Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planında Turizm

Kamu Kurumu Plan ve Proje Plan Devlet Planlama Teşkilatı

(1962 – 1967)

Dönemin Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) tarafından hazırlanan Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı; Türkiye’nin ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda, uzun dönemde gerçekleştireceği büyümeyi hedef alarak geliştirilen temel politikalardır. Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 16. 10. 1962 tarihinde görüşülerek 21. 11. 1962 tarihinde onaylandı. Söz konusu Plan, 3. 12. 1962 tarihli ve 11272 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmış ve 1. 03. 1963 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi. Geliştirilmesi hedeflenen politikalar içerisinde turizm sektörü de yer aldı. Plan dahilinde kararlaştırılan genel iktisadi hedeflerden biri 15 yıl içinde turizm gelirlerinin artmasıdır. Bunun için beş yıllık plân döneminde turizm gelirlerinin turizm giderlerinden daha yüksek olması planlandı. Kalkınma Planı içerisinde yer alan ve Turizm başlığı taşıyan bölüm beş kısımda ele alındı. 1. Ana İlkeler, Hedefler ve Metot, 2. Bugünkü Durum, 3. Talep Projeksiyonu ve Yatırımlar, 4. Gelir ve Yaratılan Katma Değer ve 5. Tedbirler.

Birinci kısımda söz konusu kalkınma planı kapsamında turizme ilişkin olarak Türkiye’nin sahip olduğu imkânların en iyi şekilde değerlendirilmesi ve Türkiye’ye kayan talebe yanıt verilmesi hususuyla ilgili hedefler dile getirildi. İkinci kısım; günün mevcut koşullarının değerlendirildiği ve bölgesel düzeyde kişi bazlı konaklama verilerinin paylaşıldığı bölümdür. Bu bölümde 1961 yılı itibariyle Türkiye’ye gelen turist ve bu turistlerin bıraktıkları döviz üzerinden değerlendirme yapıldı. Üçüncü kısımda ise, talep projeksiyonu oluşturuldu. Projeksiyon dahilinde gelecek yıllarda beklenen ihtiyaçlar belirlenerek turizmle ilgili önemli projelere yer verildi. Dördüncü kısımda ise; turizmin Birinci Beş Yıllık Plân döneminde sağlayacağı döviz ve millî gelirde yaratacağı değer üzerinde durulurken; beşinci ve son kısımda alınması gereken tedbirlere yer verildi. Tedbirler topyekün bir çalışmayı kapsamaktadır. Bu kapsamda Türkiye’nin cazibe merkezine dönüştürülmesine yönelik propagandasının oluşturulması ve ülke genelinde turizm politikalarından sorumlu bir teşkilatın kurulması kararlaştırıldı. Bu teşkilatın yanı sıra mikro düzeyde şehir ve kasabaları kapsayıcı bir kurulunda geliştirilmesi için gerekli teşvikin sağlanması kararlaştırıldı. Ayrıca tüm belirlenen politikaların yasal olarak desteklenmesi ve uygun ortamların oluşturulması için gerekli eğitim politikalarının da bu doğrultuda şekillendirilmesi hususunda gereğinin yapılması dile getirildi.

Yine Plan’da taşımacılığın turizmin gelişmesi üzerinde etki yaratabileceği gerekçesiyle bu alanda da gerekli çalışmaların yapılması üzerinde duruldu. Turizmin gelişmesine imkân verecek karayollarının yapılmasına öncelik verilmesi ile turizme hizmet edecek küçük limanların yaptırılması taşımacılık alanında turizme hizmet edecek planlar arasında yer aldı.

Yararlanılan Kaynaklar

http://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/, (Erişim tarihi: 06.08.2020).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

(http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/10/Birinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1962-1967.pdf, (Erişim tarihi: 06.08.2020).