United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) / Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı
Yurtdışı Kurum-Kuruluş
(Paris, Fransa, 1945 - )
-
2019
UNESCO İngilizce United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization kelimelerinin baş harflerinin kısaltmasıdır. Türkçe'ye, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu şeklinde çevrilmektedir. UNESCO’nun kuruluş amacı barış kültürünü oluşturmak için barışı; eğitim, doğa, sosyal ve beşeri bilimler, kültür ve bilgi ile insanlığa yaymaktır. UNESCO’nun merkezi Paris’te bulunmaktadır. 1945 yılında savaşın sonlarında Birleşmiş Milletler Konferansı (ECO/CONF) düzenlendi. Bu konferansta insanlığın entelektüel ve ahlaki dayanışmasının sağlanacağı ve bu dayanışma ile başka bir dünya savaşının başlamasına engel olunabileceği düşüncesinden yola çıkarak yeni bir kurum oluşturulmasına karar verildi. Konferansın sonucunda 37 ülke tarafından UNESCO kuruldu, 04. 11. 1946 tarihinde kuruluş sözleşmesi yürürlüğe girdi. İlk imzalayan ülkelerden biri olan Türkiye’de Türkiye Milli Komisyonu üç yıl sonra 1949 yılında faaliyete geçti. Siyasi değişimler UNESCO tarihinde katılımı etkiledi. Japonya ve Almanya 1951, İspanya 1953, Sovyet Sosyalist Cumhuriyet Birliği (SSCB) 1954, Çin 1971 ve 19 Afrika ülkesi 1960’lı yıllara kadar üye olmadı. UNESCO’nun programları Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 2015 yılında kabul edilen 2030 gündeminde tanımlanan sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin gerçekleştirilmesine katkıda bulunmaktadır. Uzmanlık alanları; eğitim, kültür, doğa bilimleri, sosyal ve beşeri bilimler, iletişim ve bilgi iken icraatları; ifade özgürlüğünü teşvik etmek, bilgi toplumları oluşturmak, yapay zekâya yönelik projeler, şiddete azaltmaya yönelik eylemler, Musul ruhunu yeniden canlandırmak, sağlık eğitimi, 2030 sürdürülebilir kalkınmanın geliştirilmesidir. En fazla bilinen programı Dünya Mirası’dır (World Heritage). İnsanlığın ortak mirası olarak kabul edilen miras alanlarının belirlenip korunmasını teşvik eden listede 869 kültür, 213 doğal, 39 karma miras olmak üzere toplamda 1121 yer koruma altındadır. Eğitim ve cinsiyet eşitliğine yönelik projeleri, gençlik, barış kültürü ve şiddete karşı programları ile demokrasi, dünya vatandaşlığı, kültürlerarası diyalog ve barış anlayışlarını yaygınlaştırmaya çalışmaktadır.
Referanslar
Eriksen, T. H. (2001). Between Universalism and Relativism: A Critique of The UNESCO Concept of Culture. Culture and Rights: Anthropological Perspectives, 127-148; UNESCO (2019). https://whc.unesco.org/, (Erişim tarihi: 05.05.2019).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
UNESCO. (2019). https://whc.unesco.org/, (Erişim tarihi: 10.07.2019).