Niğde Konaklı Kilisesi (H. Blasios Kilisesi)
Doğal ve Kültürel Miras Kilise
-
2024
Kilise, Niğde’nin Konaklı/Misti Kasabası’nda bulunmaktadır. Yapının batısında yer alan nartekste üç kapı üzerinde üç, güney cephenin doğusunda bir Karamanlıca kitabe vardır. Yapının inşa tarihi 1844’tür. 1950’li yıllarda camiye dönüştürülmüştür. 1970’li yıllara kadar kullanılmıştır. 2016 yılında restorasyon çalışmaları başlamıştır.
Kilise, doğu-batı doğrultusunda üç nefli bazilika planlıdır. Yapının batı cephesinde yer alan narteks sütunlarla beş bölüme ayrılmıştır. Nartekste yer alan üç kapı ile naosa geçilmektedir. Yapının kuzey cephesi ile güney cephesi cephe düzenleme açısından aynıdır. Güney cephenin doğusunda dikdörtgen formlu bir kapı açıklığı ile naosa girilmektedir. Beden duvarında yer alan merdiven yardımıyla üst kata çıkış sağlanmaktadır. Doğu cephede duvardan dışarı taşan yarım daire formlu apsisler bulunmaktadır.
Kiliseye üçü nartekste, ikisi ise güney ve kuzey cephelerinde yer alan beş kapı açıklığından girilmektedir. Naos, beşer sütunlu iki sütun sırasıyla üç nefe ayrılmıştır. Orta nef, daha geniş ve yüksektir. Naos doğuda içten ve dıştan yarım formlu üç apsis ile sonlanmaktadır. Apsislerin içerisinde aidicula nişleri yer almaktadır. Yapının bemasında altar kaidesi bulunmaktadır. Galeri katına çıkış kuzey ve güney duvarlardaki üç merdiven ile sağlanmaktadır.
Yapıda taş bezemeler ve duvar resmi uygulamaları bulunmaktadır. Yapıda nartekste yer alan sütun başlıklarında, naosa girişi sağlayan kapılarda, kabartma tekniğinde yapılmış taş bezemeler görülmektedir. Yapının iç kısmında sütun başlıkları ve aidicula nişlerinde mimari plastik uygulamalar yer almaktadır.
Naosta doğu duvarda yer alan pencerede Meryem’e Müjde sahnesi, orta nefi örten beşik tonoz örtüde Pantokrator İsa, etrafında dört İncil yazarı, güney duvarda İsa’nın Çarmıha Gerilme sahnesi bulunmaktadır. Konulu sahneler dışında yapıda bitkisel süslemeler, perde motifleri vs yer almaktadır. Kilisenin ana inşa malzemesi gri bazalt ve açık sarı düzgün kesme taştır.
Referanslar
Kirillos. (1815). Konya Başsatrapiyası Yerel Tablosunun Tarihsel Tasviri. Viyana: 7; Rott, H. (1908). Kleinasiatische Denkmaeler aus Psidien, Pamphylien, Kappadokien Und Lykien. Leipzig: 115; Ötüken, S. Y. (1980). Kappadokya Bölgesinde Bizans Mimarisi Araştırmaları. (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal ve İdari Bilimler Fakültesi; Parman, E. (1988). Niğde Çevresi Araştırmaları, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5 (2): 128-132; Kocaman, M.. (2016). Niğde’nin Geç Dönem Osmanlı Kiliseleri. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya,: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Ekin, C. (2019). Karamanlıca (Grek Harfli Türkçe) Kitabeli Kiliseler. (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.