Otel Büyük Kervansaray (Deliller Hanı)
Kervansaray ve Han Kervansaray Konaklama Tesisi Doğal ve Kültürel Miras Kervansaray Han Kervansaray Han
(Diyarbakır, 1528 - )
-
2020
Diyarbakır’da yer alan Kervansaray Otel, geçmişte han olarak kullanılan bir yapıdır. Diyarbakır, tarihsel süreçte sürekli yönetim merkezi olan ve ticaret-seyahat yollarının kesiştiği bir konuma sahip bir kent özelliğindedir. Kent tarihi misyonuna uygun olarak cami, kilise, kale surları, han, hamam gibi yapılarla çevrili bir açık hava müzesidir. Otel Büyük Kervansaray, geçmişteki adıyla Deliller Hanı; Osmanlı döneminde, Diyarbakır’ın ikinci valisi olan Hüsrev Paşa tarafından 1527-1528 yılları arasında yaptırılmıştır. 20. 06. 1603 tarihli bir vakfiyede Mardin Kapusu Menzil Han adıyla vakıf kayıtlarında yer alan han, Hicaz’a gidecek hacı adaylarına rehberlik eden delillerin konaklamaları nedeniyle halk arasında Deliller Hanı olarak yer alınca han da zamanla bu isimle anılır olmuştur. Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde adı geçen ve Osmanlı padişahlarının da konakladığı Deliller Hanı; siyah-beyaz kesme taşlardan ve tuğlalardan inşa edilen, kare planlı, iki katlı ve ortasında avlulu bir yapı özelliğine sahiptir. Hanın caddeye bakan giriş katında dükkanlar; kemerli kapısından geçtikten sonra varılan avlusunda şadırvan; dönemin taşıma aracı olan at ve develer için de ahır yer almaktadır. Hanın ikinci katında ise delillerin konaklamaları için odalar bulunmaktadır. Bir dönem devlet kurumları tarafından çimento deposu olarak da kullanılan Deliller Hanı, 1950’li yıllarda geniş çaplı bir onarım görmüştür. 1982 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün Kültür ve Turizm Bakanlığı ile işbirliği ve Eski Eser ve Anıtlar Kurulu izni ile otel işletmesi olarak kullanılabilmesi için restore edilmiştir. 1988 yılından itibaren Hotel Büyük Kervansaray ismiyle konaklama işletmesi olarak hizmet vermeye başlayan otelde 100'den fazla yatak, 1.000 kişilik restoran, 50 kişilik toplantı odası bulunmakta ve otopark hizmeti sunulmaktadır.
Referanslar
Altun, A. (1994). Deliller Hanı. İçinde; Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 9 (ss.140-141). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı; Karaca, N. (2014). Osmanlı Dönemi Diyarbakır Hanları Üzerine Bir İnceleme, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (8):67-89; Köprülü, İ. (1987). Diyarbakır Deliller Hanı’nın Otel Olarak Düzenlenmesi, Vakıf Haftası Dergisi, 5(1987): 71-83.