Karaman Hacı Lokuru

Gastronomi Doğal ve Kültürel Miras Yemek/Yiyecek Coğrafi İşaretli Ürün

Karaman, kültürler arası etkileşim sonucu gelişen zengin mutfağı ile eşsiz yemek çeşitliliğine sahiptir. Karaman’ın yöresel yemek çeşitliliği ve bu yemeklerin hazırlanış şekli farklılık göstermektedir. Karaman’ın mutfağı tarih boyunca kuşaktan kuşağa aktarılmış ve Türk mutfak kültürü içerisinde yöreselliğini korumayı sürdüren bir farklılık yaratmıştır. Karaman’a özgü yöresel ürünler arasında yer alan Karaman Hacı Lokuru Mahreç İşareti için başvuru süreci devam eden yöresel bir yiyecektir. Karaman’a özgü birçok unlu mamulün ayırt edici özelliklerinden birini teşkil eden bu yiyecek, tamamen yöresel yöntemlerle üretilmektedir. Kraker gibi atıştırmalık olarak tüketilen Lokur Karaman’da tadılması gereken lezzetler arasında yer almaktadır. Karaman halkı tarafından Hacı Lokuru olarak bilinen bu yöresel tat, özellikle umrecilerin ve hacıların yoğun ilgi gösterdiği ürünler arasında yer almaktadır. Karaman’da bu lezzete Hacı Lokuru denmesinin sebeplerinden biri; hacıdan veya umreden gelen vatandaşların gelen misafirlerine zemzem ve hurma ile birlikte bu ürünü ikram etmesidir. Önceki yıllarda hacıdan ya da umreden gelecek olan kişilerin gelinleri, kızları tarafından bir araya toplanılarak hem sohbetlerin edildiği hem de lokurların hazırlandığı bir buluşma olarak gerçekleşirmiş. Misafirlerin kabul edileceği evde günler öncesi başlayan hazırlıklarda aile büyüklerinin öncülüğünde lokurlar büyük leğenler içinde yoğurulur ve birlikte kesilirmiş. Misafirlerin  kabul edileceği evde umreciler ve hacılar gelmeden ikramlıklar hazırlanırmış. “Lokur Kesme” olarak adlandırılan bu buluşmalar ailelerin kaynaşma toplantısı olarak görülürmüş. 

Tahin, süt, sıvı yağ, yoğurt, tereyağı ve mayanın buluştuğu bir yiyecektir. Lokur için hamurun iyice karıştırılarak sert hale getirilmesi ve ardından sert hamurun mayalandırılması ile yapılmaktadır. Elde edilen hamur birer santimetre çubuk ile kesilir.  En önemli özeliklerinden biri hamur kesilirken döndürülerek kesilmesidir. Daha sonra hazırlanan küçük parçalı lokurlar, 180 derece sıcaklıktaki fırında kızarana kadar pişirilir. Günlük olarak taze bir şekilde üretilerek satışı gerçekleştirilen lokur, yöre haklı tarafından yoğun ilgi görmektedir. 2023 yılı Mart ayında coğrafi ürün işareti için başvurusu yapılan bu yiyecek paketlenmiş şekilde fırınlarda satılmaktadır. 

Yararlanılan Kaynaklar

Aylan, S., İş, M. ve Yeşilçimen, P. (2017). Turizm Açısından Yöresel Yemeklerin Pazarlama Aracı Olarak Kullanılması: Karaman İli Örneği, Kesit Akademi Dergisi, 3 (10): 446-462; Duru, R. (2020). Gelenekten Aşeneye Karaman Mutfağı. Konya: Karaman Belediyesi Kültür Yayınları; https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/karaman/neyenir/lokur, (Erişim tarihi: 14. 02. 2024)