Tahtalı Hamam Müzesi

DOĞAL VE KÜLTÜREL MİRAS MÜZE Etnografya Müzesi Hamam

Tahtalı Hamam Müzesi, Malatya'nın Battalgazi ilçesinde, Büyük Mustafa Paşa Mahallesinde yer almaktadır. XIX. yüzyıla tarihlendirilen hamam yapısı, işlevini kaybettikten sonra uzun süre kullanılmamıştır. Kentteki yol yapım çalışmaları sonucunda ana giriş kapısı ile külhan girişi yol kotunun altında kalan yapı, 2014 yılında Battalgazi Belediyesi mülkiyetine alınmıştır. 2018 yılında restorasyon çalışmaları yapılarak tarihi hamam, müze olarak yeniden işlevlendirilmiştir.
Hamamın soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümleri ile külhanı bulunmaktadır. Soyunmalık, üzeri tek kubbe ile örtülü bir mekândır. Kubbe kasnağında küçük boyutlu pencereler ve kubbenin üzerindeki aydınlatma feneri, doğal aydınlatma sağlamaktadır. Ilıklık kısmında tuvalet ve temizlenme yerleri mevcuttur. Sıcaklık kısmı ise yaklaşık 12x12 metre boyutlarında ve üzeri çok sayıda kubbe ile örtülü bir mekândır. Sıcaklık bölümündeki kuzey eyvanı külhana açılırken; sonradan yapılan müdahalelerle bu açıklık kapatılmıştır. Eyvanların köşelerinde, üzeri küçük kubbelerle örtülü halvet mekânları bulunmaktadır.

Yapı, restorasyon sürecinde hamam müzesi olarak düzenlenmiştir. Asker hamamı, gelin hamamı, damat hamamı, sünnet hamamı, kırk hamamı ve zengin hamamı gibi eski hamam kültürünü yansıtan ritüeller balmumu heykelleri, hamam tasları, sabunlar, takunyalar vb. hamam malzemeleri ile müzede canlandırılmıştır. Ayrıca hamam, hologram gibi teknolojilerle yaşayan müze hâline getirilmiştir.

Referanslar

Aydoğan, Y. (2021). Sürdürülebilir Yaklaşıma Dayalı Olarak Taşınmaz Kültür Varlıklarının Müzecilik Alanında Yeniden İşlevsellendirilmesi: Tahtalı Hamam Müzesi Örneği, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 10(22): 98-107; Boyraz, G. (Ed.) (2020). Tahtalı Hamamı. Malatya Kültür Envanteri, Malatya; Battalgazi Belediyesi (2023).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

https://www.battalgazi.bel.tr/2023/12/12/tahtali-hamam-muzesi, (Erişim tarihi: 09. 09. 2025).

Konuyla ilgili diğer maddeler için bkz.: