Dolay (Til) Han
Kervansaray ve Han Han Doğal ve Kültürel Miras Kervansaray Han
-
2020
XIII. yüzyılın ikinci yarısında yaptırılan Han, düzgün kesme taştan yapılmıştır. Til Köyü’nün güneydoğusunda yer alan Han, Nevşehir’in 30 kilometre güneydoğusunda yer almaktadır. Bugün harabe durumunda olan yapının avlu bölümü tamamen yıkılmış durumdadır. Kapalı bölümde ise kısmen destekler ve örtü sistemi ayaktadır. Kuzey duvarı dışında beden duvarları tamamen yıkılmıştır. Mevcut destekleri büyük ölçüde toprak altında kalmıştır. Yapıda moloz taş örgü, düzgün kesme taş ise kaplama malzemesi olarak kullanılmıştır. Kapalı bölüme girişi sağlayan almaşık tekniğinin uygulandığı basık kemerli kapı hala ayaktadır. Kapının iki yanında taş üzerine kazıma yoluyla madalyonlar oluşturulmuştur. Kuzey-güney doğrultusunda uzanan kapalı bölüm, dört sıra dörder paye üzerine doğu-batı doğrultusunda atılan kemerlerle enlemesine beş sahna ayrılmaktadır. Sahınlar sivri tonoz örtülü ve kubbesizdir.
Yalnızca kapalı kısmı korunabilmiştir. Önündeki bazı duvar izleri bir avlunun ve ona bağlı teşkilatın varlığına işaret sayılsa da, kesin değildir. Cephe istikametinde suyu bol bir çeşme vardır. Kayalık bir arazi üzerine inşa edilmiştir. Yapı taşı, hemen yanındaki taş ocaklarından temin edilmiştir. Ayrıca devşirme antik malzemenin kullanıldığı da görülmektedir. Han’ın hiçbir yerinde herhangi bir kule izine rastlanmamaktadır. Han’da inşai bir dekor veya kitabe mevcut değildir. Bu bakımdan tarihi kesin olarak belirtilememektedir. Bununla birlikte, yapının tekniği, planı ve düzenlemesine göre XII. yüzyılın son yarısına denk gelmektedir.
Referanslar
Özgüç, T. ve Akok, M. (1958). Üç Selçuklu Abidesi: Dolay Han, Kesik Köprü Kervansarayı ve Han Camii, Belleten, 86: 251-259; https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/nevsehir/kulturenvanteri/dolay-han, (Erişim tarihi: 08.01.2020).