaktadır. Bu çeşitlilik, parkın bitki örtüsü açısından zengin ve çeşitli bir ekosistem sunmaktadır. Aynı zamanda, parkın zengin hayvan popülasyonu içinde kartal, kızıl şahin, küçük atmaca, kumru, tarla kuşu gibi kuş türleri, yaban domuzu, tavşan, kızıl tilki gibi memeli türleri, kaplumbağa, yılan, kertenkele ve sincap gibi sürüngen ve memeli türleri bulunmaktadır. Bu çeşitlilik, parkın biyolojik çeşitliliğini ve doğal yaşamın zenginliğini vurgulamaktadır.
Çamlık Milli Parkı, konaklama ve yemek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kır lokantası ve otel gibi tesislere sahiptir. Ziyaretçiler için sunulan diğer olanaklar arasında piknik alanları, oyun parkları, seyir terasları, dinlenme üniteleri, otoparklar ve basketbol sahası gibi çeşitli rekreasyon imkânları bulunmaktadır. Park, şehir merkezine olan yakınlığı ve doğal güzellikleri ile ziyaretçilere özel bir deneyim sunan bir destinasyon olarak öne çıkmaktadır.
Referanslar
https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Belgeler/dkmp%20resmi%20istatistik/kutuphane/58.pdf, Erişim tarihi: 20.09.2023; ttps://yozgat.ktb.gov.tr/TR-92797/yozgat-camlik-milli-parki.html, Erişim tarihi: 20.09.2023.