Kayseri Çemeni
GASTRONOMİ TARIMSAL ÜRÜNLER Sos, Tuz, Sirke, Baharat ve Salçalar Yenilebilir Ot, Çiçek ve Yapraklar
-
2025
Kayseri Çemeni, kıvamı koyu ve pütürlü olan Kayseri ilinde üretilen sofralık bir çemendir. Kayseri Çemeni yapımında ana maddesi çemen otu diğer adı ile buy otudur. Sarımsak ve acı tadın baskın olduğu Kayseri çemeninde yenibahar, kişniş, kimyon, karabiber, acı ve tatlı kırmızı toz biber, acı pul biber, zencefil, sarımsak, tuz ve kıvamını oluşturmak için su kullanılır. Geleneksel yollarla belirtilen malzemeleri kullanarak evlerde yapılan Kayseri çemeni için “Çaman karmak” ifadesi kullanılmaktadır. Kayseri çemeni ilk başlarda geleneksel yollarla sadece ev ahalisi için üretim yaparken günümüzde üretim endüstriyel boyuta ulaşmıştır. Hazırlanan Kayseri çemeni plastik kaplara doldurularak evlerde 0-4° atmosfer ortamında muhafaza edilmektedir. Endüstriyel üretimlerde ise yine aynı 0-4° uygun atmosfer ortamında altı ay kadar tazeliği korunmaktadır.
Geçmişten gelen Kayseri çemeni kültürü ikram sofralarında yerini alırken günün her öğününde de ekmek ve türevleri arasına sürülerek tüketilmektedir.
Kayseri çemeni, 26.07.2023 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 1424 nolu tescil numarası ile Kayseri ili için coğrafi işaretin türü olan Mahreç işareti almıştır. Kayseri çemeninin özgünlüğünü belirten ve ambalaj üzerinde yer alan mahreç işareti amblemi işletmede görülecek şekilde bulundurulmaktadır.
Birçok faydası olan Kayseri çemeni, sindirim sisteminin düzenli çalışmasına ve hazımsızlık, bağırsak gazı, şişkinlik gibi sorunlara yardımcı olurken östrojen hormonunun salgılanmasına destek olarak göğüslerin dolgunlaşmasına, menopoz dönemindeki kadınların da sorunlarını hafiflettiği, emzirme dönemindeki kadınların sütlerini artırdığı bilinmektedir.
Referanslar
Akkor, Y. (2019) Geçmişten Geleceğe Kayseri Mutfağı. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, 2019; Kayseri Mutfağı (2025) https://www.kayseri.bel.tr/uploads/pdf/kayseri_mutfagi.pdf, (Erişim tarihi: 07.07.2025); Kayseri Çemeni (2025) https://www.kulturportali.gov.tr/portal/kayseri-cemeni, (Erişim tarihi: 04.06.2025); Kayseri Çemeni Nedir? (2025) https://cemenci.com/index-2.html, (Erişim tarihi: 20.06.2025); Kayseri Çemeni Nasıl Yapılır? (2025). https://www.google.com/search?sca_esv=a5069341141d07fa&rlz=1C1CHBD_trTR1045TR1045&q=Kayseri+%C3%87EMEN%C4%B0+NASIL+Yap%C4%B1l%C4%B1r&sa=X&ved=2ahUKEwiQqaP-38WOAxWfXvEDHTONO4YQ1QJ6BAhPEAE&biw=1366&bih=617&dpr=1, (Erişim tarihi: 28.06.2025).