Dijital Turist
Kavram Sosyoloji
Dijital turist, kavramsal olarak özellikle akademik çalışmalarda tanım, kapsam, bileşen ve boyutları kapsamında kesin olarak ortaya koyulmamış olmasına rağmen, güncel turizmin temelindeki en önemli unsurları ifade eden bir olgu haline gelmiştir. Bir yandan artan gelir düzeyi ve refah, diğer yandan teknolojik gelişmeler turizm anlayış ve pratiklerine de etki etmiştir. Teknolojik gelişmeler içerisinde turizme etkisi en yüksek olan uygulamalar; sosyal medya, taşınabilir teknolojik cihazlar (akıllı telefonlar, tabletler), Internet teknolojileriyle gelişen ağ bağlantıları (dünyanın çeşitli ülkelerinden bireylerle iletişim kurma, oyunlar ve etkinlikler gerçekleştirme), hızlı ve yüksek hacimde veri depolama ve işlemeyi olanaklı kılan bulut teknolojileri olmuştur. Bu uygulamalar sayesinde, bireylerin dünyanın her yeri hakkındaki bilgiye hızlı ve güncel erişimi, sorularına hızlı, net ve doğru yanıtlar almaları, en iyi fiyatların elde edilebilirliği gibi olanaklar turizmin gelişimine olumlu katkılarda bulunan gelişmelerdir. Bu kanal ve uygulamaları bir şekilde kullanarak turizm faaliyet ve deneyimlerini şekillendiren turistler de, dijital turist olarak adlandırılmaktadır. Zengin çoklu araç temelli uygulamalar, taşınabilir ve kablosuz araçlar, kesintisiz ağ bağlantısı sayesinde dijital turistler, destinasyon konuma dayalı bilgi izleme hizmetleri, taşınabilir seyahat rehberleri, konum tanıma ve filtreleme özellikleriyle anlık gereksinim ve isteklere yönelik uyarlamalarla daha zengin bir turizm deneyimi yaşama şansı elde etmektedirler.
Teknolojinin günlük yaşamın bir parçası olmasına bağlı olarak dijital toplumun oluşması ve onun bir ürünü olarak dijital turistin ortaya çıkması çeşitli nedenlere dayanmaktadır. Bunlar arasında, teknolojinin hızını katlayarak ilerlemesi, yeni, yenilikçi teknoloji ürünlerini talep eden dijital nesillerin (Y ve sonrası) ortaya çıkması, yazılım ve donanımdaki gelişmelerle yüksek hızlı geniş bant veri aktarımı sayesinde ağ kapasitelerinin ve veri paylaşımlarının mümkün olması ve tüm bu olanakların taşınabilir olması başı çekmektedir. Ayrıca kullanıcı tarafından üretilen içerikler geleneksel tek yönlü iletişimi, iki yönlü, etkileşimli ve dinamik bir yapıya çevirmiş; sunucular ve müşteriler ile müşterilerin kendi aralarında çok yönlü bilgi paylaşımı olanaklarını yaratmıştır.
Tüm bu gelişmeler etkisinde dijital turistin oluşmasına zemin oluşturan belirli eğilimler ise aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
- Ağ toplumu: Resmi ve gayri resmi bilgi kanalları üzerinden bireylerin birbirleriyle bağlantıda kalarak yaşam biçimleri, karar alma süreçleri gibi konularda paylaşımlarda bulunmaları sonucu yeni kültürlerin keşfi ve çoklu seçeneklerin elde edilebilir olması.
- Aciliyet kültürü: Müşteriyi yetkilendiren, zaman tasarrufu sağlayan hizmet ve cihazlar sayesinde müşteri odaklı tüketim tercihlerinin çoğalması, anında bilgi alabilme kolaylıkları sayesinde müşterinin etki ve denetiminin artması.
- Talepkar turistler: Gücün bilgili, akıllı ve kendine güvenen küresel tüketiciye yönelmesi sonucu daha karmaşık ve yüksek sayıda müşteri tercihine yanıt verilmesi gereksinim.
- Akıllı yatak odası: Beklenen rahatlık ve diğer fiziksel özellikler yanında dünya ile sürekli bağlantıda olmayı sağlayan yenilikçi uygulamaların oda tasarımlarına eklenmesi.
- Taşınabilir yaşam: Taşınabilir cihazlar sayesinde her türlü etkinliğin, çeşitli ilgilenim ve etkileşimler bağlamında müşterinin kolay ve hızlı erişimine hazır olması.
- Dijital evrim: Dijital sektördeki gelişimin sert hızına bağlı olarak ürün ve hizmetlerden beklentilerin sürekli artması, sürekli güncellemeler, daha yüksek hız, daha yüksek kalite ve güvenilirlik, daha yüksek güvenlik gibi konularda beklentilerin devamlı yükselmesi ve bu durumun daha yüksek fiyatlar şeklinde yansıması.
Dijital turist olgusunu açıklayan bir diğer kavram ise, akışkan kimliktir. Seyahat acentesinin kurumsallığından çevrimiçi seyahat kanallarının donukluğuna ve bireysel seyahatlere yönelen dijital turist için, turizm deneyimi tercihleri de dünyanın çeşitli turizm ürünleri sunan tüm bölgelerini kapsayacak, çeşitli uzunluk ve zamanlarda ortaya çıkabilen, geçmiş ve coğrafyanın sınırlılıklarının azaldığı, bir içeriğe bürünmüştür. Turist dijital iletişim kanalları sayesinde akışkan bir kimliğe sahip birey olarak, farklı zamanlarda farklı tercihlere sahip olabilmekte ve bu bağlamda çeşitli turizm deneyimlerine yönelmektedir.
Günümüzde dijital turist olgusunun gelişmesi, Türkiye’de de bu özelliklere ve talep yapısına sahip bireylere ulaşmanın yolları konusundaki tartışmaları geliştirmiştir. TC Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 1-3 Kasım 2017 tarihlerinde düzenlenen Üçüncü Turizm Şurası’nda da “Dijital Turizm ve İnovasyon Komisyonu” oluşturularak bir sonuç raporu yayınlanmıştır. Bu raporda, dijital turizm geliştirilmesi konusunda çalışmalar yürütecek ve etkinlikler düzenleyecek bir kurul oluşturulması, destinasyon ve işletme temelinde dijital teknoloji yatırımlarının desteklenmesi ve yönlendirilmesi, veri yönetimi, kesintisiz turist deneyimi, dijital stratejiler ve pazarlama, dijital uygulamalar konusunda faaliyetlerin gerçekleştirilmesi kararlaştırılmıştır. Turizm Şurası kapsamında oluşturulan eylem planında da, Bakanlık bünyesinde “Dijital Turizm ve İnovasyon Çalışma Grubu” oluşturulması, destinasyon verilerinin dijital ortama aktarılması, dijital pazarlama ve tanıtımların yapılması, dijital turistlerin profil ve deneyimlerini anlamaya yönelik araştırmalar yürütülmesi, elde edilen büyük verilerin turizm ürünü geliştirmeye yönelik kullanılması gibi konularda faaliyetler planlamaya alınmıştır.
Referanslar
Özgüneş, R. E. ve Bozok, D. (2017). Turizm Sektörünün Sanal Rakibi(Mi?): Arttırılmış Gerçeklik. Uluslar arası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(2): 146-160; TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2017). Dijital Turizm ve İnovasyon Komisyonu Sonuç Raporu. Erişim: https://turizmsurasi.ktb.gov.tr/TR-204582/dijital-turizm-ve-inovasyon-komisyonu-sonuc-raporu.html, 10.09.2019; TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2018). 3. Turizm Şurası Eylem Planı. Erişim: https:// turizmsurasi.ktb.gov.tr/Eklenti/57769,3turizmsurasieylemplanipdf.pdf?0&_tag1=20A4137D0428F6042AA8FB9CB5993ACE6C941A5F, 10.09.2019; Yeoman, I. (2010). Tomorrow’s Tourist: Fluid and Simple Identities. Journal of Globalization Studies, 1(2): 118-127; Yeoman, I. (2012). The Digital Tourist. Erişim: https://www.tomorrowstourist.com/digital.php, 10.09.2019.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Yeoman, I. (2012). 2050 Tomorrow’s Tourism. Bristol: Channel View.