Dijital Göçebe Turist

Kavram

Dijital göçebe kavramının geçmişi, 1970’li yıllarda ortaya çıkan sırt çantalı turist (backpackers) akımına kadar dayandırılabilir. O dönem için marjinal olarak adlandırılabilecek bu grup, zamanın çalışma şartlarını kabul etmeyen, özgür ruhlu ve düşük maliyetle gezdikleri yerlerde tüm ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlayan gezginlerdir. 2000’li yıllara gelindiğinde ise, sırt çantalı turist tanımının, sahip olduğu felsefeyi tam olarak kaybetmediği, fakat seyahat anlayışında bir dönüşüm yaşadığı görülmektedir. Bu dönüşüm sonucunda, zamanı ve harcayacak geliri olan kişileri tanımlayan varlıklı sırt çantalı turist (flashpacker) kavramı ortaya çıkmıştır. Geleneksel sırt çantalı seyahat, kolay taşınabilir bir sırt çantası ile, uzun mesafe ve süreleri kapsayan, toplu taşıma kullanımı ve hostel gibi ucuz konaklama türlerini tercih eden, yerel halkla etkileşimin fazla olduğu nispeten ekonomik seyahat biçimidir. Buna rağmen varlıklı sırt çantalı turistler, hala bir sırt çantasıyla ve bağımsız seyahat eden, bütçesine dikkat etmekle birlikte rahatlık veya zamanı en iyi şekilde değerlendirmek için daha fazla harcama gücü ve niyetine sahip kişilerdir. Bu kişilerin, harcamalarının çoğunu seyahatleri boyunca katılacakları etkinlikler ve deneyimlere yönlendirdikleri belirtilmektedir. Varlıklı sırt çantalı turistleri diğerlerinden ayıran özelliklerden biri de, laptop, notebook, tablet ve gelişmiş bir cep telefonu gibi sahip oldukları cihazlardır. Öyle ki, kavramın orijinalinde yer alan flash ön eki ile taşınabilir belleğe atıfta bulunulmaktadır.

2000’li yıllardan sonra daha da hızlanan teknolojik ilerlemeler bireylerin üretim ve tüketim alışkanlıklarını farklılaştırmakla kalmayıp çalışma hayatını ve iş yapma biçimlerini de dönüştürmüştür. Günümüz iş ortamlarında görülen yenilikler, bireyselleşmenin artması ve çağın hedonik yaşam biçimleri ile birlikte evlerin ofislere dönüşme süreci başlamış ve daha esnek çalışma saatleri hâkim olmuştur. Yaşanılan ve çalışılan alanların mekânsal olarak kısıtlanmadığı bu durumun gerçekleşmesi ise büyük oranda internet teknolojilerine bağlıdır. Bu durum, zamanın şartlarına ayak uydurarak dönüşen çalışma şartları ile sırt çantalı turist felsefesinin birleştiği noktada, dijital göçebe (digital nomads) olarak adlandırılan yeni bir turist tipini ortaya çıkarmıştır. Varlıklı sırt çantalı turistler genellikle teknolojik iletişim araçlarına olan sevgileri ve bağlılıkları doğrultusunda dijital göçebeler olarak da adlandırılmışlardır.

Dijital göçebe turist yaşam tarzının temeli, insanların işlerini evde veya internet bağlantısı olan herhangi bir yerde yapabilmeye olanak tanıyan uzaktan çalışmadır. Dijital göçebe turistler, internet bağlantısı ve bir bilgisayar ile uzaktan çalışma imkânı olan; editör, metin yazarı, grafik tasarımcısı, sosyal medya uzmanı, içerik üreticisi, çevirmen, proje yöneticisi gibi iş alanlarında bir dizi faktör sebebiyle son yıllarda daha popüler hale geldi. İnternet bağlantısının kırsal alanlarda bile yaygınlaşmasıyla birlikte insanların daha fazla hareket yeteneğine sahip olmaları da seyahat etmelerini kolaylaştırdı. Bu noktada dijital göçebe turistlerin birçoğunun, daha fazla seyahat özgürlüğüne izin veren pasaportlara sahip, gelişmiş ülkelerde yaşayan ve turist vizesi ile seyahat etmeyi tercih eden bireylerden oluştuğu görülmektedir. Seyahat edilecek ülkeler ise nispeten daha uygun yaşam maliyetlerine sahip olanlar arasından seçilmektedir.

Dijital göçebe turist kavramı içerisinde; hem çalışmayı, hem göçebe olarak yaşamayı, hem de farklı destinasyonlara seyahat edebilmeyi kapsamaktadır. Bu açıdan değerlendirildiğinde tıpkı bir turist gibi hareket edebilecek zamana ve gelire sahiptirler. Turist vizesine sahip birinin seyahat ettiği ülkelerde çalışması yasal olarak mümkün olmasa da, uzaktan çalışma gerçekleştiği sürece ülkelerin bu duruma uyum sağlamaya devam edeceği söylenebilir. Bununla birlikte, dijital göçebelerin, seyahatlerini normal yaşamlarından ayrı tutmadıklarını, seyahat etmeyi yavaşlatarak kendilerini turistlerden farklı gördüklerini ve bu durumun bir seyahat yaşam tarzına dönüştüğünü ileri süren görüşler de mevcuttur. Türkiye de dijital göçebe turistler tarafından tercih edilen destinasyonlar arasındadır. Özellikle İstanbul, İzmir, Ankara, Bodrum, Alanya, Antalya, Adana, Gaziantep ve Konya, dijital göçebe turistlerin rağbet gösterdikleri şehirlerdir.

Referanslar

Akkuş, G. ve Akkuş, Ç. (2020). Sırt Çantalı Gezginlerin Demografik Özellikleri ile Kişisel Gelişimleri Arasındaki Farklılığın İncelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1): 173-186; Deniz, A. K. (2019). Dijital Çağın Hedonist Çalışanları: Dijital Göçebeler, IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 5: 101-113; Schlagwein, D. (2018). The History of Digital Nomadism. 6th International Workshop on the Changing Nature of Work (CNOW). San Francisco; Thompson, B. Y. (2019). The Digital Nomad Lifestyle :(Remote) Work/Leisure Balance, Privilege, and Constructed Community, International Journal of the Sociology of Leisure, 2(1): 27-42.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Richards, G. (2015). The New Global Nomads: Youth Travel in a Globalizing World, Tourism Recreation Research, 40(3): 340-352.