Kazı Sonuçları Toplantıları

Etkinlik Doğal ve Kültürel Miras Sempozyum Arkeoloji

Kazı Sonuçları Toplantısı, Kültür Bakanlığı bünyesindeki Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından Türkiye’de yapılan arkeolojik çalışmalara dair sonuçların açıklanmasını ve tartışılmasını amaçlayan bir sempozyumdur. Uzun yıllardır kesintisiz bir şekilde yapılmakta olan sempozyumda arkeolojik çalışmalar sunum ve posterler aracılığıyla organizasyona katılanların değerlendirmesine sunulmakta ve bu sunumlar tam metin bildiriler şeklinde kitap olarak yayınlanmaktadır. Kazı sonuçları toplantısı sadece ülkemizin değil dünyanın en uzun soluklu arkeoloji etkinliklerinden biri olarak saygın bir konuma sahiptir. 

Kazı sonuçlarının ilki 1979 yılında Ahmet Taner Kışlalı’nın Kültür Bakanlığı döneminde organize edilmiştir. Bu ilk toplantı bakanlığa bağlı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından 15-18 Ocak 1979 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Türk Tarih Kurumu’nun Ankara'daki merkezinde Kazı Sonuçları Sempozyumu ismi ile gerçekleştirilen sempozyumda Türkiye’de yerli kazı kurullarının yaptığı kazıların sonuçları açıklanmış ve tartışılmıştır. 1980 yılında yapılan II. Kazı Sonuçları Toplantısı'ndan itibaren yabancı kazı kurullarının yaptığı çalışmalar da sempozyumda kendine yer bulmuştur. 1979 yılındaki ilk sempozyum arkeoloji ve bilim camiasında oldukça ilgiyle karşılanmış ve yoğun bir katılımla gerçekleşmiştir. Sempozyumun ilk yılına ait bir kitap hazırlanmış olmasına rağmen bu kitap basılmamış ve 1980 yılında II. Kazı Sonuçları Toplantısı kitabı sempozyumun ilk kitabı olarak kayıtlara geçmiştir. 

Kazı sonuçları toplantısı bugün arkeolojik araştırmaların çeşitlenmesi sebebiyle ilk sempozyumdaki isminden farklı olarak Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu ismi ile düzenlenmektedir. 1979 yılından 2004 yılına kadar çoğunluğu Ankara’da olmak üzere İstanbul, İzmir ve Çanakkale illerinde gerçekleşen sempozyum 2004 yılı sonrasında her sene farklı illerde düzenlenmeye başlanmıştır. 

Sempozyumun ilk dört buluşması ocak veya şubat aylarında gerçekleştirilmiş ancak toplantının bu aylarda gerçekleşiyor olması nedeniyle birtakım aksaklıklar ortaya çıkmıştır.  Özellikle bahsedilen yıllar da renkli dia filmlerin ülkemizde basılamaması sebebiyle kazı görselleri yurtdışına gönderilmesi bu sorunların başında yer almaktadır. Yaz ayları boyunca yapılan çalışmaların sonucunda yurtdışına gönderilen filmler ocak veya şubat aylarına yetişmemekteydi. Bu durum sunum için kullanılacak güncel görseller konusunda sıkıntı yaşanmasına neden olmaktaydı. Buna ek olarak Türkiye’de çalışmalar yürüten uluslararası bilim insanlarının ocak veya şubat aylarında sempozyuma katılması da oldukça zor olmaktaydı. Bu sebeplerle 1983 yılından itibaren Kazı Sonuçları Toplantıları kazı sezonunun hemen öncesinde mayıs ayında yapılmaya başlanmıştır. 

Kazı sonuçları toplantısı öncesinde Türkiye’de arkeolojik çalışmaların diğer bilim insanları tarafından takip edilebilmesi neredeyse olanaksızdı. Birbirinden bağımsız bir şekilde ülkenin dört bir yanında yürütülen çalışmalar ancak Belleten, Türk Arkeoloji Dergisi gibi süreli yayınların içerisinde kendine yer bulduğu kadarıyla diğer bilim insanları tarafından takip edilebiliyordu. Ancak Kazı Sonuçları Toplantıları ile Türkiye’deki ve Türkiye’de çalışmalar yürüten uluslararası bilim insanları birbirlerinden haberdar olabilecekleri ve yaptıkları bilimsel çalışmaları aktarabilecekleri bir organizasyona kavuşmuş olmuştur. İlk yıllarında katılımın zorunluğu olmadığı ve talep eden bilim insanlarının sunumlarını yaptığı sempozyum daha sonraki yıllarda Genel Müdürlük kararı ile Türkiye’de kazı yapan araştırmacıların tümü için zorunlu hale getirilmiştir. Bu zorunluluk sempozyumunun kimliğini değiştirmiş ve buna ek olarak kazı ve diğer araştırmaların tümünün ortak zeminde tartışılabilmesini sağlayarak bilimsel rekabete çok önemli katkılar sağlamıştır.