Burhaniye

Yerleşim Merkezi Deniz Destinasyonu

Ege Bölgesi’nin kuzeyinde yer alan Burhaniye, Edremit Körfezi’nde 14 kilometre kıyıya sahiptir. İlçe merkezi kıyıdan dört kilometre içeride yer alıyor. Burhaniye ilçesi, 38 mahalleden oluşuyor. 2014 yılında Balıkesir’in büyükşehir olması nedeniyle, köylerin bir kısmı ilçe merkezine bağlı mahalle statüsüne dönüştürüldü. Pelitköy (ikinci konut yerleşmesi), Bahçelievler, Ören, İskele ve Öğretmenler mahalleleri kıyıda yer alıyor. Bu mahalleler içerisinde yer alan Ören, antik bir yerleşme alanı olması nedeniyle önem arz ediyor. Ören, antik çağın Adramytteion bölgesini oluşturuyor. Burhaniye’nin Ören Mahallesi’nde bulunan Adramytteion kenti, Burhaniye’nin yanı sıra Edremit ve Havran ilçelerinin de belirli bölümlerini içine alıyor. Tarihi dönemler içinde bu bölgenin Antik çağda ve Ortaçağ’da tarım, orman ve maden potansiyelleri kadar denize dayalı önemli bir yaşam ortamı sunduğu ve dönemin en önemli ve zengin alanlarından birini oluşturduğu antik kaynaklarda belirtildi. 1076’da Selçuklu egemenliğine giren bölge, Osmanlı döneminde de önemi koruyarak varlığını ve gelişimini sürdürdü. Burhaniye yerleşmesi ise ismini, XIX. yüzyılda Osmanlı padişahı II. Abdülhamit’in oğlu şehzade Burhanettin’den aldı ve o dönemde ilçe yapıldı.

Burhaniye ilçesinin doğal turizm çekicilikleri; Pelitköy Plajı, Ören Plajı, Öğretmenler Mahallesi Plajı ve İskele Mahallesi Yat Limanı’dır. Tarihi ve kültürel turizm çekicilikleri ise; Adramytteion antik kenti, Kuva’yi Milliye Müzesi ve Anıtı’dır. Ören Kültür ve Turizm Festivali, Deve Güreşi Şenlikleri ve Zeytin Şenlikleri ise ilçenin diğer rekreasyon çekiciliklerini oluşturuyor. Ören Mahallesi’nde düzenlenen Ören Kültür ve Turizm Festivali kültürel ve sanatsal bir etkinlik olarak Ağustos döneminde yöreye ayrı bir renk katıyor. Bu festival ile halk oyunları, bando gösterileri, sergi ve stand açılışları, sünnet şölenleri, ücretsiz tiyatro gösterileri, briç turnuvaları, çorap kukla çocuk oyunları ve konser etkinlikleri düzenleniyor. Burhaniye’de arkeolojik ve etnografik salonu olan Kuva’yi Milliye Müzesi bulunuyor. Seramik, cam ve metal eşyalar, sikkeler ve yerel halk kültürüne ait eserlerin sergilendiği müzeye girişler ücretsiz olarak yapılıyor.

Pelitköy Plajı, mavi bayrak sertifikalı Ören Plajı, Öğretmenler Mahallesi Plajı, temiz suyu ve kumsalı ile kıyı (deniz) turizmi için uygun bir ortam sunuyor. Burhaniye’de yer alan İskele Yat Limanı, teknelerle turların düzenlendiği bir limandır. Yaz dönemlerinde Ayvalık adaları, Çanakkale, Bozcaada, Çeşme, Kuşadası, Foça, Gökçeada, Cunda Adası ve Midilli’ye geziler düzenleniyor. Bu turlar ile tekne gezisinin yanı sıra yöre kahvaltıları yapılıyor, denize giriliyor ve kanyon ve orman içinde doğa yürüyüşleri yapılıyor. Ayrıca yöredeki müzeler geziliyor, panoramik manzaralardan seyir yapılarak resimler çekiliyor ve çay molaları veriliyor.

Burhaniye ilçesinin Edremit Körfezi kıyılarında yer alan Pelitköy, Ören ve Öğretmenler Mahallesi ikinci konut turizm alanları olarak gelişme gösterdi. Büyükşehirlerden turizm ve rekreasyonel faaliyetler amacıyla yaz döneminde Burhaniye’ye gelen kentli nüfus, denize giriyor, güneşleniyor ve ikinci konutlarında dinlenerek eğleniyor. Pelitköy kıyılarındaki ikinci konutlar dönemlik olarak kullanılırken, İskele, Ören ve Öğretmenler Mahallesi’ndeki ikinci konutlar çoğunlukla yıl boyu kullanılan bir karakter kazandı. Diğer bir deyişle, bu mahalleler, yaz dönemlerinde tatil amaçlı kullanılan yerleşmeler iken, bugün kentleşti ve bir kent mahallesine dönüştü. İkinci konutlar dışındaki konaklama arzı, Antalya, Muğla ve İzmir illerinin kıyı ilçelerine göre düşüktür. Burhaniye, daha çok ikinci konutlar üzerinden konaklama arzı oluşturuyor. Burhaniye İlçe Turizm Bürosu’na kayıtlı verilere göre, ilçede turizm işletme belgeli ve toplam 996 yatak kapasitesine sahip altı otel bulunuyor. Belediye işletme belgeli 23 otel, 45 pansiyon, 20 oda pansiyon, 17 apart olmak üzere toplam 4.815 yatak kapasitesi bulunuyor. Başka bir ifadeyle, ilçenin toplam 5.811 konaklama arzı bulunuyor. Ayrıca ilçede altı tane de seyahat acentası bulunuyor.

Burhaniye; İzmir, Bursa, Ankara, Kocaeli, Sakarya, Çanakkale, Balıkesir ve İstanbul gibi büyük kentlere yakın konumdadır. Bu büyük kentlerin toplamda 30 milyonu bulan nüfusu dikkate alındığında, Burhaniye’nin kalabalık bir nüfusu barındıran kentlerin merkezinde kaldığı görülüyor. Ayrıca İzmir-Çanakkale karayolunun (D550) Burhaniye içerisinden geçmesi ve Koca Seyit Havalimanı’nın Burhaniye’ye yaklaşık 6,4 kilometrelik bir uzaklıkta yer alması, Burhaniye’nin çevresindeki büyük nüfuslu kentler için erişilebilir bir noktada yer almasına imkân veriyor. Burhaniye’nin Edremit (13 kilometre), Akçay (13 kilometre), Ayvalık (34 kilometre) ve Altınoluk (30 kilometre) gibi önemli turizm alanlarına yakın olması, gelen ziyaretçilere rekreasyonel amaçlı bölgesel turlar bakımından da erişilebilirlik sağlıyor. Ayrıca Burhaniye’den Bergama (80 kilometre), Balıkesir (93 kilometre), Çanakkale (143 kilometre) ve İzmir (187 kilometre) gibi kentlere karayolu erişiminin oldukça kolay ve erişilebilir mesafede olması, gelen ziyaretçilere ulaşım bakımından önemli kolaylıklar sağlıyor.

Burhaniye’nin çevresindeki turizm alanlarına ve kentlere olan coğrafi yakınlığı, bölgenin cazibesini arttırıyor ve ziyaretçilerden daha çok talep görmesine neden oluyor. Koca Seyit Havalimanı, İstanbul başta olmak üzere, insanların büyük kentlerden Burhaniye ve çevredeki diğer yerleşimlere (Altınoluk, Akçay, Edremit) olan erişimini kolaylaştırıyor. Koca Seyit Havalimanı’ndan İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’na günde iki, İstanbul Atatürk Havalimanı’na ve Ankara Esenboğa Havalimanı’na günde bir sefer yapılıyor. Yaz sezonunda sefer sayıları arttırılıyor. İleriki dönemlerde Almanya’ya direkt uçuşların olacağı öngörülüyor. Havayolu erişimi yanında, İzmit Körfezi üzerinde yer alan Osmangazi Köprüsü’nün açılması ve İstanbul-İzmir arası karayolu (otoyol) mesafesini üç buçuk saate kadar indirmesi İstanbul, Sakarya ve Kocaeli gibi büyük kentlerden Burhaniye’ye yönelik hareketliliği daha da arttıracak ve turizme daha çok yönelim olacaktır. Burhaniye’ye yaz sezonunda çevre kentlerden ikinci konut sakinlerinin gelmesi, diğer günübirlikçi ziyaretçiler ile birlikte düşünüldüğünde Burhaniye ilçe merkezi ve turizm yerleşimlerinin (Pelitköy, İskele, Ören, Akçay, Altınoluk) yaz sezonundaki nüfusu birkaç katına çıkıyor. Bu durum, Burhaniye’de trafik gürültüsü, araç yoğunluğu, fiyatların sezonluk olarak yükselmesi, konut kiralarının yükselmesi (hayat pahalılığı, yaşanabilirlik düzeyi) gibi sorunlarla karşılaşılmasına da neden oluyor.

Yararlanılan Kaynaklar

Balıkesir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2020). Konaklama Tesisleri, https://balikesir.ktb.gov.tr/TR-65916/konaklama-tesisleri.html, (Erişim tarihi: 18.02.2020); Burhaniye Belediyesi (2020). Hakkımızda, http://www.burhaniye.bel.tr/burhaniye/burhaniye-hakkinda.html, (Erişim tarihi: 14.02.2020); Burhaniye İlçe Turizm Bürosundan Erkan Bildirici ile 28.02.2020 tarihli görüşme, (Görüşen: Serdar Ceylan); Burhaniye Kaymakamlığı (2020). Kültür ve Turizm, http://www.burhaniye.gov.tr/kultur-ve-turizm, (Erişim tarihi: 28.02.2020); Ceylan, S. (2019). Kırsal Alanların Yeniden Yapılanmasında İkinci Konutların Etkisi: Pelitköy (Burhaniye) Örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.