Kültürel Değerler
Kavram Sosyoloji
-
2019
Kültürel değerleri inceleyebilmek üzere, kültür kavramını analiz etmek gerekirse bu kavramın Latince Colere veya Cultura fiilinden geldiği, XVIII. yüzyıldan önce ekip – biçmek anlamında kullanıldığı bilinir. Sonraki yıllarda çok çeşitli tanımlamalar yapılmış olup, kültür insanların yaşam şartlarına uyumlarının toplamı olarak ifade edildi. Bu tanım, kültürün idealler, değerler ve davranışlar kapsamında ele alınmasıyla ortaya çıktı. Bir grubun üyeleri tarafından paylaşılan değerler, alışkanlıklar, tutum ve davranışlar o grubun kültürünü oluşturur. Bütün toplumların, ortak menfaat olarak değerlendirilen üstün bir değer kavramı oluşturarak ona saygı duyduğu bilinmektedir. Değerler, maddi bir eşya, bir rol, bir kurum veya bir duruma dayalı olarak oluşabilen insanların doğru ve yanlışı, haklı ve haksızı, istenilen ve istenilmeyeni ahlaksal ve ahlaksal olmayanı ayırt etmelerini sağlayan standartlardır.
Her ülkenin kültürel değerleri kendine özgüdür, bunları avantaj ve dezavantaj gibi değerlendirme imkânı yoktur. Kültürel değerler ülkelerin ortak miraslarını öğrenme konusunda toplumlara fırsat sağlar. Kültürün manevi ögeleri, örf, adet, gelenek, ahlaki değer yargıları gibi unsurlardan oluşur. Maddi ögeler ise evler, arabalar, kostümler gibi nesnel unsurlardır. Maddi-manevi tüm kültürel değerler, turizm yoluyla maddi değer kazanır. Kültürel değerlerin farkındalığı ve korunması konusunda kültürel turizmin kendisi bir propaganda ve reklâm aracı olup turizmin zamana ve mekâna yayılmasında etkilidir. Turistik ürün çeşitlendirilmesinde dünya markası yaratmada en etkili rolü kültürel kaynaklar oynar. Bu noktada tarihi kültür varlıkları da kültürel değerin bir parçasıdır. Ancak kültürel turizm gelişiminin yararlarının değerlendirilmesinde kimin kültürünün, kim için geliştirildiği sorgusu devam etmektedir. Bu noktada, kültürel değerlerin tehdidine vurgu yapılmaktadır. Turizm etkinliğinin artan ekonomik odağı, yerel kültürün daha küreselleşmiş ve dolayısıyla daha erişilebilir bir uluslararası kültür lehine göz ardı edildiği ve ziyaretçilerin çıkarlarına yerel halkınkinden daha fazla hizmet verildiği yönünde suçlamalara maruz kalmıştır. Birçok yazar, temel kültürel değerlerin, ekonomik değerlerde olduğu kadar risk altında olduğu bilincini kaybetmememiz gerektiğini savunmaktadır. Kültürel turizmin teşvik edilmesinin altında yatan politik ve ekonomik sebeplerin, yerel halkın yaşam tarzı veya kültürel değerleri ile bağlantısı çok düşüktür. Yerel kültürün temsilinde, kültürel değerlerin nasıl ortaya çıktığına ve korunduğuna dair yersiz ve yanlış izlenimler mevcuttur. Söz konusu kültürel turizmde, bir metalaşma süreci söz konusudur.
Türkiye’nin kültürel değerlerini geniş bir kapsamda ele alacak olursak; tüm gelenek ve göreneklerimiz, destanlarımız, Türkiye coğrafyasında ortaya çıkan Türk müziği ve folklorik değerler, halk oyunları, Türkiye’nin kültüründe oluşan yiyecek – içecek ve bunların sunumlarını da içinde barındıran Türk mutfağı, Türk kahvesi, dini ve milli bayramlar sayılabilir. Çinicilik, bakırcılık, çömlekçilik, örmecilik, halıcılık, madencilik, camcılık, ahşap işçiliği, keçecilik, ebru sanatı, tezhip gibi çeşitli sanat ve zanaatlar da kültürel değerlerimizdendir. Türkiye’nin doğal ve tarihi miraslarının da birer kültürel değer olduğu düşünülerek UNESCO tarafından koruma altına alınan İstanbul’un tarihi alanları, Divriği Ulu Camii ve Darüşşifa bölümü, Nemrut Dağı, Muğla’da bulunan Ksanthos (Xanthos) ve Letoon antik kentleri, Çanakkale Truva antik kenti, Hitit kültürünün merkezi Çorum Hattuşa, Safranbolu şehri, Selimiye Camii ve Külliyesi, Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı, Çatalhöyük Neolitik Kenti, Bursa ve Cumalıkızık, İzmir’in Bergama ilçesinde bulunan Antik Pergamon peyzaj alanı, İzmir Efes, Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri, Göreme Milli Parkı ve Kapadokya, Pamukkale Travertenleri –Hierapolis Ani Arkeolojik Alanı, Aydın–Afrodisias, Göbeklitepe Arkeolojik Alanı gibi değerler bulunmaktadır.
Turizm endüstrisi kapsamında tüm faaliyetlerin, kültürel değerleri korumaya yönelik olması ve uluslararası ölçekte bu değerlerin metalaşmadan tanıtımının yapılabilmesi, kültürel değerlerin uzun yıllar yaşatılabilmesi çok önemlidir.
Referanslar
Güney, S. (2016). Davranış Bilimleri. Ankara: Nobel Yayıncılık; Güvenç, B. (1984). İnsan ve Kültür. Ankara: Ayyıldız Matbaası; Richards, G. (1996). Cultural Tourism in Europe. New York: Cab International; Stanley, S. (1975). Fundamentals of Curriculum Development. ABD; Topçuoğlu, H. (1971). Genel Sosyoloji Ders Notları. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Vianelli, D. ve Valta, M. (2014). Transcultural Marketing and Product Life Cycles in International Markets. İçinde; Christiansen, B., Yıldız, S., ve Yıldız, E. (Editörler), Handbook of Research on Effective Marketing in Contemporary Globalism (ss. 377-392). Hershey: IGI Global.