Ordu

Yerleşim Merkezi

Karadeniz Bölgesi’nin Orta ve Doğu Karadeniz bölümünde yer almaktadır. Güneyinde Tokat ve Sivas illeri, batısında Samsun, doğusunda Giresun ve kuzeyinde Karadeniz ile çevrilidir. 5.963 kilometrekarelik bir alana sahip olan Ordu ili 100 kilometrelik bir kıyı şeridine sahiptir ve bunun 60 kilometrelik kıyısı kumsallardan oluşmaktadır. Diğer illere göre doğallığını korumuş ve kıyı şeridini bozmamış bir ildir. Ordu ilinin 2000 yılının sayımına göre nüfusu 887.765’tir. Karadeniz Bölgesi’nin doğa güzellikleriyle ön plana çıkan Ordu ilinin 19 ilçesi, 72 belediyesi ve 480 köyü bulunmaktadır. İlçeleri; Altınordu, Akkuş, Aybastı, Çamaş, Çatalpınar, Çaybaşı, Fatsa, Gölköy, Gürgentepe, Gülyalı, İkizce, Kabadüz, Kabataş, Korgan, Kumru, Mesudiye, Perşembe, Ulubey ve Ünye’dir. Karedeniz ikliminin görüldüğü Ordu’da kışlar serin, yazlar ılık geçmektedir. Yılın her mevsiminde yağış alan şehirde bitki örtüsü olarak kıyı şeridi ve yaylalarda farklılık göstermektedir.

Ordu ilinin tarihi MÖ VII. yüzyıla kadar uzanmaktadır. İl merkezinde bilinen ilk yerleşme yeri; Boztepe’nin batıdan çevirdiği Kiraz Limanı koyunun kenarında XVIII. yüzyılın sonlarına doğru kurulan (Kotyora) Bozukkale’dir. Bazı tarihçilere göre Kotyora adı Grekçe’de dağ eteği anlamına gelmektedir. Boztepe’ye dayalı küçük bir koy şeklinde olduğundan antik dönemde Miletliler için uygun bir koloni iskânı durumundaydı ve MÖ 670 yıllarından itibaren Miletliler Karadeniz’de koloni kurmaya başladılar. Daha sonra sırasıyla önce Roma, daha sonra Bizans İmparatorluğu bölgeye hakim oldu. 1071 Malazgirt Savaşı’nın ardından Anadolu beyliklerinden Danişmetlilerin egemenliği altına girdi. 1178 sonrasında Selçuklu hakimiyetine giren Ordu, 1427 yılı itibarıyla Osmanlı Devleti topraklarına dahil oldu.

Ordu; bitki örtüsü, doğal güzellikleri, uçsuz bucaksız yaylaları, mavi ve yeşilin buluştuğu kumsalları ile hem kültür hem de doğa turizmi bakımından zenginliği ile göz doldurmaktadır. Zengin turizm seçeneklerine sahip olan şehirde yayla turizmi, kıyı turizmi, kış turizmi, yamaç paraşütü, trekking gibi etkinlikler yapılabilmektedir. Ayrıca doğal güzelliklerinin yanı sıra bölgede kolaylıkla elde edilebilen ahşabın muhteşem kullanımı ile beylikler döneminden başlayarak Cumhuriyet’in erken dönemlerinde insan eliyle yapılan ahşap çivisiz camileri ve yine yöre mimarisine özgü konakları ile gezilip görülmeye değer bir kent durumundadır.

2006 yılında kurulan ve hızla gelişen Ordu Üniversitesi, kentte eğitim alanında da önemli katkılar sağladı. Eşsiz deniz manzarası ve tertemiz orman havasına sahip Ordu’da doğa ile iç içe bir yerleşkesi olan Ordu Üniversitesi, şehir merkezi ile bütünlük içinde şehrin bir uzantısı görünümündedir.

Ordu’da şehir merkezinden hareket eden teleferik ile Boztepe’ye doğru Karadeniz’i seyrederek çıkmak ve oradan Ordu’nun yeşil ve mavi ile nasıl muhteşem bir şekilde birleştiğini görmek en güzel deneyimlerden biridir. Yine Boztepe’den Karadeniz semalarında paraşüt ile uçmak, Boztepe ormanları arasındaki macera parklarında farklı heyecanlar yaşamak, Ordu’nun güzel lezzetlerini doyasıya tatmak değişik bir deneyimdir. Altınordu ilçesinde yer alan Paşaoğlu Konağı Etnografya Müzesi’ni gezerek hem yöresel konak mimarisi hem de müze içinde sergilenen eserler ile Ordu’nun tarihini daha yakından tanımak mümkündür. Yine merkeze bağlı Bayadı Köyü’nde yer alan ve 2010 yılında Prof. Dr. S. Yücel Şenyurt tarafından arkeolojik kazı çalışmalarına başlanan Kurul Kalesi de bölgenin tarihini görebilmek adına gezilecek önemli yerler arasındadır. Konumu itibari ile şehre hakim durumda olan kaleye yaklaşık 250 basamak ile çıkılmaktadır. Kale; dehliz, su sarnıcı, adak kayası, depolama alanları ile görülmeye değer arkeolojik bir alandır.

Ordu; Perşembe ilçesine bağlı Yason Burnu (güneşin batışını izlemek) ve burada yer alan Yason Kilisesi, Ünye ilçesindeki Ünye Kalesi, yaylaları, Ulugölü ve daha birçok doğa harikasını bünyesinde barındıran, yaz aylarında cennet gibi koyları ve yayla şenlikleri, kış aylarında ise kış sporları ile gezmeye değer bir şehirdir. Ordu’da taze balık, Ordu tostu, Bolaman Koyu pidesi, ceviz helvası, fındık, çikolata, bal, kivi ve yöresel yemekler (sakarca, mellocan, galdirik, mısır ekmeği, pancar çorbası, pancar sarması, turşu kavurması, hamsili içli tava vb.) kentin mutfak kültürünü oluşmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Bayhan, A. A. (2019). Geçmişten Günümüze Ordu’nun Geleneksel Ahşap Camileri. Ordu: Ordu Büyükşehir Belediyesi; Ordu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). Kültürel Detaylar, https://ordu.ktb.gov.tr/TR-106551/kulturel-detaylar.html, (Erişim tarihi: 27.11.2019); Ordu Valiliği (2019). Şehrimiz, http://www.ordu.gov.tr/sehrimiz, (Erişim tarihi: 27.11.2019); Ordu Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2010). Ordu Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri. Ordu: Ordu Valiliği; Ordu Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2013). Ordu Mutfak Kültürü (Doğal Ürünler, Sağlıklı Beslenme ve Nefis Yemekleriyle). Ordu: Ordu Valiliği.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Ordu Valiliği (2018). Oksijenin Yurdu Ordu (Gezi Rehberi). Ordu: Ordu Valiliği; Yediyıldız, B. (2007). Ordu, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 33: 367-370.