-
2024
Devrek’in geleneksel mutfağına özgü yiyeceklerden biri cevizli kömeçtir. Kömeç sözcüğü “Külde pişirilen mayasız ekmek, küle gömülerek pişirilen çörek” anlamında kullanılır.
Yapım aşamasında ilk olarak derin bir kap içerisine 500 gram un, 90 gram sıvı yağ, 150 mililitre süt, 150 mililitre ılık su ve az miktarda su içerisinde eritilmiş 45 gram ekşi maya konur ve ele yapışmayan bir hamur elde edilinceye kadar yoğrulur. Yaklaşık kırk beş dakika üstü bir bez ile örtülerek dinlenmeye bırakılır. Ardından ceviz büyüklüğünde parçalara ayrılarak kiren (kızılcık) ağacından yapılmış oklava yardımıyla açılır. Açılan hamurlar önce yağlanır, sonra üzerine ince kıyılmış ceviz serpiştirilir. Rulo biçiminde sarılarak yağlanmış fırın tepsisine içten dışa doğru döndürülerek yerleştirilir. Diğer hamur parçalarına da aynı işlem uygulanır. Son aşamada üzeri yumurta sarısı, susam ve çörek otu ile kaplanır. 160 derecede önceden ısıtılmış fırında üstü kızarana dek pişirilir.
Devrek cevizli kömecini diğer yörelerde yapılan benzer kömeçlerden ayıran birkaç ayırıcı nokta bulunmaktadır. Öncelikli olarak kullanılan un, yerel buğdaydan öğütülmüş esmer un ile yörede has un adı verilen sert buğday unu karışımı olmalıdır. Kullanılan cevizler ise yöre ağzında ceviz anlamında kullanılan, “koz” olarak bilinen ve yetiştirildiği yer (Kozlugüney, Kozlukadı, Kozludere, Kozluçay) adıyla birlikte anılan ince kabuklu, kabuğu kolay kırılan türden olmalıdır. Kömeç yapılırken maya kullanımı ise tercihe bağlıdır. Tercihen mayasız da yapılabilir.
Devrek cevizli kömecine, Devrek Gökçebey Kültür ve Yardımlaşma Derneği'nin başvurusu üzerine 30.07.2020 tarihinde Türk Patenet ve Marka Kurumu tarafından mahreç işareti verilmiştir. Devrek mutfak kültürüne ait cevizli kömecin yaşatılması, yaygınlaştırılması ve farkındalığının arttırılması ile ticarileştirilmesi aşamasına katkı sağlamak amacıyla bölgesel kalkınmaya destek olacak faaliyetler de yapılmıştır. Devrek Ticaret ve Sanayi Odası'nın hazırladığı “Devrek’te Un Sanata Dönüşüyor” projesi, Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı tarafından 2015 Yılı Yöresel Değerler Mali Destek Programı kapsamında destek almıştır. Proje kapsamında mutfak uygulamaları yapılmış ve cevizli kömecin standart reçetesi belirlenmiştir.
Referanslar
https://kulturportali.gov.tr/turkiye/zonguldak/neyenir/cevizli-komec, (Erişim tarihi: 05.04.2024); https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/4f11259a-39bb-4d30-b201-0a93f1dbd683.pd, (Erişim tarihi: 05.04.2024)
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Kadam S. ve Kazkondu, İ. (2022). Coğrafi İşaretli Devrek Cevizli Kömecin Gastronomik Açıdan İncelenmesi, 6. Uluslararası Gastronomi Turizmi Araştırmaları Kongresi, Bildiriler Kitabı, ss. 644-650, Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi.