Urartu Yolu

Doğal ve Kültürel Miras

Bingöl-Elazığ arasında Bingöl’e 30 kilometre uzaklıkta yer almaktadır. Bingöl-Elazığ il sınırında bulunan Urartu yolu batı sınır bölgelerine ulaşmak ve ulaşım sistemini rahat bir duruma getirmek için Urartular tarafından yaklaşık 2.800 yıl önce yapılmıştır. 1980’li yıllarda keşfedilen Urartu yolu ayrıca eski çağlardan günümüze kalan en eski karayoludur. Urartu yolu, Urartular tarafından Van Gölü bölgesinden Muş Ovası üzerinde konuşlanarak batıya doğru ilerlemektedir. Urartuların batıya ulaşma çabaları Bingöl’ün 2.500-3.000 rakımlı dağlarının üzerinde bu yolun inşa edilmesini sağlamıştır. Tarihte birçok medeniyet dönemlerinde bu bölgeleri pek kullanmamıştır. Ancak Urartular bölgeyi ellerinde tutabilmek için bu yola ihtiyaç duymuşlardır ve Bingöl’ün engebeli arazileri üzerine karayolu inşa etmişlerdir. Bu yolun Urartular tarafından yapıldığının bir diğer kanıtı ise yol boyunca Urartular dönemine ait konaklama istasyonlarının bulunmasıdır.

Urartu Yolu, Bingöl’den Elazığ’a doğru ilerleyen yolun 10. kilometresinden sonra karayoluna paralel olarak ilerlemektedir. Urartu Yolu’nun izleri Bingöl-Karakoçan karayolu üzerinde bulunan Bahçecik Köyü merasının engebeli arazisi üzerinde görülebilirken, kayalık ve engebe arazi son bulduğunda ise izler yok olmaktadır. Yolun devamının ise tarihte Urartu eyalet merkezlerinden biri olan Elazığ’ın Palu ilçesine doğru ilerlediği tahmin edilmektedir.

Bingöl ili üzerinde izlerine rastlanan Urartu Yolu’nun 15 kilometrelik kısmı 2012 yılında Bingöl-Elazığ arasına yapılan çift şeritli yol arasında kayboldu. 2020 yılı itibarıyla Urartu Yolu’nun yaklaşık olarak bir kilometrelik kısmı Bingöl-Elazığ karayolu üzerinde 30. kilometrede belirgin bir biçimde yer almaktadır. Bingöl İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından tarihi karayolunun korunması amacıyla altyapı çalışmaları sürdürülmektedir. Bingöl üzerinden Elazığ’a geçen kültür turları da Urartu yolunun izlerinin bulunduğu noktada zaman zaman kısa molalar vermektedir. Bingöl’ün tarihi açıdan en önemli bir turizm değeri olan Urartu Yolu aynı zamanda Anadolu’nun da tarihi açıdan birçok medeniyete ev sahipliği yaptığının bir kanıtıdır.

Yararlanılan Kaynaklar

Bingöl Valiliği (2020). Urartu Yolu, http://www.bingol.gov.tr/urartu-yolu, (Erişim tarihi: 26.03.2020); Kement, Ü. (2016). Bingöl Turizm Çalıştayı. Ankara: Bingöl Üniversitesi Yayınları; Kement, Ü. ve Öztürk, F. (2016). Bingöl İli Doğa ve Kültür Varlıklarının Turistik Açıdan Değerlendirilmesi, Journal of Recreation and Tourism Research, 3 (4): 13-22; Sevin, V. (1989). Urartulara Ait Dünyanın En Eski Karayolu, Anadolu Araştırmaları, 11: 47-63.