Durak Han
Kervansaray ve Han Han Doğal ve Kültürel Miras Kervansaray Han
-
2020
Selçuklu döneminin en etkili vezirlerinden ve devlet adamlarından olan Müinüddin Süleyman Pervane tarafından 1265 yılında yaptırılan Durak Han, bulunduğu yöreye de adını vermektedir. Uğrak ve durak noktası anlamındaki Durak Han adı ile anılan tarihi binanın ismini verdiği ilçe, zamanla halk dilinde “Durağan” şeklinde anılır hale geldi. XIII. yüzyıl ticaret yollarının üzerinde yer alan, İstanbul, Amasya, Diyarbakır, Trabzon ve Çorum yolları ile Selçuklular döneminde oldukça önemli bir ticari liman şehri olan Sinop’a giden yollar, Durağan ilçesi üzerinden geçer. Diğer taraftan, Han’ın bulunduğu konum günümüz haliyle de incelendiğinde Kastamonu merkez, Kastamonu Hanönü ilçesi, Sinop Boyabat İlçesi, Sinop Durağan, Samsun Vezirköprü, Amasya kent merkezi gibi güzergâhların hepsinde çeşitli büyüklüklerde hanların olduğu görülmektedir. Dolayısıyla ticaret kervanları ve tüccarların hem kendilerinin hem de hayvanlarının dinlenmesi için bu hanlarda konakladıkları sonucu ortaya çıkmaktadır.
Sinop iline yaklaşık 120 kilometre uzaklıkta bulunan Durağan ilçesinin en merkezi noktasında bulunan yapı, Selçuklu mimarisinin özelliklerini yansıtmaktadır. Ortasında üstü açık bir avlusu bulunmakla birlikte, avlunun etrafında 13 odası, aşevi, hamam (günümüze sadece duvar kalıntısı bulunmaktadır) ve mescit bulunmaktadır. 1989-1992 yılları arasında onarım geçiren yapının koruma amaçlı yakınındaki bir camide duran kitabesi de yerine koyuldu. Kitabe üzerinde, “İslam’ın ve Müslümanların dinin ve devletin yardımcısı vezir, emir ve meliklerin meliki dünyanın ve dinin itibarı Fatih’ler babası Ulu Sultan Keyhüsrev’in emriyle bu Kervansarayı Pervane Süleyman bin Ali yaptırmıştır. İnşaatı kulların fakiri Kühürbaş Bin Abdullah nezaret etmiştir” yazmaktadır. Aradan geçen sürede tekrar bir yenileme ihtiyacının ortaya çıktığı yapıda onarım ve restorasyon çalışmaları kısa bir süre önce sonlandırıldı.
Referanslar
http://www.duragan.bel.tr/index.php/duragan/tarihi-mekanlar, (Erişim tarihi: 24.02.2020); http://www.duragan.bel.tr/index.php/duragan/tarihimiz, (Erişim tarihi: 24.02.2020); http://www.sinop.gov.tr/duragan, (Erişim tarihi: 24.02.2020); Yavuz, Y. (2017). Sinopeli. İstanbul: Akis Kitap.