Elikesik Han

Kervansaray ve Han Han Doğal ve Kültürel Miras Kervansaray Han

Konya-Derbent-Akşehir yolu üzerinde, Aladağ Dağı’ndan Konya Ovası’na akan Başara Nehri vadisinde, Kalburcu/Güney Köyü içinde yer almaktadır. Anadolu Selçuklu dönemine dayanmaktadır. Kapalı mekânın XIII. yüzyılda, avlu kısmının ise daha sonra inşa edildiği kaynaklarda bahsedilmektedir. Muhtemelen I. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde inşa edilmiştir. İsmi rivayetlere göre, Han’ı inşa eden ustanın “Ben bu hanı bir günde inşa edemezsem, elimi kesin” şeklindeki vaadinden gelmektedir. Usta, bir günde bitiremez ve eli kesilir. Diğer bir rivayet ise, Han’ın ilk isminin Önükesik olduğu, söylene söylene Elikesik’e dönüştüğü şeklindedir.

Han, kapalı mekân ve avludan oluşmaktadır. Ayrıca avlunun doğu ve güney duvarlarına da birimler eklenmiştir. Kapalı mekân, kuzey güney istikametinde dıştan dışa 17,40x14,75 metre ölçülere sahiptir. Avlunun kısmen ayakta kalabilen doğu duvarı 9,90 metre uzanarak batıya doğru 6,10 metre yönelerek devam etmekte iken avlunun batı duvarı 8,70 metre öne doğru taşmaktadır. Şu anda avludan beden duvarları dışında, herhangi bir iz yoktur. Kapalı mekân girişini temsil eden portal cephenin tam ortasında yer almaktadır. Kapalı mekân karşılıklı üçer ayak vasıtasıyla üç sahına ayrılmaktadır. Sahınların ortasında 0,60x0,70 metre ölçülerinde altı adet ayak bulunmaktadır. Kemerleri taşıyan ayaklar, birbirine bitişik durumdaki iki adet monoblok taşlardan meydana gelmektedir. Han’ın üst örtüsü tonozlardan meydana oluşmaktadır. Yapımında bolca devşirme malzeme kullanılmaktadır.

Konya’ya ulaşan ana yol üzerinde bulunmadığı için kaynaklarda Han’dan fazla bahsedilmektedir. Han’ın yanında aynı zamanda bir zaviyenin de bulunduğu düşünülmektedir. Han, 2010-2012 yılları arasında planına uygun olarak restore edildi. Ulaşım olarak yol kıyısında bulunan Han, şu an boş olup, herhangi bir şekilde kullanılmamaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Çaycı, A. (2003). Elikesik Han ve Zaviyesi, Sanat Tarihi Dergisi, 12(12): 55-67.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Erdmann, K. (1962). Das Anatolische Karavansaray Des 13jahrhunderts, Berlin; Esin, E. (1972). Muyanlık Uygur Buyan Yapısından (Vihara) Hakanlı Muyanlığına (Ribat) ve Selçuklu Han ile Medresesine Gelişme, Malazgirt Armağanı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını: 75-102; Güran, C. (1976). Türk Hanlarının Gelişimi ve İstanbul Hanları. İstanbul: Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları; Karamağaralı, H. (1970). Anadolu Selçuklu Kervansarayları, Önasya, 61-62: 3-4; Turan, O. (1946). Selçuklu Kervansarayları. Belleten, 10 (39): 473-474; Sarre, F. (1896). Reise in Kleinasien. Sommer 1895. Forschungen Zur Seldjukischen Kunst Und Geographie Des Landes. Berlin: Georgraphische Verlagshandlung,