Bir yörede yaşayan halkın turizme ilişkin tutumları bölgedeki turizmin gelişimini doğrudan etkiler. Turist yerli ilişkisi ilk dönemlerde yerel halkın sosyo-ekonomik faydasını ön planda tutması üzerine kuruludur. Turist yerli ilişkisi, yerel halkın beklentileriyle ilişkilidir. Beklentiler karşılanmadığında yerel halkın turiste bakışı olumsuz yöne kayar. Turist-yerli ilişkisi seyahat esnasında, konaklamalarda, yemek mekanlarında, turistik yerlerde, alışveriş esnasında gerçekleşebilir. Turist-yerli ilişkisi karşılıklı etkileşimlerin gerçekleştiği ve görece belli bir toplumsal değişme sürecinin yaşandığı bir ilişki biçimini tanımlar. Turist-yerli ilişkisi “turistin yerli halktan pozitif sosyal davranışlar beklediği, yerli halkın ise ekonomik olarak toplumsal bir fayda beklentisi içerisinde olduğu” sürecin tanımlanmasıdır. Turist-yerli halk ilişkisi aynı toplumsal mekan paylaşıldığı için kendiliğinden ortaya çıkar. Turist-yerli ilişkisinde anlamlar ve talepler birbirine yakın olduğu zaman ilişkinin olumlu ve uyumlu olduğu görülür. Ancak turist ile yerlinin uyuşamadığı yerlerin yüksek sayıda olması turist-yerli ilişkisini çatışmaya dönüştürür. Turist-yerli ilişkisi üç ana çerçevede betimlenir. İlki turistlerin halktan hizmet satın almalarını açıklar. İkincisi gündelik hayattaki karşılaşmalardır ki aynı ortamda bir araya gelme buna örnektir. Sonuncusu ise bilgi ve fikir alışverişi durumudur.

Turist-yerli halk arasındaki ilişki türleri engelleyici ve destekleyici olmak üzere iki tipolojide betimlenebilir. Engelleyici ilişkiler tipolojisinde ilgisizlik, ticari sömürü ve saldırı şeklinde olumsuz davranışlar bulunurken, destekleyici ilişkilerde ise ilgi, yardım ve arkadaşlık gibi olumlu davranışlardır. Turist-yerli karşılaşmasında turist yerel halka göre, yerel halk da turiste göre yabancıdır. Turistin yabancı oluşu, girdiği topluma göre inanç, din, kültür, tutum ve alışkanlıklar bakımından farklılığıyla ilişkilidir. Bu karşılaşmada kültür, duygu, değer, tutum, davranış ve kişilik özellikleri sürecin besleyici kaynaklarıdır. Turist-yerli ilişkisinde yabancılık algısının yüksek olması ilişkileri mecburi iletişimler dışında düşük seviyede tutmaktadır. Yerlinin turiste duyduğu merak, kuşku ve turistten duyduğu rahatsızlık süreci destekleyici tutumlardır. Bu iletişimsizliği pekiştiren bir diğer durum ise turistlerin yerlilere karşı tutumlarıdır. Turistin girdiği ortamda çekingen davranması, birçok önyargıya sahip olması ve sıklıkla yerel halkı küçümsemesi ilişkileri en alt seviyeye düşürür. Turist-yerli ilişkisinin seviyesi ve biçimi, toplumdan topluma ya da kültürden kültüre değişebilmekte, insanların kişilik özelliklerinin de ilişki seviyesinin azaltmasında ya da artmasında destekleyici/köreltici olduğu görülmektedir.

Turist-yerli ilişkisi kültürel değişim ve kültürel yayılmayı gündeme getirir. Turistin gördüklerini döndüğünde ülkesindeki insanlarla paylaşması, yerel halkın da giyim tarzlarını, yemek içme alışkanlıklarının ve değerler dünyasını değiştirmesi kültürel yayılmanın göstergeleridir. Böylece turist-yerli ilişkisinin aynı zamanda bir kültürel etkileşim biçimi olduğu da kendiliğinden ortaya çıkar. Turist-yerli ilişkisi aynı zamanda toplumun ekonomik kalkınması ve gelişmesi için de önemlidir. Nitekim rekabetçilik ve sürdürülebilirlik yerli halkın turistlerle sağlıklı ilişkiler kurmasına ve turizme olumlu anlamlar yüklemesine bağlıdır. Turist-yerli ilişkisinde yerel halkın turizme ve turiste olumlu yaklaşmaları, turistlerin katıldıkları aktivite içerisindeki tatmin seviyesini de yükseltir. Yerel halkın turistle kurduğu ilişkiler, bölgenin turizm bakımından gelişmişlik seviyesine, toplumun demografik yapısına, ekonomik bağlamda turizmin önemli bir geçim kaynağı olmasına, bölgenin yerel sakini olup olmama durumuna doğrudan bağlıdır. Bu nedenle bahsi geçen toplumsal kaynaklarda yaşanan herhangi bir değişme, yerel halkın turist ve turizm konusundaki tutumlarını da olumlu ya da olumsuz etkiler. Turist-yerli ilişkisinde yerel halk, turisti reddetme veya karşı gelme tavrı da geliştirebilir. Yerel halk turiste doğrudan tepki gösterebildiği gibi pasif kalarak sessizce içten içe reddetme tavrı da takınabilir. Turist-yerli ilişkisinin her zaman tutarlı olması da beklenmez. Bu anlamda yerli halk, turiste yönelik olumlu tutuma sahipken davranışları negatif olabildiği gibi, olumsuz tutumlara sahipken pozitif davranışlar geliştirebilir. Turist-yerli ilişkisinin sağlıklı koşullarda gerçekleşmediği durumlarda bu tutarsızlıkların ortaya çıkması daha sıklıkla görülür.

Turist-yerli ilişkisinin taşıdığı özellikler dört grupta ele alınır. İlişkinin geçici olması ve kısa süreli olması ilkidir. Sürenin kısa olması ve sıklıkla tekrarlanamayan nitelik barındırması turist-yerli ilişkisini sınırlayabilmektedir. Süre ve mekan kısıtlılığı ikinci ilişki özelliğidir. Bir önceki duruma bağlı olarak zamanın sınır olması gerçek anlamda etkileşimin ortaya çıkması için yetersizdir. Yerleşim yerlerinden uzak yerlerde konaklamaları da mekânsal olarak yerel halkla kurdukları ilişkiyi kısıtlayabilmektedir. İlişkinin kendiliğinden olma eksikliği turist-yerli ilişkisinde üçüncü özelliktir. Turistlerin sıklıkla önceden planlanmış turları seçmeleri, yerli halk ile ilişkilerin planlanmış veya sınırlanmış olmasına neden olur. Etkileşimlerin ve ilişkilerin denetimli olması, ilişkilerin doğal oluşma ihtimalini ortadan kaldırır. Turist-yerli ilişkisinin üçüncü özelliği ise eşit olmayan ve dengesiz deneyimlerdir. Gelişmiş ülkelerden gelen turistlerle karşılaşma yerli halkta küçüklük kompleksine kapılma ve gücenmelere yol açabilir. Turistin parasının olduğu varsayımı, yerel halkın fiyatları şişirilmiş mal ve hizmetleri sunarak turistlerin sömürülmesinin önünü açabilmektedir. Bölgeden bölgeye değişen toplumsal şartlar, turist-yerli ilişkisinde turistin yenilik arama heyecanı ve belli bir tatmine erişme seviyelerinde eşitsizliklere neden olabilmektedir. Turist-yerli ilişkisinde turistlerle yerel halkın kaynaşması, yerlilerin ve turistlerin eğitimi ve farkındalıklarının artırılması sorunların çözümü için iki temel bileşendir.