Sabancı Vakfı tarafından 1. 10. 2009 tarihinde açıldı. Sabancı Vakfı'na bağlı özel müze statüsünde bulunan müze, Mardin kent merkezinde yer alan tarihi Süvari Kışlası’nda faaliyet göstermektedir. Mimarlığını Sarkis Elyas Lole’nin yaptığı Süvari Kışlası, Sultan II. Abdülhamit döneminde, 1889 yılında yaptırıldı. Müze olarak hizmete girmeden önce 1991 yılına dek jandarma karakolu olarak kullanılan bina, 2003 yılına dek vergi dairesi olarak hizmet verdi. 2006 yılında Mardin Valiliği ve Sabancı Vakfı arasında imzalanan bir protokol ile Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi’nin burada kurulması kararı alındı ve restorasyon çalışmalarına başlandı. Sabancı Vakfı tarafından üstlenilen restorasyon çalışmaları 2009 yılında tamamlandı ve müze aynı yıl faaliyete girdi.

Müze, pek çok eski medeniyete ev sahipliği yapmış olan ve dünyada az sayıdaki sit kentlerden biri olan Mardin’in köklü tarihini, çok kültürlü kimliğini, kent belleğini, çok dinli kültürel yapısını ve gündelik yaşamını sergilemeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda müze içerisinde yerel el sanatlarına ait örnekler ve gündelik nesnelerin yanı sıra, yaşam alanları ve sosyal yaşamı temsil eden canlandırmalar ve eşyalar yer almaktadır. Zengin bir koleksiyona sahip olan müze aynı zamanda çeşitli eğitim, seminer, konferans gibi etkinliklere ev sahipliği de yapmaktadır.

İki katlı müze binasının giriş katı Dilek Sabancı Sanat Galerisi olarak düzenlenmiştir. Bu galeride resim, el sanatları, fotoğraf ve modern sanat eserlerine ait geçici sergiler yer almaktadır. Üst katta yer alan Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi’nde ise yerel el sanatları, farklı inançlara ait mezar taşları, çeşitli ibadethanelerden gelen nesneler ve yerel giysiler sergilenmektedir.