Turizm talebi, “Yeterli satın alma gücü ve boş zamana sahip olan, bir hedef doğrultusunda turistik mal ve hizmetlerden yararlanmak isteyen kişi ya da kişiler topluluğu” olarak tanımlanmaktadır. Bu tanım, aynı zamanda, aktif turizm talebini de ifade etmektedir. Turizm hareketinin gerçekleştiği coğrafik sınırlara yönelik olarak, iç turizm talebi (ülke içinde ulusal turizm) ve dış turizm talebi (ülke dışı/uluslararası turizm) olarak iki grupta incelenmektedir.

Ekonomi biliminde kaynakların sonsuz olmaması tüketicileri tercih yapmaya zorlamaktadır. Bu çerçevede turizm amaçlı seyahat etme talebi olan kişilerin ülke içinde yaptıkları turizm talepleri iç turizm talebini oluşturmaktadır. İç turizm; bir ülke vatandaşlarının kendi ülke sınırlarında turizm amaçlı geçici seyahatlerinden oluşan olaylar bütünüdür. Ülke vatandaşlarının kendi ülkelerindeki geçici yer değiştirmeleri olan iç turizm talebi yerli turizm talebi olarak da adlandırılmaktadır. Bir ülkede iç turizm talebinin oluşması için öncelikli ve yeter koşul, söz konusu ülke vatandaşının turizm faaliyetine katılmasının sağlayacak harcanabilir gelir düzeyinin olmasıdır. Turizm ekonomisi açısından iç turizm talebinin gerçek talebe dönüşmesi; harcanabilir gelirin ve seyahate ayrılacak boş zamanın olması ile paralellik taşımaktadır. Gelir ile desteklenmemiş iç turizm talebi, potansiyel talebin ötesine geçememektedir.

İç turizm talebi, kişilerin kendi ülkeleri içinde gerçekleştirdikleri turizm amaçlı seyahat ve bu seyahatlerle bağlantılı etkinlikleri içermektedir. İç turizm talebini gerçekleştirmek için pasaport ve vize işlemleri gerekmemektedir. İç turizmin gelişimi, ülkedeki turizm işletmelerin güçlenmesi ve uluslararası rekabet edebilmesi için önemlidir. İç turizm talebinin gelişimi o ülkedeki turizmin güçlenme dinamiğini geliştirmektedir. İç turizm talebi artışı ile hizmet kalitesini, müşteri memnuniyetini arttıran turizm işletmelerinin uluslararası arenadaki rakipleri ile rekabet edebilmeleri kolaylaşmaktadır. İç turizm talebini artması turizm bilincinin gelişmesinde olumlu etki yaratmaktadır.

Gerek iç gerekse dış turizm talebinde, dışsal faktörlerden önemli derecede etkileşim görülmektedir. Ancak iç turizm talebi; ekonomik, siyasal, doğal ve çevresel faktörlerden dış turizm talebine göre daha az olumsuz etkilenmektedir. İç turizm talebi, dışsal faktörlere karşı daha dayanıklı ve istikrarlıdır. Bu nedenle, yaşanan herhangi bir kriz durumunda sektör temsilcileri derhal yerli turiste ve iç turizme yönelmektedir. Örneğin; 1991 Körfez Savaşı, 2016 Rusya Krizi sonrası dış turizmde yaşanan sorunlar turizmcileri iç pazara yöneltti. İç turizm talebinin diğer olumlu faydaları; ekonomik gelir artışı, emek-yoğun özelliğinden dolayı ek istihdam yaratması ve vatandaşlar arasında etkileşim ve iletişim sağlaması olarak belirtilebilir.

Bunlara ilaveten iç turizm talebi, doğal ve çevresel öğelerin korunması, kültürel değerlerin öğrenilmesi ve yaygınlaştırılması, ekonomik açıdan kısıtlı bölgelerin güçlenmesi gibi bölgesel kalkınmaya da destek olmaktadır. Gelen yabancı ziyaretçi sayısı açısından dünya sıralamasından ilk 10 ülke içinde yer alan Türkiye; iç turizm gelişimi açısından hedeflenen düzeyde bulunmamaktadır. Kişi başı gelir düzeyinin düşüklüğü, turizm işletmelerinin yüksek fiyat politikaları, turizm bilincinin tam anlamı ile yerleşmemiş olması, ikinci yazlık konutların varlığı gibi unsurlar iç turizmin gelişmesini engellemektedir. Oysa ki Amerika Birleşik Devletleri, Fransa, İspanya ve İngiltere gibi uluslararası turizmde önemli payı olan ülkelerde iç turizmin de dış turizm kadar gelişmiş olduğu görülmektedir. Türkiye’de iç turizm talebini harekete geçirmek için paket tur programları, resmi ve dini bayramlarda tatil günleri kampanyaları uygulanmaktadır.

İç turizm hareketlerinin yarattığı gelirlerin ekonomide kamu gelirlerini arttırıcı etkisi olduğu bilinmektedir. Türkiye’de 1982 yılında kabul edilen 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu sayesinde konaklama işletmelerinin sayısal hızla artması sonucu merkezi ve yerel yönetimler vergi, resim, harç vb. ödemeler ile önemli gelir elde ettiler. Vergiler yolu ile elde edilen bu gelirlerin yeniden turizm sektörüne aktarılması sektörün gelişmesini sağlamaktadır. Ancak turizmin kamu gelirlerini arttırması yanında, kamu harcamalarını yükselten etkisi söz konusudur. Turizm bölgelerini geliştirmek için altyapı (ulaşım, iletişim, kanalizasyon vb.) ve üstyapı yatırımları, sektöre ilişkin verilen teşvikler ve ülke tanıtımı için yapılan idari giderler, kamu harcamalarını arttırmaktadır.

Gelişmekte olan ülkelerde yapılan alt ve üstyapı yatırımları sadece turizm odaklı olmayıp bölgenin ekonomik ve sosyal gelişimini hedeflemektedir. Turizm odaklı seyahatlerde, ekonomik etkilerinin fazlalığı nedeni ile, dış turizm seyahatlerinin iç turizm seyahatlerine daha fazla gerçekleştiği görülmektedir. Buna rağmen, turizm sektörünün sadece dış turizm odaklı sürdürülebilir ölçekte gelişmesi mümkün değildir. Bu nedenle, iç turizm potansiyeline de dikkat çekilmektedir. Gelişmekte olan ve turizm potansiyeli olan ülkeler genellikle iç turizmi talebini harekete geçirmek için için politikalar geliştirmektedir. Bunun nedeni turizmin ekonomik olumlu etkilerinin yanı sıra sosyal ve çevresel yansımalarından kaynaklanmaktadır.