Tekkale (Dört Kilise) Manastırı
Doğal ve Kültürel Miras Manastır
-
2019
Artvin’in Yusufeli ilçesi, Tekkale Köyü’ne yedi kilometre uzaklıkta, 1350 metre yüksekliğindeki bir tepede bulunmaktadır. Bagratlılar döneminde, 961-1001 yılları arasında Gürcü Kralı David tarafından ibadet amaçlı yaptırılmıştır. Kaynaklarda Okhta Ecclesia Manastırı olarak da geçen Tekkale Manastırı; kilise, trapeza, seminer odası ve şapel olmak üzere dört farklı yapıdan oluşmaktadır. Bu yüzden dört kilise adını almıştır. Kilise, fresklerle ve çeşitli geometrik motiflerle süslenmiştir. Kilisenin tuğlaları üzerinde İsa David’i korusun yazısı göze çarpmaktadır. 1031 yılında, Gürcü bir el yazmasında dört kilise manastırından bahsedilmektedir. Ioannes ve Euthemios isimli şehrin ileri gelen iki din adamının yaşamlarının anlatıldığı elyazmasında Ioannes 965 yılında İsa’nın aşkının ateşi ile dünyadaki nimetlerden vazgeçip o zamanlar çok ünlü olan Okhta Ecclesia manastırına çekildi yazısına rastlanmaktadır.
Manastırın günümüze ulaşan iki adet kitabesi bulunmaktadır. Kitabeler Gürcüce yazılmıştır. Manastırın batı ve güney cephelerinde bulunan bu kitabeler tahribata uğradığı için okunamayacak durumdadır. Manastır, yöre halkının Müslüman olmaya başlaması sebebiyle, kullanıma kapatılmıştır. Sellerden dolayı toprak dolmuş, çatısı yıkılmış ve duvarların sıvaları dökülmüştür. Ayrıca, kontrolü sağlanmadığı için define arayanlar tarafından her yeri kazılmıştır. Göz kamaştırıcı mimari yapısıyla ve tarih kokan dokusuyla önemli bir inanç ve kültür turizmi potansiyeli oluşturan Tekkale Manastırı, bugüne kadar restore edilmediği gibi korumaya da alınmamış, kaderine terkedilmiştir. Yoğun tahribata uğramasına rağmen kilisenin freskli süslemeleri günümüze ulaşmıştır. Tekkale Manastırı Artvin’in en çok ziyaret edilen tarihi mekânlarındandır. Günümüzde, kilise olarak kullanıma kapalı olsa da ziyaretçilere açıktır ve ulaşım ilçe merkezlerinden kalkan köy araçlarıyla sağlanmaktadır.
Referanslar
Artvin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). Dört Kilise. https://artvin.ktb.gov.tr/TR-55878/dort-kilise.html, (Erişim tarihi: 25.10.2019); Artvinden.com, Tekkale Dört Kilise Manastırı, https://www.artvinden.com/tekkale-dort-kilise-manastiri/, (Erişim tarihi: 25.10.2019); Aytekin, O. (1999). Ortaçağ’dan Osmanlı Dönemi Sonuna Kadar Artvin’deki Mimari Eserler. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı; Hacıoğlu, Y. (2019). Bir Destinasyon Olarak Bilinen Artvin İlinin Kırsal Turizm Potansiyelinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.