Direkli Mağarası

Doğal ve Kültürel Miras Mağara

Kahramanmaraş il sınırları içerisinde yer almaktadır. Kahramanmaraş’ın 70 kilometre kuzeybatısında ve Kayseri yolu üzerinde bulunmaktadır. Levent ve Anadolu arasında yer alan mağara her iki bölgenin kültürel ilişkilerinin anlaşılması için önemlidir. Döngel Köyü’ne 2,5 kilometre uzaklıkta yer almaktadır. Akdeniz’e 120 kilometre mesafededir; deniz seviyesinden ise 1.100 metre yüksekliktedir. Tekir formasyonu içerisindedir. Yapısı doğal kayaç içine oyulan tek gözden meydana gelmektedir. Mağara ismini, içerisinde yer alan sarkıt ve dikitlerden almaktadır.

Mağara ilk olarak Prof. Dr. Kılıç Kökten tarafından 1959 yılında saptanmıştır. Kısa süreli gerçekleştirilen yüzey araştırması sonucunda mikrolitikli Aurignacien olarak tanımlanan kültürle ifade edilmiştir. 2006 yılında Gazi Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Cevdet Merih tarafından yürütülmeye başlanan yüzey araştırmaları, 2007 yılında Kahramanmaraş Müze Müdürlüğü tarafından ve yine 2010 yılında Gazi Üniversitesi tarafından yürütülmeye devam etmiştir. Araştırmalar ve kazılar sonucunda mağaranın Geç Epipaleotik döneme ait olduğu anlaşılmıştır. Ait olduğu dönemden yontmataş materyaller ön plandadır. Bu yontmataş toplulukları arasında ise en yaygın olanı çakmaktaşıdır.

Mağaradaki bulgular sezonluk yerleşimin yaşandığına bir kanıt özelliği taşımaktadır. Kronolojik açıdan Erken Nutifian kültür özellikleri göstermektedir. Natufian döneminde takı ve süs eşyaları bolca kullanılmaktaydı. Mağarada da süs ve takı eşyaları bulunmuştur. Bunların yapımında denize ait birtakım unsular kullanılmıştır. Bunlar; boncuk ve deniz kabukları gibi maddelerdir. Ele geçirilen kanıt ve buluntular fazla olmamakla birlikte kabukların bilinçli olarak Akdeniz’den veya İskenderun’dan getirildiği düşünülmektedir. Sezonluk yerleşim özelliği göstermesi sebebiyle üretilen malzemeler taşınabilir özellik taşımaktadır. Bunun dışında, mağarada tüketilen hayvanların doğumundan yakın bir zaman sonra yani genç yaşlarda tüketilmesi sezonluk yerleşimin bir diğer kanıtıdır. Bu hayvanlar arasında dağ keçisi, kaplumbağa, yılan, balık ve kuş gibi hayvanlar bulunmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Baysal, E. L. (2016). Anadolu ve Levent Epi-Paleolitiği Işığında Direkli Mağarası Kişisel Süs Eşyaları, Anadolu/Anatolia, 42: 137-154; Erek, C. M. (2012). Güneybatı Asya Ekolojik Nişi İçinde Direkli Mağarası Epi-Paleotik Buluntularının Değerlendirilmesi, Anadolu/Anatolia, 38: 53-66.