Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı
Doğal ve Kültürel Miras Anıt Mezarlık Alanı UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi
-
2019
Anadolu’nun güneybatısında bulunan Karya (Karia) bölgesinin en önemli kentlerinden biri olan Muğla’ya bağlı Milas ilçesinde yer almaktadır. Milas, tarihte Işıklar Ülkesi, Mabetler Şehri, Uygarlıklar Başkenti adları ile anılmıştır. Kentin sınırları tarihi kültürel miras eserleri ile doludur. Anadolu, Pers egemenliğine girdiği zaman Pers kültürüyle kaynaştı ancak kökenini kaybetmemiştir. Pers idaresi altına yer alan Karialılar’ın en parlak dönemi Hekatomnidler zamanında başlamıştır. Bu dönemde özgün sanat eserleri ve anıtsal yapılar yükselmiştir. MÖ 387 yılında Hyssaldomos tarafından kurulan Hekatomnidler satraplıkla yönetilmiştir. Karyanın ilk satrapı olan Milas, Hysseldomos yönetimini ardından oğlu Hekatomnos’a bırakmıştır. Bilim adamlarının elinde Hekatomnos adına 2010 yılına kadar somut bir delil bulunamamıştır. 2010 yılında Anadolu’nun en büyük arkeolojik keşfine imza atan Milas’ta, Karia Kralı Hekatomnos’un anıt mezarı ortaya çıkmıştır.
Halk tarafından Uzunyuva diye tabir edilen bölgede yer alan Hekatomnos Anıt mezarı ve Kutsal alanı yüzyılın buluşu olarak adlandırılmaktadır. Bu Anıt Mezar ve Kutsal Alan içerisinde Menandros Onur Sütunu, Podyum, Temenos Duvarı ve Mezarı (Taşıyıcı Oda, Mezar Odası, Lahit ve Dromos) yer almaktadır. Anıtın önemli olmasının bir nedeni de antik dünyanın yedi harikasından biri olarak ifade edilen Halikarnas Mozolesi’nden (Halicarnassus Mausoleum) daha erken bir dönemde, aynı boyutlarda inşa edilmesidir. Ayrıca günümüze kadar ulaşabilen tek örnek olması da anıta eşsiz bir değer kazanmaktadır.
Hekatomnos Anıt Mezarı, antik çağın en önemli mezar anıtı olmanın yanı sıra ölü kültünün temsilcisi olarak da anılmaktadır. Anıtın sadece mimari tasarımı ile değil sanatın diğer önemli dalları olan heykeltıraşlık ve duvar resim sanatı yönünden de üst düzey olduğu kabul edilmektedir. Özellikle Hekatomnos Frizli Lahdi hem büyüklüğü ve niteliği hem de sahibinin öne çıkan kişiliği ile Klasik ve Hellenistik Anadolu’da tek örnek olma özelliği göstermektedir. Hekatomnos Anıt mezarı ve Kutsal alanı UNESCO’nun Dünya Miras geçici listesinde yer almaktadır. Anıt ve kutsal alan, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından açık hava müzesine dönüştürüldü ve 2010 yılından bu yana Milas Müze Müdürlüğü Başkanlığı tarafından kazı çalışmaları sürdürülmektedir. Bu alan Uzunyuva Anıt Mezarı Arkeopark Alanı adı ile ziyaretçilere açıktır. UNESCO Dünya Kültür Mirası kalıcı listesinde yerini almasıyla yerli ve yabancı ziyaretçilerin de ilk tercihleri arasında olacağı düşünülmektedir.
Referanslar
Arslan, A. (2013). Mylasa’dan Halikarnassos’a Hekatomnidler, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(25): 47-57; Baysal, K. ve Ayaz, N. (2018). Mizah Penceresinden Turizme Bakış: Milas Turhan Selçuk Karikatürlü, Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(29): 3937-3946; Uygur, A., Göral R. ve Bozkurt, İ. (2015). Muğla İli Milas İlçesinin Kültür Turizmi Açısından İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 34: 95-105.