Önlisans Düzeyinde Turizm Programı

Eğitim-Öğretim Önlisans Düzeyinde Bölüm/Program

Önlisans programları, Yüksek Öğretim Kanunu’na göre, ortaöğretim yeterliliklerine dayalı, en az dört yarıyıllık ya da iki yıllık eğitim öğretim programını kapsamaktadır. Lisans düzeyindeki eğitim öğretim faaliyetlerinin ilk basamağını oluşturmaktadır. Önlisans düzeyindeki turizm programının temel amacı; nitelikli ara eleman yetiştirmektir. Bu amaç doğrultusunda sektörel ihtiyaçları karşılayabilmek ve turizm sektöründe kalite standartlarının sağlayabilmek için nitelikli ara eleman yetiştirmektir. Önlisans düzeyinde eğitim öğretim programlarında; eğitim öğretim süresi boyunca edinilen kazanımlar ile sektöre hazırlanmak, alınan teorik ve pratik eğitimler ile turizm sektörünün gelişimine katkı sağlamak ve nitelikli ara elemanlar yetiştirmek gibi unsurlar üzerinde durulmaktadır.

Önlisans düzeyinde turizm programı, turizm sektörünün kendine özgü özellikleri ile şekillenmektedir. Turizm sektörünün emek yoğun bir sektör olması, belirli bir oranda otomasyona gidilebilmesi, eş zamanlı üretim ve tüketimin olması, fiziksel kanıtlara olan gereksinimler gibi unsurlar yetişmiş ve verimli işgücüne olan ihtiyacı oluşturmaktadır. Bunun yanı sıra eğitim ve öğretim faaliyetleri ile süreklik sağlanacaktır. Önlisans eğitimi almış işgücü ile turizm sektöründe hizmetlerin standartlaşması, müşteri sadakati ve müşteri memnuniyeti de beraberinde getirmektedir. Tüm bu nedenler önlisans düzeyindeki eğitimi gerekli kılmaktadır.

Türkiye’de önlisans düzeyinde turizm eğitiminin gelişim süreci incelendiğinde 1970’li yıllara dayandığı görülmektedir. Turizmdeki ilk önlisans düzeyindeki programlar; Ege Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde açıldı. Önlisans düzeyinde eğitim alan öğrenciler yıllar bazında artmıştır. 1983-1984 eğitim öğretim yılında bu sayı 1.034’tür. 2000’li yılların başında bu sayı 16.909’a yükselirken 2020-2021 eğitim öğretim yılı itibari ile önlisans düzeyinde turizm eğitimi alan öğrenci sayısı ise 10.299’dur.

2020-2021 eğitim-öğretim yılı itibari ile Turizm ve Otel İşletmeciliği, Aşçılık, Turizm ve Seyahat Hizmetleri, Rehberlik, Turizm Animasyonu, Sağlık Turizmi İşletmeciliği ve Kültürel Miras ve Turizm olmak üzere yedi farklı önlisans düzeyindeki turizm programı eğitim öğretim faaliyetlerini sürdürmektedir. Turizm ve Otel İşletmeciliği önlisans programı kapsamında; 118’i devlet üniversitesi 35’i vakıf üniversitesi olmak üzere toplam 143 üniversitede eğitim verilmektedir. Aşçılık önlisans programı 29 devlet üniversitesi, 32 vakıf üniversitesi, Turizm ve Seyahat Hizmetleri önlisans programı 23 devlet üniversitesi, Rehberlik önlisans programı 16 devlet üniversitesi, altı vakıf üniversitesi, Turizm Animasyonu yedi devlet üniversitesi, Sağlık Turizmi İşletmeciliği önlisans programı; dört devlet üniversitesi, iki vakıf üniversitesi, Kültürel Miras ve Turizm önlisans programı; dört devlet üniversitesi bünyesinde eğitim öğretim faaliyetlerine devam etmektedir.

Önlisans düzeyinde turizm eğitimi gören öğrenciler Dikey Geçiş Sınavı (DGS) ile bu eğitimlerini lisans düzeyine tamamlayabilmektedir. Önlisans düzeyindeki eğitimin temel amacı sektörün ihtiyaçlarını gözeterek ara eleman yetiştirmekken lisans düzeyindeki programların amacı yüksek düzeyde eğitim öğretim faaliyetlerinin yanı sıra bilimsel araştırma ve yayınlara da olanak tanımasıdır. Lisans düzeyinde faaliyet gösteren turizm programlarında dört yıl süren yüksek eğitim öğretim faaliyetleri sürdürülürken önlisans düzeyinde bu eğitim öğretim faaliyetleri dört yarı yılı ya da iki yıllı kapsamaktadır. Turizm eğitiminde lisans programları önlisans programlarından farklı olarak turizmde akademik düzeyde bilgi üretimine olanak tanımaktadır.

Referanslar

Aksu, M. ve Bucak, T. (2012). Mesleki Turizm Eğitimi, Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(2): 7-18; Aksu, M., Yıldırım, H. M. ve Özcan, S. (2016). Önlisans Düzeyinde Mesleki Turizm Eğitimi ve İstihdam, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (46): 633-640; Boylu, Y. ve Arslan, E. (2013). Türkiye’de Turizm Eğitiminde Son Rakamsal Gelişmeler. İçinde; 14. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı (ss. 539-556). Kayseri: Erciyes Üniversitesi; Kızılırmak, İ, (2000). Meslek Yüksek Okulları Turizm ve Otelcilik Programlarının Günümüz Turizm Sektörünün Beklentileri Doğrultusunda Değerlendirilmesi, Milli Eğitim Dergisi, 147: 60-88; YÖK Verileri, https://yokatlas.yok.gov.tr/, (Erişim tarihi: 22. 04. 2021).