Kültepe Örenyeri

Doğal ve Kültürel Miras Örenyeri Antik Kent UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi

MÖ 2000’de hem Kaniş Krallığı’nın hem de Anadolu’daki Asur Ticaret Kolonileri’nin en önemli merkezi olmuştur. Çivi yazılı belgelere göre eski adı Kaniş veya Neşa olan Örenyeri, Kayseri’nin 20 kilometre kuzeydoğusunda yer almaktadır. Kültepe, çevresindeki ova seviyesinden 21 metre yükseklikte bir Höyük ve onun etrafını çevreleyen Karum adı verilen aşağı şehirden oluşmaktadır. Hititler’in Anadolu’da kurduğu ilk kentin kalıntısı olan höyük ve etrafında onu saran Karum’dan oluşan Kültepe örenyerinde yönetim binalarının, dini yapıların, ev, dükkân ve atölyelerin kalıntıları görülmektedir. Tarihi ve doğal anayolların birleştiği bir noktada yer alması Kültepe’yi eski dünya düzeninde önemli ticaret ve kültür merkezi haline getirmiştir. Ticaret yolu üstünde stratejik öneme sahip Kültepe, bu özelliğini yüzlerce yıl devam ettirmiştir.

Kültepe-Kaniş’te 1948 yılından itibaren sürdürülen bilimsel ve arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan çivi yazılı tabletler ve zarflar (23.500 adet) Anadolu’nun ilk yazılı belgeleri olmaları nedeniyle bölgede tarihi bir dönemi de başlatmıştır. Kapadokya Tabletleri olarak tanımlanan çivi yazılı bu tabletler, Türkiye’de çıkarılan en eski yazılı belge olma özelliğine sahiptir. Bu durum Kayseri adının dünyaya duyurmasında etkili bir rol oynadı. Bu bağlamda Kültepe, Anadolu tarihini başlatan nokta olarak görülmektedir.

Karum ve Höyük alanlarından çıkarılan resmi ve dinsel yapılar, dükkânlar, evler ve atölyeler Açık Hava Müzesi adı altında sergilenmektedir. Dünyaca tanınan bu Açık Hava Müzesi, ilk olarak 1881’de tanınmaya başlamıştır. 1925’te Kültepe’nin önemli bölümlerinden biri olan Karum keşfedildi. 1948 yılından beri Türk Tarih Kurumu ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü adına bölgede kazılar yapılmaktadır. Kültepe’de Asur, Genç Hitit, Helen, Roma, Pers ve Tabal dönemlerine ait eserler ve bulgular keşfedildi. Kültepe Höyüğü’nden çıkartılan eserler Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir. Birçok dönemde önemini koruyan Kültepe, aynı zamanda turistik bir gezi alanıdır.

Yararlanılan Kaynaklar

Kayseri İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2014). Kültepe Arkeolojik Alanı (Kayseri), https: //kvmgm.ktb.gov.tr/TR-93764/kultepe-arkeolojik-alani-kayseri-2014.html, (Erişim tarihi: 05.11.2019); Kayseri İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). Kültepe (Kaniş-Karum), https://kayseri.ktb.gov.tr/TR-216241/kto-baskanindan-kultepe-kanis-karum-ziyareti.html, (Erişim tarihi: 05.11.2019); Kulakoğlu, F. (2011). Anadolu’nun Önsözü Kültepe Kanis-Karumu/Asurlular İstanbul’da. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları; Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2019). Kültepe Örenyere, http://dosim. kulturturizm.gov.tr/ muze/314, (Erişim tarihi: 05.11.2019).