Restorasyon

Kavram Mimarlık

Latince kökenli rastoration'dan türedi. Fransız Devrimi sonrasında tahrip olan yapıların tekrar onarılma sürecinde ortaya çıkan restorasyon da bu dönemde yapının orijinaline sadık kalınması kriteri ile yetinildi. XIX. yüzyıl sonlarına gelindiğinde İtalya’da yoğun olarak bulunan kültürel mimari miraslara yapılacak müdahalelere belirli sınırlandırmalar getirildi. İtalya’da, anıt restorasyonu için belirlenen kuralların sistematikleştirilmesi ve sınırlarının çizilmesi için, 1931 yılında, 30 senelik birikimin ve farklı kurumların görüşü ve çoğunluğun kararları esas alınarak 11 maddelik bir tüzük olan, Carta Del Restauro (Atina Tüzüğü) hazırlandı. Bu tüzükte restorasyonlarda yapılan müdahalelerin sınırları belirlendi ve müdahaleler için bir üst kurulun görüşünün alınması belirtildi. Atina Tüzüğü’nün ardından, 1964 yılında Venedik Tüzüğü Restorasyon ilkelerinde, özgünlük, estetik kaygı, tarihi belge niteliği, modern müdahaleler ve uygulayıcının uzmanlığına kadar değinildi. Restorasyon uygulamalarının sınırlarının belirlendiği bu tüzükler ve çeşitlenen uygulamalar, güncel ve daha detaylı bilgi gereksinimini doğurdu. 1975 yılında Avrupa’nın tüm ülkelerinden delegelerin katıldığı Amsterdam Kongresi’nde, mimari restorasyon alanında uygulamalarda dikkate alınacak sınırlarla beraber, toplum, kent dokusu ve katılımcılara kadar geniş çerçevede restorasyon ile ilgili kararlar alındı.

Restorasyon hakkında yapılan tüm bu sınırlamaların amacı, gelişi güzel uygulamaları ortak bir çerçevede birleştirerek bilimselleştirmek oldu. İlk yapılan restorasyon çalışmaları yapılara tekrar işlev kazandırmak amacı ile yapıldı. Ancak günümüzde işlevselleştirme tek amaç olarak görülmemektedir. Restorasyon hakkında gerçekleşen kongreler, sempozyumlar ve çalıştaylar sonucunda eserin olduğu gibi korunması ilk seçenek olarak görülmektedir. Sonuç olarak en basit şekli ile restorasyon günümüze ayakta kalabilmiş veya arkeolojik kazılar ile ortaya çıkarılmış, özgün taşınır veya taşınmaz kültürel değerlerin korunması amacı ile yapılan onarımlara verilen addır.

Referanslar

Ahunbay, Z. (2007). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul: Yem Yayınları; Amsterdam Bildirgesi. (1975). ICOMOS: Diğer Uluslararası Bildirgeler, http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0458320001536681780.pdf, (Erişim tarihi: 29.03.2019); Carta Del Restauro. (1931). ICOMOS: Diğer Uluslararası Bildirgeler, http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0660878001536681682.pdf, (Erişim tarihi: 29.03.2019); Hasol, D. (2008). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. İstanbul: Yem Yayınları; Venedik Tüzüğü (1964). ICOMOS: Diğer Uluslararası Bildirgeler, http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0243603001536681730.pdf, (Erişim tarihi: 29.03.2019).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Ahunbay, Z. (2007). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul: Yem Yayınları.