Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme
Hukuki Alanına Giren Konular Sözleşme
(Paris, 1972 / Ankara, 1983)
-
2024
"Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme / Convention Concerning The Protection of the World Cultural and Natural Heritage," (WHC), UNESCO tarafından 1972 yılında kabul edilen ve dünya çapında kültürel ve doğal mirasın korunmasını amaçlayan uluslararası bir anlaşmadır. Bu sözleşme, insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen alanların korunması ve gelecek nesillere aktarılması gerektiği fikri üzerine kurulmuştur. Sözleşme, kültürel ve doğal miras alanlarının tespiti, korunması, tanıtılması ve bu alanların sürdürülebilirliği için uluslararası iş birliği ve desteği teşvik etmektedir.
Sözleşmenin temel amacı, dünya üzerinde kültürel ve doğal değerleri yüksek olan alanların korunmasıdır. Bu alanlar, insanlık için evrensel değere sahip olup, kültürel miras açısından tarihi yapılar, anıtlar, arkeolojik alanlar ve doğal miras açısından da doğal güzellikler, ekosistemler ve biyolojik çeşitlilik unsurlarını kapsar. Sözleşmeye taraf olan ülkeler, kendi sınırları içindeki bu alanları koruma sorumluluğunu üstlenirler ve bu alanların korunması için gerekli önlemleri alırlar.
Sözleşmenin uygulanmasında, UNESCO'nun önemli bir rolü bulunmaktadır. UNESCO, dünya mirası alanlarının belirlenmesi, korunması ve tanıtılması sürecinde uluslararası iş birliği ve teknik destek sağlar. Dünya Miras Komitesi, sözleşmenin uygulanmasını denetleyen ve dünya mirası listesine yeni alanların eklenmesine karar veren organdır. Komite, taraf devletlerin önerileri doğrultusunda dünya mirası listesine eklenen alanların korunması için gerekli önlemleri belirler ve bu alanların durumunu düzenli olarak izler.
Dünya Miras Listesi, sözleşme kapsamında belirlenen ve korunması gereken kültürel ve doğal miras alanlarını içerir. Bu liste, insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen ve evrensel değere sahip alanları kapsar. Listeye eklenen alanlar, ulusal ve uluslararası düzeyde korunma altına alınır ve bu alanların sürdürülebilirliği için çeşitli koruma projeleri ve programlar uygulanır. Türkiye, sözleşmeye 1983 yılında taraf olmuştur ve ülke sınırları içindeki birçok kültürel ve doğal miras alanı dünya mirası listesine dahil edilmiştir. Bu alanlar arasında Kapadokya, Pamukkale-Hierapolis, İstanbul'un Tarihi Alanları, Efes, Göbeklitepe ve Hattuşa gibi önemli yerler bulunmaktadır. Bu alanlar, Türkiye'nin zengin kültürel ve doğal mirasını yansıtan önemli örneklerdir.
Sözleşme, dünya mirası alanlarının korunması için çeşitli önlemler ve stratejiler belirler. Bu kapsamda, alanların korunması için yasal düzenlemeler yapılması, koruma planları oluşturulması, bilimsel araştırmaların teşvik edilmesi ve kamu bilincinin artırılması gibi çeşitli faaliyetler yürütülür. Ayrıca, dünya mirası alanlarının korunması için uluslararası iş birliği ve finansal destek sağlanır.
Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme, dünya mirası alanlarının korunması ve sürdürülebilirliği için önemli bir çerçeve sunar. Bu sözleşme, kültürel ve doğal mirasın gelecek nesillere aktarılması için uluslararası iş birliği ve dayanışmayı teşvik eder. Sözleşme, dünya mirası alanlarının korunması ve tanıtılması yoluyla, kültürel ve doğal zenginliklerin insanlık için ortak değerler olarak korunmasını sağlar.
Sonuç olarak, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme, dünya mirası alanlarının korunması ve sürdürülebilirliği için önemli bir uluslararası anlaşmadır. Bu sözleşme, kültürel ve doğal mirasın korunması için ulusal ve uluslararası düzeyde çeşitli önlemler ve stratejiler belirler ve bu alanların gelecek nesillere aktarılmasını sağlar. Dünya mirası alanlarının korunması ve tanıtılması, insanlığın ortak değerlerinin sürdürülebilirliği açısından büyük bir öneme sahiptir.
Yararlanılan Kaynaklar
T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Dünya Kültürel Ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi, Erişim Adresi: https://teftis.ktb.gov.tr/TR-263665/dunya-kulturel-ve-dogal-mirasin-korunmasi-sozlesmesi.html, (Erişim tarihi: 28. 07. 2024).