Bern Sözleşmesi, Avrupa'nın yaban hayatı ve doğal yaşam ortamlarının korunmasını amaçlayan uluslararası bir anlaşmadır. Resmi adıyla "Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats" bilinen sözleşme Türkçe olarak "Avrupa'nın Yaban Hayatı ve Doğal Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi" adıyla 19 Eylül 1979 tarihinde İsviçre'nin Bern kentinde imzalanmış ve 1 Haziran 1982 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Sözleşme, yaban hayatı türlerinin ve doğal yaşam ortamlarının korunmasını teşvik ederek, biyolojik çeşitliliğin sürdürülebilir kullanımını sağlamayı amaçlar.

Bern Sözleşmesi'nin temel amacı, Avrupa kıtasındaki yaban hayatı türlerini ve doğal yaşam ortamlarını korumak, tehdit altındaki ve hassas türlerin yaşam alanlarını güvence altına almak ve biyolojik çeşitliliğin sürdürülebilir kullanımını teşvik etmektir. Sözleşme, taraf devletlerin yaban hayatı türlerini koruma altına almalarını ve bu türlerin yaşam alanlarını koruma planları geliştirmelerini öngörmektedir. Ayrıca, sözleşme, taraf devletlerin koruma çabalarını koordine etmelerini ve bilgi paylaşımında bulunmalarını teşvik eder.

Türkiye, Bern Sözleşmesi'ni 19 Aralık 1984 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul etmiş ve sözleşme 14 Haziran 1985 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Türkiye, bu sözleşmeyi onaylayarak Avrupa'nın yaban hayatı ve doğal yaşam ortamlarının korunması konusundaki uluslararası çabalara katılmış ve ulusal düzeyde çeşitli politikalar ve programlar geliştirmiştir.

Bern Sözleşmesi kapsamında, taraf devletler yaban hayatı türlerini ve doğal yaşam ortamlarını korumak için çeşitli yükümlülükler üstlenirler. Bu yükümlülükler arasında, koruma altına alınacak türlerin ve alanların belirlenmesi, koruma tedbirlerinin uygulanması, türlerin ve habitatların izlenmesi ve halkın bilinçlendirilmesi yer alır. Ayrıca, taraf devletler, biyolojik çeşitliliğin korunması konusunda bilgi ve deneyim paylaşımı yapmalı ve bu konuda ulusal stratejiler ve eylem planları geliştirmelidir.
Türkiye, Bern Sözleşmesi'nin gerekliliklerini yerine getirmek için çeşitli yasal düzenlemeler yapmıştır. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yaban hayatı türlerinin ve doğal yaşam ortamlarının korunması konusunda ana sorumlu kurumdur. Bakanlık, koruma altına alınacak türlerin ve alanların belirlenmesi, bu türlerin ve alanların korunması için gerekli tedbirlerin alınması ve biyolojik çeşitliliğin izlenmesi için çeşitli projeler ve programlar yürütmektedir. Ayrıca, Türkiye, yaban hayatı ve doğal yaşam ortamlarının korunması konusunda halkın bilinçlendirilmesi ve eğitim faaliyetlerine de önem vermektedir.

Bern Sözleşmesi'nin uygulanmasında taraf devletler arasında işbirliği ve bilgi paylaşımı büyük önem taşır. Sözleşme, taraf devletlerin yaban hayatı türlerini ve doğal yaşam ortamlarını koruma konusunda en iyi uygulamaları paylaşmalarını ve teknik yardım sağlamalarını teşvik eder. Ayrıca, sözleşme kapsamında düzenli olarak yapılan Taraflar Konferansı (COP) toplantıları, devletlerin yaban hayatı türlerini ve doğal yaşam ortamlarını koruma konusundaki ilerlemelerini değerlendirmeleri ve işbirliği yapmaları için bir platform sunar.

Türkiye, Bern Sözleşmesi kapsamında çeşitli ulusal ve uluslararası projelerde aktif olarak yer almaktadır. Bu projeler arasında yaban hayatı izleme ve değerlendirme projeleri, habitat koruma projeleri ve biyolojik çeşitliliğin korunması ve kullanımı ile ilgili projeler bulunmaktadır. Türkiye, aynı zamanda yaban hayatı ve doğal yaşam ortamlarının korunması konusunda halkın bilinçlendirilmesi ve eğitim faaliyetlerine de önem vermektedir.

Sonuç olarak, Bern Sözleşmesi, Avrupa'nın yaban hayatı ve doğal yaşam ortamlarının korunması konusunda önemli bir uluslararası çerçeve sunmaktadır. Türkiye, bu sözleşmeye taraf olarak yaban hayatı ve doğal yaşam ortamlarının korunması konusundaki uluslararası işbirliğine katkıda bulunmaktadır. Sözleşme kapsamında geliştirilen ulusal ve uluslararası projeler, biyolojik çeşitliliğin korunması ve sürdürülebilir kullanımı konusundaki farkındalığı artırmakta ve bu alandaki işbirliğini güçlendirmektedir.