Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planında Turizm
Devlet Planlama Teşkilatı Ekonomi
(1973 - 1977)
-
2020
urizm sahaları kalkınmanın değerli kaynakları arasında gösterilmektedir. Dolayısıyla, özellikle turizm gelirlerinin Birinci ve İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planları dâhilinde ödemeler dengesi içinde katkı yaratması beklendi. Fakat 1970 ve 1971 yılında turizm ve dış seyahat gelirlerinin giderlerini aşmış olmasına rağmen, turizm gelirlerinin ödemeler dengesinin, olumlu yönde gelişmesine olan katkısı sınırlı kaldı. Bu nedenle Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı içerisinde turizm gelirlerinin artırımına önem verilmesi hususuna değinildi. Bu sayede Türkiye’nin turistik açıdan potansiyeli olduğu düşünüldüğünde turizm gelirlerindeki artışların Üçüncü Plan döneminde de ödemeler dengesini olumlu yönde etkilemeye devam edeceği öngörülmektedir. Planda turizme ilişkin bölüm beş kısımda ele alınmıştır:
1. Planlı dönemde gelişmeler,
2. Uzun dönemde gelişme hedefleri,
3. Uluslararası karşılaştırmalar,
4. Üçüncü plan hedefleri,
5. İlkeler ve tedbirler.
İlk kısımda planlı dönemdeki gelişmelere yer verilmiştir. Birinci ve İkinci Beş Yıllık Kalkınma planlarında belirlenen hedeflerin günün mevcut koşulları içerisindeki durumu fotoğraflanmaya çalışıldı. Turist sayıları, turizm gelirlerine ait veriler, tesislerin kapasitelerinde beklenen gelişmeler, bölgesel düzeyde yapılması planlanan fiziksel çalışmalar, teşviklere ilişkin tedbirler ve personele ilişkin değerlendirmeler ele alınan konular arasındadır. İkinci kısımda ise, turist sayısı ve turizm gelirlerine yönelik olarak 1972 ve 1987 yıllarına ilişkin uzun dönemli tahminlerde bulunulmaktadır. Üçüncü kısım; uluslararası karşılaştırmaların yapıldığı bir bölüm olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bölümde de son 10 yılda dünya genelindeki turist sayısı, turizm hareketleri ve turizm gelirleri paylaşılmış; ayrıca gelecek 10 yıla ilişkin beklentilere yer verildi. Türkiye’nin dünya ortalamasına ilişkin yeri yine günün verileri dâhilinde tartışılmaktadır. Dördüncü kısım; Üçüncü Plan’a ilişkin hedeflerin yer aldığı bölümdür. Burada ise, turizm ve dış seyahat gelir ve giderleri, yatırımlar, turizm eğitimi ve işgücü verilerine ilişkin hedeflere yer verildi. Yatırımlar içerisinde konaklama tesislerinin kapasite artırımından öncelikli bölgelerde kurulacak tesislere, bu tesislerin altyapı ihtiyacından tamamlayıcı yatırımlara kadar yapılacak tüm yatırım hedefleri belirlenmiştir. Üçüncü Plan döneminde yapılması planlanan tesisler için ayrıca açığa çıkan bir personel ihtiyacı öngörülmektedir. Fakat personelin alanında yetişmiş olması Plan dahilinde önem taşımaktadır. Bu nedenle personel ihtiyacı için hazırlanmış bir program plana ilişkin hedefler arasında yer almaktadır. Beşinci ve son kısımda ise ilkeler ve tedbirler yer almaktadır. Üçüncü Kalkınma Planı’nda yer alan turizme ilişkin politikalar yalnız bununla da sınırlı kalmamıştır. Planda farklı konu başlıklarına ait alanlarda tamamlayıcı nitelikte kararlar da alınmıştır. Örneğin turist akımına paralel olarak yatırımların turistlerin geldikleri bölgelerde yoğunlaştırılması, turizm sektöründe çalışacak kalifiye elemanların yetiştirilmesi için otelcilik ve turizm meslek liselerinin açılması, bu okullardaki faaliyetlerin niteliksel ve niceliksel olarak geliştirilmesi ve turizm potansiyelini geliştirmek için yeraltı ve yer üstü tarihi değerlerin korunması planda yer alan turizme ilişkin diğer hususlar arasındadır.
Referanslar
http://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/, (Erişim tarihi: 07.09.2020).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1973-1977%E2%80%8B.pdf, (Erişim tarihi: 07.09.2020).